The methodology of a complex engineering-geological approach to establish a Geopark : case study of the Małopolska Vistula River Gorge

• Autorzy: Pinińska J. , Domonik A. , Dziedzic A. , Łukasiak D.

Identyfikatory

DOI

10.7306/gq.1181

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Małopolska Vistula River Gorge is located in the middle stretch of the Vistula valley between Zawichost and Puławy. Its great portion is supposed to be turned into a Geopark safely approachable by tourists along walking trails leading to planned geosites. While general criteria of geosite selection are oriented on promoting expected interesting attributes of the planned Geopark or, in a special case, on recognizing possible strong geological hazards such as volcanic, earthquake and tsunami phenomena, the inner problems of tourist safety are not commonly recognized. The Vistula Gorge and its close vicinity of Geopark is dedicated to cultural heritage, geological history, landscape and local folklore. The inner hazards of disasters are created here by steep, slippery paths, collapsible loessial canyons, rock-falls from weathered rock-walls, and high waters of the nearby river channel running alongside or flooding tourist footpaths. Recognition and preventing measures against such hazard require determination of the current engineering-geological conditions by testing rock and soil properties along the gorge, and by checking the likelihood of natural disturbance of the terrain safety. The vulnerability of exposed rocks to processes of natural erosion, steady weathering progress, turning steep clayey bluffs into slippery ground, and to an impact of long-term anthropogenic factors had to be recognized, checked, and tested for a final assessment of suitability of the selected place to serving as a Geopark. The special prognostic procedure of engineering-geological hazards was recommended, applicable prior to the Geopark planning stage. The procedure encompasses a thorough assessment of possible safe accessibility to particular geosites in the area designated to become a Geopark. The suitability of the selected area to serving as a Geopark was, thus, analyzed methodically with regard to a detailed engineering-geological and geomechanical evaluation of possible hazard factors within the whole terrain. Proven engineering geological methodologies were employed for the hazard assessment procedure. Each of the factors was subjected individually to close examination, with results recorded into a GIS integrated informative layer, and envisioned upon digital thematic maps. These maps remain to be used for the preparation of regional suitability maps of specific engineering-geological conditions.

Słowa kluczowe

EN

geopark; geosite; Małopolska Vistula Gorge; touristic safety; maintenance safety; GIS; integrated digital engineering-geological maps

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Geological Quarterly
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 59, No. 2
• Strony: 408--418
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Pinińska J.

• University of Warsaw, Faculty of Geology, Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa, Poland

autor

Domonik A.

• University of Warsaw, Faculty of Geology, Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa, Poland

autor

Dziedzic A.

• University of Warsaw, Faculty of Geology, Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa, Poland

autor

Łukasiak D.

• University of Warsaw, Faculty of Geology, Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa, Poland

Bibliografia

• 1. Alexandrowicz, Z., Miśkiewicz, K., 2007. Światowa sieć Narodowych Geoparków UNESCO (procedura tworzenia) (in Polish). Chrońmy Przyrodę Ojczystą, 63: 3-14.
• 2. Bieniawski, Z.T., 1974. Geomechanics classification of rock masses and its application in tunneling. Proceedings of the Third International Congress on Rock Mechanics. International Society for Rock Mechanics, Denver.
• 3. Borecka, A., Kaczmarczyk, R., 2007. Engineering geology evaluation of landslide hazard of south-eastern Polish loess format tions (in Polish with English summary). Geologos, 11: 347-356.
• 4. Bukowska, M., 2013. Post-peak failure modulus in problems of mining geo-mechanics. Journal of Mining Science, 49: 731-740.
• 5. Coli, M., Livi, E., Erbetta, I., 2014. Hazard analysis for rock-fall onto touristic beaches from overhanging cliffs in ophiolitic rock-mass. EU ROCK, Rock Engineeri ng and Rock Mechani cs: Structures in and on Rock Masses. Vigo. Proc., 276.
• 6. Drągowski, A., 1965. Inżyniersko-geologiczna charakterystyka zwietrzelin utworów dolno mastrychckich przełomowego odcinka Wisły środkowej i przyległych wyżyn (in Polish). Mat. Symp. w Kazimierzu Dolnym: „Geologiczne problemy zagospodarowania Wisły Środkowej od Sandomierza do Puław”: 151-161. Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa.
• 7. Dymtrowski, P., Kicińska, A., 2011. Geotourism valuation of unbiotic objects and their significaron in prospect of geopark development (in Polish with English summary). Problemy Ekologii Krajobrazu, 29: 11-20.
• 8. Frankowski, Z., Grabowski, D., 2006. Engineering-geological and geomorphological conditions of gully erosion in loess deposits in the Kazimierz Dolny area (Opolska Droga Gully) (in Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 54: 777-783.
• 9. Gardziel, Z., Harasimiuk, M., Rodzik, J., 1996. Dynamika procesów geomorfologicznych w zlewni Grodarza i związane z nimi zagrożenia dla Kazimierza Dolnego (in Polish). In: Małopolski przełom Wisły - walory, zagrożenia, ochrona (ed. M. Kucharczyk): 21-31. Wydawnictwo Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• 10. Harasimiuk, M., 2007. Stanowiska geomorfologiczne regionu lubelskiego jako narzędzie rozwoju geoturystyki (in Polish). In: Budowa geologiczna regionu lubelskiego i problemy ochrony litosfery (eds. M. Harasimiuk, T. Brzezińska-Wójcik, R. Dobrowolski, P. Mroczek and J. Warowna): 271-277. Wydawnictwo Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• 11. Harasimiuk, M., Henkiel, A., 1978. Wpływ budowy geologicznej i rzeźby podłoża na ukształtowanie pokrywy lessowej w zachodniej części Płaskowyżu Nałęczowskiego (in Polish). Annales UMCS, sec. B, 30/31: 55-80.
• 12. Harasimiuk, M., Domonik, A., Machalski, M., Pinińska, J., Warowna, J., Szymkowiak, A., 2011. Małopolska Gap of Vistula River - projected geopark (in Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 59: 405-416.
• 13. Hoek, E., Brown, E.T., 1997. Practical estimates or rock mass strength. International Journal of Rock Mechanics and Mining Science & Geomechanics Abstracts, 34: 1165-1186.
• 14. Kaczyński, R., 1965. Wpływ zmian reżimu hydrologicznego na warunki kopalni fosforytów „Annopol” (in Polish). Mat. Symp. w Kazimierzu Dolnym: „Hydrologiczne i inżyniersko-geologiczne problemy zagospodarowania Wisły Środkowej od Sandomierza do Puław”: 148-158. Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa.
• 15. Kłopotowska, A., Łukasiak, D., 2011. Changeability of resistance of sandstone under conditions of crystallization of sodium sulfate and under influence of sulfur dioxide (in Polish with English summary). Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 446: 143-148.
• 16. Kłopotowska, A., Łukaszewski, P., 2013. Susceptibility of rock maierials used in the construction of monuments to long-term salt crystallization. In: Rock Mechanics of Resources, Energy and Environment, Eurock 2012: 293-297. The 2013 Iniernational Society for Rock Mechanics International Symposium, Wrocław, Poland.
• 17. Łodzińska, W., 1965. Mapa Geologiczno-Inżynierska, arkusz Kazimierz w skali 1:50 000 przykładem kartograficznego opracowania doliny Wisły Środkowej (in Polish). Mat. Symp. w Kazimierzu Dolnym: „Hydrologiczne i inżyniersko-geologiczne problemy zagospodarowania Wisły Środkowej od Sandomierza do Puław”: 92-98. Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa.
• 18. Łukasiak, D., 2013. The influence of the selected deterioration processes on durability of the Godula sandstones from Brenna (in Polish with English summary). Górnictwo Odkrywkowe, 1: 56-61.
• 19. Machalski, M., Komorowski, A., Harasimiuk M., 2009. New chances in quest for Cretaceous marine vertebrates in aban - doned phosphate mine at Annopol on Vistula River (in Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 57: 638-641.
• 20. Myślińska, E., 2004. Occurrence of aggregates in cohesive soils and their influence on evaluation of selected properties (in Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 52: 653-656.
• 21. Pinińska, J., 2007. Rock mining industry - the geological contribution to cultural heritage of Lublin region (in Polish with English summary). Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 422: 97-111.
• 22. Pinińska, J., Dziedzic, A., 2006. Właściwości wytrzymałościowe i odkształceniowe skał (in Polish). Część V Region Lubelski, Katalog. Wydział Geologii UW.
• 23. Pinińska, J., Dziedzic, A., 2007. Właściwości wytrzymałościowe i odkształceniowe skał (in Polish). Część V Region Lubelski. Objaśnienia i interpretacja. Wydział Geologii UW.
• 24. Pires, H.I., Chamine, A., Perez-Alberti, A., Gomez, A., Rocha, F., 2014. Rock strength assessment and structural features analysis on rocky coasts. EUROCK, Rock Engineering and Rock Mechanics: Structures in and on Rock Masses. Vigo. Proc., 296.
• 25. Stochlak, J., 1965. Charakterystyka własności fizyczno-mechanicznych sypkich utworów czwartorzędowych przełomowego odcinka Doliny Wisły środkowej i wyżyn przyległych (in Polish). Mat. Symp. w Kazimierzu Dolnym: „Geologiczne problemy zagospodarowania Wisły Środkowej od Sandomierza do Puław”: 97-124. Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa.
• 26. Warowna, J., Migoń, P., Kołodyńska-Gawrysiak, R., Kiebała, A., Zgłobicki W., 2013. Geomorphosites of Poland - the role played by the Central Register of Geosites. Landform Analysis, 22: 117-124.
• 27. Standards:ASTM D 3148-02 (2005); ASTM E-132 (2010); PN-EN ISO 14689-1, (2006); PN-EN 12370 (2001), PN-EN 1926 (2001), PN-EN 13755, (2002), PN-EN 13919 (2004), PN-EN 1936 (2010), PN-EN 12371, (2010); PN B-02480