Wpływ zbiornika retencyjnego na relacje między temperaturą wody w rzece a temperaturą powietrza

• Autorzy: Wiejaczka Ł.

Warianty tytułu

EN

Influence of storage reservoir on the relations between the temperature of water in the river and the air temperature

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono zaburzenia w naturalnych relacjach pomiędzy temperaturą wody w rzece Ropie (polskie Karpaty) a temperaturą powietrza, zachodzących w profilu podłużnym rzeki, spowodowanych funkcjonowaniem zbiornika retencyjnego Klimkówka. Zaistniałe zakłócenia w relacjach temperatura wody – temperatura powietrza są efektem transformacji naturalnego reżimu termicznego Ropy poniżej zbiornika Klimkówka, wynikającej z kształtowania się wewnątrz zbiornika w ciągu roku stratyfikacji termicznej. W opracowaniu zwrócono także uwagę na rolę zbiorników retencyjnych w przerywaniu continuum termicznego rzek. Przedstawione wyniki wskazują na konieczność uwzględniania oddziaływania zbiorników retencyjnych na termikę rzek w badaniach zależności między temperaturą wody w rzece a temperaturą powietrza, wykorzystywanych do przewidywania wpływu potencjalnych zmian klimatycznych na ekosystemy rzeczne.

EN

This paper presents the problem disturbances in the natural relations between the temperature of water in the Ropa river (Polish Carpathians) and the air temperature, occurring in longitudinal profile of the river, caused by the functioning of the Klimkówka reservoir. Occurred disturbances in the water temperature – air temperature relations are the result of the transformation of natural thermal regime of the Ropa river below the Klimkówka reservoir resulting from forming a thermal stratification inside the reservoir during a year. The paper drew attention to the role of reservoirs in interrupting the thermal continuum of rivers. The results demonstrate the need to consider the impact of reservoirs on the thermals of the rivers in the study of relations between water temperature in the river and the air temperature, used to predict the potential impact of climate change on river ecosystems.

Słowa kluczowe

PL

temperatura wody; temperatura powietrza; continuum rzeki; zbiornik Klimkówka; rzeka Ropa

EN

water temperature; air temperature; river continuum; Klimkówka reservoir; Ropa River

• Wydawca: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2011
• Tom: Vol. 20, No. 3
• Strony: 183--195
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Wiejaczka Ł.

• Zakład Geomorfologii i Hydrologii Gór i Wyżyn, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, ul. Św. Jana 22, 31-018 Kraków, Poland

Bibliografia

• ALLAN J.D. 1998: Ekologia wód płynących. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• BOGAN T., MOHSENI O., STEFAN H.G. 2003: Stream temperature – equilibrium temperature relationship. Water Res. Res. 39: 1245–1256.
• EDINGER J.E., DUTTWEILER D.W., GEYER J.C. 1968: The response of water temperatures to meteorological conditions. Water Res. Res. 4, 5: 1137–1143.
• ERICKSON T.R., STEFAN H.G. 2000: Linear air/water temperature correlations in streams during open water periods. J. Hydrol. Eng. 5, 3: 317–321.
• JOHNSON F.A. 1971: Stream temperatures in an Alpine area. J. Hydrol. 14: 322–336.
• MOHSENI O., STEFAN H.G., ERICKSON T.R. 1998: A non-linear regression model for weekly stream temperatures. Water Res. Res. 34, 10: 2685–2693.
• O’DRISCOLL M.A., DEWALLE D.R. 2006: Stream-air temperature relations to classify stream-ground water interactions in a karst setting, central Pennsylvania, USA. J. Hydrol. 329: 140–153.
• PILGRIM J.M., FANG X., STEFAN H.G. 1998: Stream temperature correlations with air temperatures in Minnesota: implications for climate warming. JAWRA 34, 5: 1109–1121.
• SOJA R. 1973: Termika wody w dorzeczu Ropy w okresie maksymalnych temperatur rocznych. Przegl. Geogr. 3: 587–597.
• STEFAN H.G., PREUD’HOMME E.B. 1993: Stream temperature estimation from air temperature. Water Res. Res. 29. 1: 27–45.
• WEBB B.W. 1987: The relationship between air and water temperatures for a Devon River. Rep. Trans. Devon Ass. Advmt. Sci. 119: 197–222.
• WIEJACZKA Ł. 2007a: Relacje pomiędzy temperaturą wody w rzece a temperaturą powietrza (na przykładzie rzeki Ropy). Folia Geogr., Geograph.-Physica. 37–38: 95–105.
• WIEJACZKA Ł. 2007b: Wpływ zbiornika wodnego „Klimkówka” na reżim termiczny rzeki Ropy. W: Program Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego a zadania ochrony obszarów Natura 2000. Red. A. Kostrzewski, A. Andrzejewska. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Izabelin: 367–378.
• WIEJACZKA Ł. 2009: Wpływ zbiornika wodnego Klimkówka na abiotyczne elementy środowiska przyrodniczego w dolinie rzeki Ropy. Maszynopis. Rozprawa doktorska. Szymbark.