Tendencje zmian klimatycznych wskaźników potrzeb nawadniania roślin w Polsce w latach 1991-2020

• Autorzy: Żarski Jacek , Kuśmierek-Tomaszewska Renata

Identyfikatory

DOI

10.14597/INFRAECO.2023.004

Warianty tytułu

EN

Trends in climate change of indicators of plant irrigation needs in Poland in 1991-2020

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeprowadzono ocenę zmienności czterech klimatycznych wskaźników potrzeb nawadniania roślin w I strefie celowości stosowania tego zabiegu w Polsce (temperatura powietrza, opady atmosferyczne, częstość susz atmosferycznych, niedobory opadów). Analiza dotyczyła czterech miejscowości (Szczecin, Poznań, Kalisz, Toruń), wielolecia referencyjnego 1991-2020 oraz fragmentów i całego okresu aktywnego wzrostu roślin (V-VIII). Badania wykazały dość jednoznaczny wzrost potrzeb nawadniania pod względem kryterium klimatycznego. Wynika on przede wszystkim z istotnego wzrostu temperatury powietrza, skutkującego zwiększeniem się potrzeb wodnych roślin. Wykazano tendencję do pogłębiania się niedoborów opadowych w wieloleciu 1991-2020 na Nizinie Szczecińskiej i w Wielkopolsce oraz zidentyfikowano dużą liczbę susz atmosferycznych o zwiększonej intensywności w latach 2015-2020.

EN

An assessment of the variability of four climatic indicators of plant irrigation needs (air temperature, precipitation, frequency of atmospheric droughts, rainfall shortages) in the 1st zone of irrigation application in Poland was carried out. The analysis concerned four localities (Szczecin, Poznań, Kalisz, Toruń) during the reference multiyear period 1991-2020, in the entire period of active plant growth (V-VIII) as well as the parts of it. Results of the analysis have shown a fairly clear increase in irrigation needs in terms of the climatic criterion. It results primarily from a significant increase in air temperature, resulting in an increase in the water needs of plants. For the period 1991-2020 tendency to deepening rainfall shortages in the Szczecin Lowland and in Wielkopolska was demonstrated. The large numbers of atmospheric droughts with higher level of intensity were identified in the second part of the analysed period in the years 2015-2020.

Słowa kluczowe

PL

temperatura powietrza; opady atmosferyczne; susza atmosferyczna; niedobór opadów

EN

air temperature; precipitation; atmospheric drought; rainfall deficiency

• Wydawca: Stowarzyszenie Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2023
• Tom: nr I/1
• Strony: 88--103
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Żarski Jacek

• Politechnika Bydgoska im. J. J. Śniadeckich Pracownia Melioracji i Agrometeorologii Al. Prof. S. Kaliskiego 7 85-796 Bydgoszcz

• https://orcid.org/0000-0002-5098-4242

autor

Kuśmierek-Tomaszewska Renata

• Politechnika Bydgoska im. J. J. Śniadeckich Pracownia Melioracji i Agrometeorologii Al. Prof. S. Kaliskiego 7 85-796 Bydgoszcz

• https://orcid.org/0000-0002-2333-376X

Bibliografia

• 1. Bartoszek, K. (2023). Susze atmosferyczne i glebowe - komentarz ekspercki. https://www.umcs.pl/pl/aktualnosci,4622,susze-atmosferyczne-iglebowe-komentarz-ekspercki,118958.chtm, [dostęp on-line: 20.08.2023].
• 2. Baryła, A., Hewelke, E., Stańczyk, T., Ptach, W. (2016). Wskaźniki opadu atmosferycznego w rejonie Puczniewa. Przegląd Naukowy - Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 72: 156-166.
• 3. Bednorz, E. (2022). Wprowadzenie. W: Atlas klimatu Polski (1991-2020). Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań, 7-11.
• 4. Doroszewski, A., Jóźwicki, T., Wróblewska, E., Kozyra, J. (2014). Susza rolnicza w Polsce w latach 1961-2010. Dział Upowszechniania i Wydawnictw IUNG-PIB, ss. 144.
• 5. Drupka, S. (1976). Techniczna i rolnicza eksploatacja deszczowni. PWRiL Warszawa, ss. 310.
• 6. Garnier, B.J. (1996). Podstawy klimatologii. IMGW Warszawa, s. 97-114.
• 7. Grabarczyk S. (1983). Melioracje rolne. Rozdział w pracy zbiorowej Podstawy agrotechniki pod red. W. Niewiadomskiego. PWRiL Warszawa, s.141-149.
• 8. International Commission on Irrigation and Drainage (ICID). (2023). Annual Report 2021-2022, 87-91, https://icidciid.org/icid_data_web/ar_2021.pdf, [dostęp on-line 12.08.2023].
• 9. IPCC. (2023). Climate change. Synthesis Report, https://www.ipcc.ch/report/sixth-assessment-report-cycle/ [dostęp on-line 16.08.2023].
• 10. Karaczun, Z.M., Kozyra, J. (2020). Wpływ zmiany klimatu na bezpieczeństwo żywnościowe Polski. Wydawnictwo SGGW, Warszawa, ss. 118.
• 11. Kossowska-Cezak, U., Martyn, D., Olszewski, K., Kopacz-Lembowicz, M. (2000). Meteorologia i klimatologia. Pomiary, obserwacje, opracowania. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 88-108.
• 12. Kuchar, L., Iwański, S., Gąsiorek, E., Diakowska, E., (2015). Simulation of hydrothermal conditions for crop production purpose until 2050-2060 and selected climate change scenarios for north central Poland. Infrastructure and Ecology of Rural Areas, II/I, 319-334 (in Polish).
• 13. Kuśmierek-Tomaszewska, R., Dudek, S., Żarski, J., Januszewska-Klapa, K. (2018). Temporal variability of drought in field crops in the Region of Kujawsko-Pomorskie, Poland. Research for Rural Development, 2, 62-68, https://doi.org/10.22616/rrd.24.2018.052.
• 14. Kuśmierek-Tomaszewska, R., Żarski, J. (2021). Assessment of meteorological and agricultural droughts occurrence in central Poland in 1961-2020 as an element of the climatic risk to crop production. Agriculture 2021, 11, 855. https://doi.org/10.3390/agriculture11090855.
• 15. Łabędzki, L. (2006). Susze rolnicze. Zarys problematyki oraz metody monitorowania i klasyfikacji. Woda Środowisko Obszary Wiejskie. Rozprawy Naukowe Monografie, 17, ss. 107.
• 16. Łabędzki, L., (2007). Estimation of local drought frequency in Central Poland using the standardized precipitation index SPI. Irrigation and Drainage, 56, 67-77. https://doi.org/10.1002/ird.285.
• 17. Łabedzki, L. (2009). Przewidywane zmiany klimatyczne a rozwój nawodnień w Polsce. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 3, 2009, 7-18.
• 18. Marszelewski, M., Piasecki, A. (2021). Legal and water management policy during climate warming in Poland. Bulletin of Geography. Socioeconomic Series, 54, 63-75, http://doi.org/10.2478/bog-2021-0033.
• 19. Meier, J., Zabel, F., Mauser, W. (2018). A global approach to estimate irrigated areas - a comparison between different data and statistics. Hydrol. Earth Syst. Sci., 22, 1119-1133.
• 20. Meteomodel.pl, https://meteomodel.pl/dane/srednie-miesieczne/, [dostęp on-line 12.07.2023].
• 21. Rzekanowski, C., Żarski, J., Rolbiecki, S. (2011). Potrzeby, efekty i perspektywy nawadniania roślin na obszarach szczególnie deficytowych w wodę. Postępy Nauk Rolniczych, 1, 51-63.
• 22. Rzekanowski, C. (2023). Źródła wody do nawodnień i możliwości ich pozyskiwania - głos w dyskusji. Materiały konferencyjne XXV Sympozjum Nawadniania Roślin, 12-15.06.2023, Bydgoszcz-Fojutowo, 27-28.
• 23. Żarski, J., (2011). Tendencje zmian klimatycznych wskaźników potrzeb nawadniania roślin w rejonie Bydgoszczy. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 5, 29-37.