Psychologiczna charakterystyka kierowców przestrzegających wymogu trzeźwości w ruchu drogowym

• Autorzy: Tokarczyk E.

Warianty tytułu

EN

Psychological characteristics of the drivers obeying the rules of not driving when under the influence of alcohol

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W najnowszym, naukowym podejściu do profilaktyki zwraca się uwagę, że aby działania profilaktyczne były skuteczne konieczne jest nie tylko eliminowanie lub ograniczanie czynników ryzyka takich zachowań, ale równocześnie wzmacnianie czynników chroniących przed podejmowaniem zachowań ryzykownych oraz promowanie postaw i zachowań zgodnych ze społecznymi i prawnymi oczekiwaniami. Wymaga to znajomości nie tylko czynników ryzyka, ale również chroniących, powstrzymujących, odpowiedzi na pytanie o to, co powoduje, że określona grupa kierowców to osoby zawsze trzeźwe „za kierownicą”, tj. osoby, którym nie zdarza się kierowanie pojazdem po użyciu alkoholu czy w stanie nietrzeźwości. W celu identyfikacji czynników chroniących przed zachowaniem ryzykownym - prowadzeniem pojazdu w stanie nietrzeźwości przeprowadzono badania 60 osób zawsze trzeźwych „za kierownicą”. Analizie poddano wiedzę o wpływie alkoholu na sprawność i zachowanie się kierowcy, cechy osobowości (w tym tendencję do zachowań ryzykownych) oraz stosunek do alkoholu na skali picie rozsądne - prawdopodobieństwo uzależnienia. Wyniki badań wykazały, iż dominującym czynnikiem powstrzymującym przed kierowaniem pojazdem w stanie nietrzeźwości jest w pełni dojrzała osobowość.

EN

The new, scientific approach to the prophylactics draws attention to the fact that for the prophylactic activities to be effective it is necessary not only to eliminate or limit the risk factors of such behaviours, but also simultaneously strengthen the factors protecting against the taking the risky behaviours and promoting attitudes and behaviours consistent with social and legal expectations. This requires the knowledge of not only the risk factors, but also those protective and preventive ones, which in practice boils down to the answer to the question - what causes certain group of people to be always sober “behind the wheel”. In order to identify the protective factors against the risky behaviour-driving a car being intoxicated - the tests of 60 people always sober “behind the wheel” were conducted. Analysed was the knowledge about the alcohol influence on the drivers capabilities and behaviour, personality features (including the tendency for risky behaviours) and the attitude towards alcohol on the scale reasonable drinking - probability of addiction. The results of tests proved, that the dominating factor preventing the drivers from driving the vehicle in the intoxicated state is fully developed personality.

Słowa kluczowe

PL

alkohol; kierowca; trzeźwość; profilaktyka

EN

alcohol; driver; prevention

• Wydawca: Wydawnictwo ITS
• Czasopismo: Transport Samochodowy
• Rocznik: 2010
• Tom: z. 1
• Strony: 77--92
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Tokarczyk E.

• Instytut Transportu Samochodowego

Bibliografia

• [1] Gaś Z. B. (1998); Psychoprofilaktyka. Procedury konstruowania programów wczesnej interwencji. Lublin, Wydawnictwo UMCS
• [2] Ostrowska. K. (2002); Kwestionariusz A - R. Podręcznik. Warszawa, Centrum Metodyczne Pomocy psychologiczno - Pedagogicznej
• [3] Gliszczyńska. X. (1990); Skala I - E w pracy. Technika pomiaru poczucia kontroli w sytuacji pracy. Podręcznik, Warszawa, Pracownia Testów Psychologicznych PTP
• [4] Goldberg D.(2001); Podręcznik dla użytkowników kwestionariuszy GHQ-12 i GHQ - 28. Łódź, Instytut Medycyny Pracy im. J. Nofera
• [5] Rumara K. (1999); I Europejskie Sympozjum Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego zorganizowane przez ETSC (Europen Transport Safety Councial ). Bezpieczeństwo Ruchu Drogowego. 4. 25 - 27 Sanocki W., (1976); Kwestionariusze osobowości . Warszawa, PWN
• [6] Szymańska J. (2000); Programy profilaktyczne. Podstawy profesjolanej profilaktyki. Warszawa, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno - Pedagogicznej Ministerstwa Edukacji Narodowej
• [7] Tokarczyk E. (2005); Metodyka psychologicznych badań kierowców zatrzymanych za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości. Założenia i wstępne opracowanie metod i narzędzi badawczych. Praca statutowa Nr 6439/ZPK/04, ITS, Warszawa
• [8] Tokarczyk E. (2006); Weryfikacja narzędzi do psychologicznych badań kierowców zatrzymanych za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości. Praca statutowa Nr 6610, ITS, Warszawa
• [9] Woronowicz B.T. (1984); Pomocniczy Kwestionariusz Diagnostyczny Uzależnienia od alkoholu. Problemy. Alkoholizmu 10, s.12 - 15
• [10] Zawadzki B., Strelau J., Szczepaniak P., Śliwińska M. (1998 ); Inwentarz osobowości NEO-FFI Costy i McCrae. Adaptacja polska. Podręcznik. Warszawa, Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego