BazTech - Yadda

1

Produkt geoturystyczny jako narzędzie geoedukacyjne i metoda promocji dziedzictwa geologicznego Polski

Miśkiewicz Krzysztof

Przegląd Geologiczny

|

2023

|

Vol. 71, nr 6

314--320

EN

Geoproducts are innovative, redesigned or traditional goods and services inspired by geodiversity. They contribute to the promotion of the regional geological heritage, didactic and tourist offer and sustainable development, in particular within the UNESCO geoparks. The aim of the study is to present the concept of a geotourism product, the essence of which is inanimate nature and geotouristic travel motives. Various possibilities of geoeducational use of such goods and services are presented with national examples divided into categories along with their producers. Attention is drawn to the factors determining the success of geotourism products and proposed coordination of activities in the field of their development in Poland.

2

Ogólnopolskie Forum GEO-PRODUKT : projekt integracji działań z zakresu udostępnienia i promocji dziedzictwa geologicznego Polski

Miśkiewicz Krzysztof, Poros Michał

Przegląd Geologiczny

|

2022

|

Vol. 70, nr 8

568--570

EN

Products and services inspired by geodiversity are referred to as geoproducts and most often constitute an element of the sustainable development of UNESCO's global geoparks. In 2015 an informal group of designers and manufacturers of geotourism products was created in Poland, which is reflected in the annual meetings called the GEO-PRODUKT Forum. The aim of the project is to integrate the activities of scientific bodies, local authorities, non-governmental organisations, tourist and other communities to disseminate knowledge in the field of Earth sciences, to popularize geological and mining heritage of Polish territory, as well as to develop geotourism and geoparks.

3

Od geologicznego parku krajobrazowego do geoparku globalnego (1991–2021)

Wróblewski Tomasz

Przegląd Geologiczny

|

2021

|

Vol. 69, nr 5

287--293

EN

The Chęiny-Kielce Geological Landscape Park was proposed to be created in 1991, in order to protect the geological heritage of supra regional value, as well for educational purposes and development of geotourism. It was established in 1996 as the Chęciny-Kielce Landscape Park (ChKLP). The key adjective (Geological) was missing from its name due to the lack of relevant legislation (despite this, the ChKLP was promoted as a geological park, i.a., during the International ProGEO workshops in 1997 and 2003). At the beginning of 21st century, when a Global Geoparks Network was being organized, the ChKLP, as meeting all UNESCO geopark requirements, was proposed to be included in the network. The Geopark Kielce Centre (an institution previously established for geoheritage promotion purposes) was crucial in the foundation of the new geopark (on the basis on ChKLP), and preparing an application according to UNESCO instructions. The Chęciny-Kielce Geopark, eventually called Holy Cross Mountains Geopark (as its area was extended) was established and included in the Global Geoparks Network in 2021. It should be emphasized that the Polish Geological Institute also played a key role in the whole process, because both innovative ideas (the geological landscape park and the centre of geological education) originated in its Holy Cross Mts. Branch.

4

In the footsteps of the ice sheet in the area of the planned geopark postglacial land of the Drawa and Dębnica rivers (the Drawskie Lakeland, Poland)

Górska-Zabielska Maria

Landform Analysis

|

2021

|

Vol. 40

37--56

EN

The article presents 20 geosites located on five geotourist paths and their closest vicinity, constituting the initial part of the planned geopark Postglacial land of Drawa and Dębnica. Geosites represent the most valuable abiotic resources, proving the large geodiversity of the studied area. These are: 1. glacial and fluvioglacial accumulation forms (e.g.: terminal end-moraine of the Parsęta lobe, undulating moraine uplands, glacial deposits including erratic border boulders, esker ridges), 2. glacial and fluvioglacial erosive forms (e.g.: channel and melt-out-depressions), 3. other (like e.g.: deep erosive and erosional-denudation valleys, erosive forms of groundwater or 1st order watershed between the Odra and Parsęta catchments). The purpose of the geosites characteristics in this paper is to support the development of geotourism in the peripheral tourist area.

5

Dziedzictwo geomorfologiczne Geoparku Świętokrzyskiego i jego znaczenie dla geoturystyki

Poros Michał, Urban Jan, Ludwikowska-Kędzia Małgorzata

Landform Analysis

|

2021

|

Vol. 40

71--107

PL

Geopark Świętokrzyski to pierwszy Światowy Geopark UNESCO funkcjonujący w całości na terytorium Polski. Geopark położony jest w południowo-zachodniej części Gór Świętokrzyskich, na obszarze charakteryzującym się zróżnicowaną budową geologiczną, która odzwierciedla się także w specyfice rzeźby terenu. Ewolucja morfologiczna tego obszaru uwarunkowana została głównie zróżnicowaną budową litologiczną i strukturalną podłoża podczwartorzędowego oraz oddziaływaniem różnych procesów morfogenetycznych wynikających ze zmian klimatycznych zachodzących w kenozoiku. Obecne ukształtowanie terenu Geoparku stanowi wypadkową wszystkich tych uwarunkowań oraz antropopresji związanej m.in. z dawną i współczesną eksploatacją surowców mineralnych. W granicach Geoparku Świętokrzyskiego modelowym obszarem, na którym można obserwować te zależności jest Chęcińsko-Kielecki Park Krajobrazowy. Dziedzictwo geomorfologiczne rozumiane jako część dziedzictwa geologicznego związanego z formami ukształtowania terenu, decyduje o wysokim potencjale geoturystycznym tego obszaru. Praktyczne wykorzystanie tego potencjału dla zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego obszaru objętego granicami Geoparku jest przedmiotem działań realizowanych przez samorządy lokalne we współpracy z instytucjami naukowymi, organizacjami pozarządowymi oraz organami administracji publicznej.

EN

The Świętokrzyski Geopark is the first UNESCO Global Geopark in operation situated entirely on the territory of Poland. The location of the geopark in the south-western part of the Świętokrzyskie (Holy Cross) Mountains makes it an area of exceptional geodiversity, which is also reflected in the specificity of the relief. The morphological evolution of this area was conditioned mainly by the diverse lithological and structural features of the Quaternary substrate and the impact of various morphogenetic processes resulting from climatic changes taking place in the Cenozoic. The current topography of the Geopark is the resultant of all these conditions and anthropopressure related to the past and present exploitation of mineral resources. Within the Świętokrzyski Geopark, a model area where these relationships can be observed is the Chęciny-Kielce Landscape Park. The geomorphological heritage, understood as part of the geological heritage related to the land relief, determines the high geotouristic potential of this area. The practical use of this potential for the sustainable socio-economic development of the area covered by the Geopark is the subject of activities carried out by local authorities in cooperation with scientific institutions, non-governmental organizations and public administration bodies.

6

Geospatial potential and environmental changes : case study of complex nature of the Altai Geopark

Kocheeva Nina A., Iurkova Natalia A., Sukhova Mariia G., Redkin Aleksndr Germanovich, Zhuravleva Olga Valerevna

Journal of Water and Land Development

|

2021

|

no. 49

273--281

EN

The geopark Altai has a set of unique geological, geographical, and archaeological objects. Its basis is made by geological space with a specific relief that plays an important role, and on certain sites, it takes the first place in comparison with other types of objects. The peculiar feature of the geopark Altai is that in its territory there is a landscape connection among archaeological, geological, and geographical objects, which at certain sites is penetrated by mental and cultural fluids causing a deep interest of tourists in this territory. In this regard, the authors consider the relief as an object of cognitive, educational, and practical activities of the geopark Altai. Therefore, the following tasks were set up: to find a site for the realization of several types of activities by the geopark and to develop a theoretical scientific and a popular science base for their implementation. As a result of the work done, the authors allocated the site within the boundaries of the geopark Altai where modern dynamics of the relief are characterized by the maximum speed. On this site, it is possible to recreate the processes that created the relief in the geological past and to study these processes now. The specifics of weather and climatic conditions in this region made its relief very important for economic activity of the population inhabiting this territory. Therefore, as of today, the study of the condition of certain surface sites and forecasting the development of relief-forming processes is an important part of any activity on the described territory. The long-term geological, ecological, geographical, and archaeological research conducted by the authors on the territory of the Altai Republic served as materials for this study. The geological materials were collected by the methods adopted in this field of research (field survey of structures and rocks, cartographic methods, analysis of general geological data, and others). The ecological and geographical results were obtained using geochemical, hydrochemical, analytical, and others.

7

Unesco Global Geopark : educational priorities

Poros Michał, Sobczyk Wiktoria

Inżynieria Mineralna

|

2021

|

no. 1

19--23

EN

Geopark is an area characterized by a special geological heritage, whose economic development is sustainable. is area must have a relatively uniform character, clearly defined boundaries and sufficient space to act as a stimulator of local economic development. Within the geopark, there should be a network of geological sites with significant values from the point of view of geotourism, education and science, as well as representing other, non-geological aspects (biotic, archaeological, cultural), making up the specificity of a given area as a region distinguishing in terms of nature and culture. An important aspect of the geopark's operation is a coherent strategy for the protection of geological sites, in accordance with the legal regulations in force in a given area. e idea of preserving the geological heritage for future generations and the concepts of creating Unesco Global Geopark in the Świętokrzyskie region have extensive assumptions. Indirectly, they are based on clear, historically documented relationships between man and inanimate nature, expressed in the traditions of ore and rock mining.

PL

Geopark to obszar o szczególnym dziedzictwie geologicznym, którego rozwój gospodarczy powinien być zrównoważony. Obszar ten musi mieć jednolity charakter, jasno określone granice i odpowiednią przestrzeń, aby działać jako stymulator lokalnego rozwoju gospodarczego. W obrębie geoparku powinna istnieć sieć stanowisk geologicznych o znaczących walorach z punktu widzenia geoturystyki, edukacji i nauki, a także reprezentujących inne aspekty niegeologiczne (biotyczne, archeologiczne, kulturowe), składające się na specyfikę danego obszaru jako regionu wyróżniającego się pod względem przyrodniczym i kulturowym. Ważnym aspektem działalności geoparku jest spójna strategia ochrony stanowisk geologicznych, zgodna z obowiązującymi na danym terenie przepisami prawnymi. Idea zachowania dziedzictwa geologicznego dla przyszłych pokoleń oraz koncepcja utworzenia Światowego Geoparku Unesco na terenie województwa świętokrzyskiego mają szerokie założenia. Pośrednio opierają się na klarownych, historycznie udokumentowanych związkach człowieka z przyrodą nieożywioną, wyrażonych w tradycji górnictwa rud i skał.

8

Geopark Owadów-Brzezinki : niezwykłe stanowisko paleontologiczne udostępnione geoturystycznie

Błażejowski Błażej, Gieszcz Piotr, Siuda Robert, Tyborowski Daniel, Wierzbowski Andrzej

Przegląd Geologiczny

|

2020

|

Vol. 68, nr 1

45--49

EN

The Owadów-Brzezinki Geopark, located in the western margin of the Holy Cross Mountains in Slawno community (Łódź Voivodeship), was established in June 2019 in close vicinity of the Owadów-Brzezinki quarry. The geopark consists of palaeontological museum, educational trail and panoramic viewing platform, located along the quarry edge. The palaeontological museum exhibits unique fossils of marine and terrestrial organisms that were excavated in the quarry during the last six years. Among the most important fossils, which can be seen there are: horseshoe crabs, crustaceans, ammonites, insects, actinopterygian fish, turtles, ichthyosaurs, crocodylomorphs and pterosaurs. In addition to the original fossils, the museum presents life-size reconstructions of animals that inhabited the local seas and islands in the Late Jurassic, and plates illustating palaeogeographical and paleoenvironmental history of this site. Thanks to many important palaeontological and palaeobiological discoveries, this geopark has great geotourist and educational potential. The geopark’s design was drawn upon similar palaeontological museums such as the Jura Museum Eichstätt in the Solnhofen region and the Hauff Museum in the Holzmaden in Germany.

9

Not simply volcanoes – the geoheritage of the Cretaceous system in the Land of the Extinct Volcanoes Geopark, West Sudetes (SW Poland)

Migoń Piotr, Pijet-Migoń Edyta

Geotourism / Geoturystyka

|

2020

|

nr 1-2 (60-61)

3--22

EN

Volcanic geoheritage is emphasized as the main asset and distinctive characteristic of the Land of Extinct Volcanoes Geopark in the West Sudetes (SW Poland). However, the geoheritage values of the region are not limited to the legacy of ancient volcanism but include various other elements. This paper explores the contribution of geosites that expose sedimentary rocks of Cretaceous age and landforms developed upon these rocks. Six localities from the Geopark area, included in the comprehensive regional inventory of geosites, are presented. They represent natural and man-made sandstone outcrops and show, among others, lithological variations, small- and large-scale post-sedimentary deformation structures, landforms arising from differential weathering (rock shelters, honeycombs), boulder fields and a sandstone xenolith in volcanic rocks. Next, five localities from outside the Geopark, but still within the Pogórze Kaczawskie region, are described. Qualitative and quantitative evaluation of both groups is attempted, and the results show that, in general, geosites within the Geopark rank higher. However at least two from the other group also have significant geotourist potential. Finally, a brief comparative analysis with other parts of the Sudetes, where Cretaceous sedimentary rocks occur, is offered.

PL

Dawny wulkanizm jest uznawany za główny walor i wyróżniającą się cechę Geoparku Kraina Wygasłych Wulkanów w Sudetach Zachodnich, jednak dziedzictwo Ziemi w regionie nie ogranicza się do reliktów aktywności wulkanicznej i zawiera różne inne elementy. W tym artykule są zaprezentowane miejsca (geostanowiska), w których można oglądać naturalne i sztuczne odsłonięcia skał osadowych wieku kredowego i formy rzeźby zbudowane z tych skał. Sześć z nich jest zlokalizowanych na obszarze Geoparku i zostały one uwzględnione w regionalnej inwentaryzacji obiektów dziedzictwa Ziemi. Zagadnienia, które można omówić na przykładzie tych miejsc, obejmują między innymi zróżnicowanie litologiczne, postsedymentacyjne struktury deformacyjne w małej i dużej skali, formy będące efektem zróżnicowanego wietrzenia (schroniska podskalne, „plastry miodu”), pokrywy blokowe i ksenolit piaskowca w skałach wulkanicznych. W dalszej części opisano pięć stanowisk spoza Geoparku, z pozostałej części regionu Pogórza Kaczawskiego. Rezultaty jakościowej i ilościowej oceny stanowisk z obu grup pokazują, że obiekty położone w Geoparku mają większą wartość, ale przynajmniej dwa z drugiej grupy mają istotny potencjał geoturystyczny. W części końcowej zostało przedstawione krótkie porównanie z innymi fragmentami Sudetów, gdzie występują skały wieku kredowego.

10

Geotouristic aspects of the Geopark Cabo de Gata-Níjar (Andalusia, Spain)

Lorenc Marek W., Janusz Małgorzata

Geotourism / Geoturystyka

|

2019

|

nr 1-2 (56-57)

3--10

EN

The Cabo de Gata-Níjar Geopark is one of the most remarkable examples of the geological heritage in Spain, and it comprises the largest volcanic massif in Andalusia. It is built of andesites and dacites with such typical volcanic forms like lava flows, volcanic calderas, volcanic domes and columnar joints. The ancient beaches and reefs demonstrate the presence of climate change as well as of a subtropical sea. The tourism in this region is mainly focused on its beaches and some remains of the cultural heritage, like salt works or the Rodalquilar gold mine. This study pretends to analyze the reasons and consequences of this matter. Highlighting the good state of preservation of this area and the possibility of enjoyment of its beauty, more attention should be paid to the popularization of the local geological aspects, which would significantly increase the awareness and interest among the tourists.

PL

Geopark Cabo de Gata-Níjar jest jednym z najbardziej niezwykłych przykładów dziedzictwa geologicznego w Hiszpanii i obejmuje największy masyw wulkaniczny w Andaluzji. Zbudowany jest z andezytów i dacytów tworzących tak typowe formy wulkaniczne jak lawy, wulkaniczne kaldery, kopuły wulkaniczne częstokroć wykazujące oddzielność słupową. Występowanie kopalnych plaż i raf koralowych dowodzi obecności w tym miejscu tropikalnego morza oraz zaszłych z czasem wyraźnych zmian klimatycznych. Turystyka w tym regionie koncentruje się głównie na tutejszych plażach i niektórych pozostałościach dziedzictwa kulturowego, takich jak dawne solniska lub kopalnia złota Rodalquilar. Celem artykułu była analiza przyczyn i skutków tego stanu rzeczy. Podkreślając dobry stan zachowania tego obszaru i możliwość korzystania z jego piękna, większej uwagi wymagałoby spopularyzowanie lokalnych atrakcji geologicznych, co znacznie zwiększyłoby świadomość i zainteresowanie wśród turystów

11

Dobre relacje w trójkącie : znaczenie górnictwa surowców skalnych dla edukacji i popularyzacji nauk o Ziemi na przykładzie kopalni Owadów-Brzezinki firmy Nordkalk w gminie Sławno

Poros M., Błażejowski B.

Surowce i Maszyny Budowlane

|

2018

|

nr 6

62--64

PL

Czy czynna kopalnia odkrywkowa surowców skalnych może być interesującym miejscem dla działań w zakresu geoedukacji i geoturystyki, a także pełnić rolę w promocji obszaru, na którym się znajduje? Obserwując przykład kopalni Owadów-Brzezinki i współpracy pomiędzy trzema podmiotami: Stowarzyszeniem Przyjaciół Nauk o Ziemi PHACOPS, firmą Nordkalk i gminą Sławno, można odpowiedzieć na to pytanie jedynie w pozytywny sposób.

12

Potencjał geoturystyczny rzeźby lessowej projektowanego Geoparku Dolina Kamiennej

Gałka E.

Przegląd Geologiczny

|

2018

|

Vol. 66, nr 1

55--64

EN

This paper provides an assessment of geotourism potential of the loess relief of the projected Kamienna Valley Geopark, by selecting the most interesting, scientifically and didactically, gulley regions, comprising natural and cultural heritage related to the occurrence of loess cover. The possibility of using geotourism potential of the loess relief by delineating geotourist routes is evaluated. The main barriers limiting tourism development within the geopark is the low awareness of the loess geoheritage among local administrative units and tourist guides, afforestation, poor access to public transport, and lack of tourist infrastructure in the loess gullies. In summary, the paper points out to the benefits that could be achieved after including the loess areas into the project during the establishment of the Kamienna Valley Geopark.

13

Geopark Arouca w Portugalii

Pijet-Migoń E., Migoń P.

Przegląd Geologiczny

|

2017

|

Vol. 65, nr 2

89--94

EN

Arouca Geopark is located in northern Portugal, approximately 50 km to the southeast from the city of Porto. It was established in 2006 and covers 330 km2 of the municipality of Arouca. Geologically it includes Early Palaeozoic weakly metamorphosed slates and quartzites, intruded by several granite massifs of Carboniferous age. Geological highlights of the area are findings ofgiant Ordovician trilobites, now on display in a special museum and rare textural varieties of granites. Arouca Geopark offers interesting geomorphology too, such as high-elevated planation surfaces in granites, tors and boulder fields, waterfalls and river gorges. Mining heritage is also present, focused on tungsten. Earth heritage is made accessible primarily through a network of 41 designated geosites and further promoted by a range of educational activities addressed to schools of all levels and initiatives aimed at engagement of local communities.

14

Geopark Papuk w Chorwacji

Migoń P., Pijet-Migoń E.

Przegląd Geologiczny

|

2016

|

Vol. 64, nr 8

539--544

EN

Papuk Geopark is located in eastern Croatia,in the Slavonia region,and was established in 2007 in a mountain range of the same name. It covers 524 km2 of geologically diverse terrain, with geological formations ranging in age from Precambrian to Quaternary and representing metamorphic, igneous and sedimentary rocks.The geopark,which is the old est geological nature reserve in Croatia, host an outcrop of columnar jointing in rhyolite at Rupnica. In terms of geomorphology, Papuk is a fluvially dissected young horst, with widespread karst phenomena on Triassic limestones. Cultural heritage includes ruins of medieval fortresses, ancient abbeys, and country-famous wine culture around the town of Kutjevo. The educational offer consists of 69 designated geosites, several educational trails, open-air rock exhibitions, and guided walks and classes for schools.

15

The Use Of Post-Mining Areas For Educational And Scientific Purposes

Sobczyk W., Poros M.

Inżynieria Mineralna

|

2016

|

R. 17, nr 1

177--180

EN

Geoparks are area forms of protection and promotion of geological heritage. They play an important socio-economic function, involving the use of geological and cultural heritage for the development of the local community. In this context, the post-mining land use requires a specific multi-faceted approach. This article attempts to identify important factors which are important in choosing the direction of the reclamation and management development in the context of the functioning the post-mining area within the future geopark.

PL

Geoparki są to obszarowe formy ochrony i promocji dziedzictwa geologicznego. Pełnią istotną funkcję społeczno-gospodarczą, polegającą na wykorzystaniu dziedzictwa geologicznego i kulturowego dla rozwoju społeczności lokalnej. W tym kontekście zagospodarowanie terenów pogórniczych wymaga szczególnego wieloaspektowego podejścia. Artykuł stanowi próbę wskazania istotnych czynników mających znaczenie przy wyborze kierunku rekultywacji i zagospodarowania zagospodarowania obszaru pogórniczego w kontekście funkcjonowania w obrębie przyszłego geoparku.

16

A conception of a mountain geopark in a SPA region; example of a projected Geopark „Wisłok Valley – The Polish Texas”, in the Krosno region

Wasiluk R., Radwanek-Bąk B., Bąk B., Kopciowski R., Malata T., Kochman A., Świąder A.

Geotourism / Geoturystyka

|

2016

|

nr 3-4

43--52

EN

The Polish Geological Institute – National Research Institute (PGI – NRI), in cooperation with AGH University of Science and Technology in Krakow carried out the project of new geopark in Poland – “Wisłok Valley – The Polish Texas”. It is located in the Polish Outer Carpathians (SE part of Poland). Oil fields, mineral water, nappe tectonics and other geological components of the Outer Carpathians constitute important elements of the geodiversity of this region. The area is located in the Krosno neighbourhood and encloses a zone of about 1000 km2. The Iwonicz-Zdrój – Rymanów-Zdrój SPA region is also included in the research area. It covers 20 municipalities of the Podkarpackie province. For the project of the Geopark, a geotouristic map, geosites, geological-educational paths, website, advertising brochures, geological-educational tables and a movie were made, which promote geotourism. The final product will be targeted at regional and local public administration bodies, national and landscape Parks, the State Forests National Forest Holding and local tourist organizations.

PL

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy we współpracy z Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie zrealizował projekt nowego geoparku w Polsce „Dolina Wisłoka – Polski Teksas”. Ma się on znajdować w Karpatach zewnętrznych. Złoża ropy naftowej, wody mineralne, tektonika płaszczowinowa i inne geologiczne cechy Karpat zewnętrznych składają się na georóżnorodność tego rejonu. Obszar tego opracowania obejmował ponad 1000 km2 w rejonie Krosna włączając w to również teren uzdrowisk Iwonicza-Zdroju i Rymanowa Zdroju. Projekt ten objął swym zasięgiem 20 gmin województwa podkarpackiego. W ramach projektu wykonano mapę geologiczno- turystyczną, udokumentowano ponad 150 geostanowisk i zaprojektowano dziewięć ścieżek geologiczno-edukacyjnych. Przygotowano też dwa foldery, 12 tablic geologiczno-edukacyjnych, zaprojektowano stronę internetową o projekcie oraz nakręcono film promocyjny. Produkt końcowy skierowany jest do wykorzystania w promocji regionu do samorządów lokalnych, parków krajobrazowych i narodowych, lasów państwowych oraz lokalnych organizacji turystycznych.

17

Model organizacji geoparku jako obszaru ochrony dziedzictwa górniczego i geologicznego

Sobczyk W., Poros M., Sobczyk E. J., Kowalska A., Kowalski P.

Logistyka

|

2015

|

nr 4

9780--9785, CD3

PL

Jednym z założeń tworzenia i funkcjonowania geoparku jest ochrona dziedzictwa geologicznego i funkcjonowanie sieci geostanowisk. Interesujące przykłady zagospodarowania terenów pogórniczych pod potrzeby geoturystyki i edukacji geologicznej pochodzą z wielu krajów europejskich, m.in. z Wielkiej Brytanii, Niemiec i Portugalii. Wskazują one na wymierne korzyści wynikające z wdrażania projektów edukacyjnych, aktywizujących społeczności lokalne. Proces ten wiąże się z budowaniem tożsamości regionalnej i identyfikacji mieszkańców z inicjatywą geoparku oraz działaniami planowanymi na jego terenie. Istotna jest również aktywizacja gospodarcza polegająca na tworzeniu i wspieraniu lokalnych inicjatyw biznesowych, wykorzystujących i promujących dziedzictwo geologiczne i kulturowe geoparku. Artykuł uwzględnia problematykę włączenia społeczności lokalnej w proces decyzyjny poprzez wykorzystanie mechanizmów funkcjonowania i zarządzania geoparkiem.

EN

One of the objectives of the establishment and functioning of the geopark is the protection of geological heritage and operation of the network of geosites. Interesting examples of post-mining land use for the needs of geotourism and geological education come from many European countries, including UK, Germany and Portugal. They show the measurable benefits of the implementation of educational projects, activating communities. This process involves the building of regional identity and identity with the geopark initiative and the activities planned in their area. It is also important economical activity consisting in the creation and support of local business initiatives, harnessing and promoting geological and cultural heritage of the geopark. Article takes into account the problem of integration of local communities in decision-making through the use of mechanisms of operation and management of geopark.

18

Possibilities of establishing a ‘small-scale geopark’: examples from the area of Upper Zemplín (Slovakia)

Baláž B., Štrba L.

Geotourism / Geoturystyka

|

2015

|

nr 3-4

57--66

EN

Within relatively new forms of tourism, geotourism takes a well-established position and is developing worldwide. Hand in hand with the development of geotourism, a demand for defining different types of attractive geotourist locations or regions has arisen. Besides typical geotourist locations (geosites) and regions (geoparks), there are several areas that are geo-attractive and cover several individual geosites, but are too small to be defined as “classical” geoparks. This paper discusses an alternative approach to geotourist development by defining ‘smallscale’ geoparks through the example of the eastern part of Slovakia, near the border with Ukraine. The area is characterized by (1) a variegated geological structure, which includes five main geological units of the Carpathians in Slovakia, where many different- type geosites are located (e.g. mineralogical, hydrogeological, volcanological, paleontological, etc.), (2) presence of historical monuments (e.g. castle ruins), (3) botanical objects and (4) wine-producing areas.

PL

Pośród względnie nowych form turystyki geoturystyka zajmuje ugruntowaną pozycję i rozwija się na całym świecie. Jednocześnie z rozwojem geoturystyki pojawiło się zapotrzebowanie na różne rodzaje atrakcyjnych lokalizacji lub regionów geoturystycznych. Poza typowymi obiektami i obszarami geoturystycznymi (geoparki) istnieje kilka atrakcyjnych obszarów, które są zbyt małe, by mogły być uznane za geoparki. Niniejszy artykuł przedstawia alternatywne podejście do zagospodarowania geoturystycznego w postaci „małych geoparków” na przykładzie wschodniej części Słowacji, przy granicy z Ukrainą. Obszar ten charakteryzuje się: (1) zróżnicowaną budową geologiczną, na którą składa się pięć głównych jednostek strukturalnych Karpat Słowackich, charakteryzujących się zróżnicowanymi obiektami geoturystycznymi (mineralogicznymi, hydrogeologicznymi, wulkanologicznymi, paleontologicznymi, etc.), (2) obecnością zabytków historycznych (np. ruin zamków), (3) obecnością obiektów przyrody ożywionej (roślinność) i (4) obecnością winnic.

19

The methodology of a complex engineering-geological approach to establish a Geopark : case study of the Małopolska Vistula River Gorge

Pinińska J., Domonik A., Dziedzic A., Łukasiak D.

Geological Quarterly

|

2015

|

Vol. 59, No. 2

408--418

EN

Małopolska Vistula River Gorge is located in the middle stretch of the Vistula valley between Zawichost and Puławy. Its great portion is supposed to be turned into a Geopark safely approachable by tourists along walking trails leading to planned geosites. While general criteria of geosite selection are oriented on promoting expected interesting attributes of the planned Geopark or, in a special case, on recognizing possible strong geological hazards such as volcanic, earthquake and tsunami phenomena, the inner problems of tourist safety are not commonly recognized. The Vistula Gorge and its close vicinity of Geopark is dedicated to cultural heritage, geological history, landscape and local folklore. The inner hazards of disasters are created here by steep, slippery paths, collapsible loessial canyons, rock-falls from weathered rock-walls, and high waters of the nearby river channel running alongside or flooding tourist footpaths. Recognition and preventing measures against such hazard require determination of the current engineering-geological conditions by testing rock and soil properties along the gorge, and by checking the likelihood of natural disturbance of the terrain safety. The vulnerability of exposed rocks to processes of natural erosion, steady weathering progress, turning steep clayey bluffs into slippery ground, and to an impact of long-term anthropogenic factors had to be recognized, checked, and tested for a final assessment of suitability of the selected place to serving as a Geopark. The special prognostic procedure of engineering-geological hazards was recommended, applicable prior to the Geopark planning stage. The procedure encompasses a thorough assessment of possible safe accessibility to particular geosites in the area designated to become a Geopark. The suitability of the selected area to serving as a Geopark was, thus, analyzed methodically with regard to a detailed engineering-geological and geomechanical evaluation of possible hazard factors within the whole terrain. Proven engineering geological methodologies were employed for the hazard assessment procedure. Each of the factors was subjected individually to close examination, with results recorded into a GIS integrated informative layer, and envisioned upon digital thematic maps. These maps remain to be used for the preparation of regional suitability maps of specific engineering-geological conditions.

20

Inwentaryzacja geostanowisk w projektowanym Geoparku „Polodowcowa Kraina Drawy i Dębnicy”

Kamieńska K., Giemza A.

Przegląd Geologiczny

|

2014

|

Vol. 62, nr 1

15–-21

EN

The idea of establishing the Post-Glacial Land of the Drawa and Dêbnica Geopark emerged on the initiative of the members of Polish Geological Institute – Pomeranian Branch of the National Research Institute and local authorities. At the beginning of the year 2011, commissioned by the Minister of the Environment by the funds of the NFEP&WM, launched works intending to establishment of the Geopark of the Post-Glacial Land of Drawa and Dębnica. The major intention of the concept was researching and demonstrating the 50 geosites covering the Post-Glacial Land and their integration into a consistent network, establishing fundaments of the geopark. The geopark consists of the lands between Połczyn-Zdrój, Barwice and Czaplinek and is positioned in the eastern part of the Zachodniopomorskie voivodenship. The geopark is located inside the early post-glacial landscape, with dominant form of undulant moraine uplands with: terminal moraines, dead ice moraines, kemes, tunel valleys, ice-marginal valleys, kettle holes and sandurs. The geotouristic potential of the region focuses on the early postglacial landscape, and its biggest beauty the shape of the terrain.