Urban conservation in international Charters: from the Athens Charter to the Historic Urban Landscape Recommendation

• Autorzy: Stoica Ruxandra-Iulia

Identyfikatory

DOI

10.35784/odk.2789

Warianty tytułu

PL

Konserwacja miejska w kartach międzynarodowych: od Karty Ateńskiej do Rekomendacji dotyczącej Historycznego Krajobrazu Miejskiego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper will present an analytical review of doctrinal texts that have been key for the shaping of integrated urban conservation practice internationally: from the Athens Charter to the Historic Urban Landscape Convention. The 1931 Athens Charter for the Restoration of Historic Monuments was published at the same time when the Congres Internationaux d’Architecture Moderne was summing up its controversial urbanist ideology in its own Charte d'Athènes of 1933. Whilst the Athens Charter focused on technical aspects of monument restoration, the preceding debate showed a raising interest in historic urban areas. CIAM’s Charter too, despite including a section regarding historic urban areas, limited its recommendations to the protection of individual monuments or ensembles.  Substantial research of historic centres in European countries preceded the first national legislations and international charters targeted specifically at urban areas in 1960s and 70s. Notably, the 1964 Venice International Charter for the Conservation and Restoration of Monuments and Sites finally extended the concepts of restoration and rehabilitation of monuments to protected areas such as historical city centres, recommending expanded heritage protection legislation worldwide. European national legislations followed suit. In 1975, the European Architectural Heritage Year had seen also the first charter promoting the conservation of the historic built environment as a whole. However, by the end of the 20th century, despite a good number of further doctrinal texts being adopted internationally, and the publication of numerous books, articles and reports touching on the problematic of urban conservation, the paucity of theoretical and conceptual advance of this field remained evident. The delay in giving a sound theoretical structure to the field of urban conservation has been, quite understandably, due to the complexity of the urban environment and the ensuing difficulty of separating out the effects of different variables at work within it. Charters over the past three decades call for an integration of planning and urban conservation based on an appraisal of the historic urban fabric and its community, an approach which should eventually provide a more sustainable urban development. This means understanding and evaluating the significance of place, on one hand, and drawing out management implications for protecting this significance and identifying opportunities for change, on the other. The 2011 Historic Urban Landscape Recommendation goes some way to internationalise the theory and practice that has been developed so far predominantly within the European context. There are many issues that have been raised through charters over the last hundred years, and many still need a proper theoretical framework that can allow them to be used in practice widely, beyond the places with strong heritage conservation traditions and legislations.

PL

W niniejszym artykule przedstawiony zostanie analityczny przegląd tekstów doktrynalnych, które miały kluczowe znaczenie dla kształtowania zintegrowanej praktyki konserwacji urbanistycznej na arenie międzynarodowej: od Karty Ateńskiej do Konwencji dotyczącej Historycznego Krajobrazu Miejskiego. Karta Ateńska z 1931 roku dotycząca restauracji zabytków została opublikowana w tym samym czasie, kiedy Międzynarodowy Kongres Architektury Nowoczesnej podsumowywał swoją kontrowersyjną ideologię urbanistyczną w Karcie Ateńskiej z 1933 roku. Podczas gdy Karta Ateńska skupiała się na technicznych aspektach renowacji zabytków, poprzedzająca ją debata wskazywała na rosnące zainteresowanie historycznymi obszarami miejskimi. Również Karta CIAM, mimo że zawierała sekcję dotyczącą historycznych obszarów miejskich, ograniczała swoje zalecenia do ochrony pojedynczych zabytków lub zespołów. W latach 60-tych i 70-tych XX wieku, pierwsze krajowe ustawodawstwo i międzynarodowe karty skierowane specjalnie do obszarów miejskich, poprzedzone zostały poważnymi badaniami historycznych centrów w krajach europejskich. W szczególności Międzynarodowa Karta Wenecka z 1964 r. dotycząca konserwacji i restauracji zabytków i miejsc ostatecznie rozszerzyła koncepcje restauracji i rehabilitacji zabytków na obszary chronione, takie jak historyczne centra miast, zalecając rozszerzenie prawodawstwa dotyczącego ochrony dziedzictwa na całym świecie. Europejskie ustawodawstwo krajowe poszło za tym przykładem. W 1975 roku, podczas Europejskiego Roku Dziedzictwa Architektonicznego, wydano również pierwszą kartę promującą ochronę historycznego środowiska architektonicznego jako całości. Jednak pod koniec XX wieku, pomimo przyjęcia na arenie międzynarodowej dużej liczby kolejnych tekstów doktrynalnych oraz publikacji licznych książek, artykułów i raportów poruszających problematykę konserwacji urbanistycznej, niedostatek teoretycznego i koncepcyjnego postępu w tej dziedzinie pozostał oczywisty. Opóźnienie w nadaniu solidnej struktury teoretycznej dziedzinie konserwacji urbanistycznej wynikało, co całkiem zrozumiałe, ze złożoności środowiska miejskiego i wynikającej z tego trudności w oddzieleniu efektów różnych zmiennych w nim działających. Karty z ostatnich trzech dekad wzywają do integracji planowania i konserwacji urbanistycznej w oparciu o ocenę historycznej tkanki miejskiej i jej społeczności, podejście, które powinno ostatecznie zapewnić bardziej zrównoważony rozwój miejski. Oznacza to, z jednej strony, zrozumienie i ocenę znaczenia miejsca, a z drugiej strony, nakreślenie implikacji dla zarządzania w celu ochrony tego znaczenia i identyfikacji możliwości zmian. Zalecenia dotyczące historycznego krajobrazu miejskiego z 2011 r. w pewien sposób umiędzynarodawiają teorię i praktykę, która do tej pory była rozwijana głównie w kontekście europejskim. Istnieje wiele kwestii, które zostały poruszone w kartach w ciągu ostatnich stu lat, a wiele z nich nadal potrzebuje odpowiednich ram teoretycznych, które pozwolą na ich szerokie zastosowanie w praktyce, poza miejscami o silnych tradycjach ochrony dziedzictwa i ustawodawstwie.

Słowa kluczowe

EN

urban; urban heritage; conservation; Europe; international; charter agreement

PL

miejski; dziedzictwo; konserwacja; Europa; karty; międzynarodowy; dziedzictwo urbanistyczne

• Wydawca: Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS ; Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
• Czasopismo: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 12
• Strony: 71--78
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz.

Twórcy

autor

Stoica Ruxandra-Iulia

• https://orcid.org/0000-0002-3096-0761

Bibliografia

• 1. Choay F., L’Allégorie du patrimoine (Paris: Editions du Seuil, 1992), 126.
• 2. Jokilehto J., A History of Architectural Conservation (Oxford, Auckland, Boston, Johannesburg, Melbourne, New Delhi: Butterworth-Heinemann, 1999), 285.
• 3. Siewert P., “The Ephebic Oath in Fifth-Century Athens Source,” The Journal of Hellenic Studies, Vol. 97 (1977): 102-111, http://www.jstor.org/stable/631025 (Accessed: 10/07/2010).
• 4. Sitte C., Der Städtebau nach seinen künstlerischen Grundsätzen (Vienna, 1889).
• 5. Carta di Gubbio: Dichiarazione finale approvata all’unanimità a conclusione del Convegno Nazionale per la Salvaguardia e il Risanamento dei Centri Storici, 1960.UNESCO Recommendation Concerning the Safeguarding of the Beauty and Character of Landscapes and Sites, 1962.
• 6. CE Amsterdam Declaration of the Congress on the European Architectural Heritage, 1975.
• 7. Conservation and rehabilitation of the historical and cultural heritage, Habitat Agenda, http://www.unhabitat.org (accessed 30 December 2008), 67-8.
• 8. ICOMOS Washington Charter on the Conservation of Historic Towns and Urban Areas, 1987.
• 9. UNESCO Nairobi Recommendation concerning the Safeguarding and Contemporary Role of Historic Areas, 1976.
• 10. Venice International Charter for the Conservation and Restoration of Monuments and Sites, 1964.