Always a matter of style? The question of proper architectural vocabulary in castle renovations from the 1890s to the 2020s in Bohemia and Moravia

• Autorzy: Horáček Martin

Identyfikatory

DOI

10.35784/odk.3447

Warianty tytułu

PL

Czy to zawsze kwestia stylu? Problem właściwej terminologii architektonicznej w renowacjach zamków w Czechach i na Morawach od lat 90-tych XIX wieku do lat 20-tych XX wieku

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This study addresses castle renovations from the turn of the twentieth century up until the present, focusing on their stylistic aspect. Although castles (both ruined and inhabited) have been considered prominent subjects of heritage conservation since the beginning of the conservation movement, they require architectural additions to further their integration into contemporary life, even if a strictly conservationist approach is applied. In contrast to nineteenth-century European attitude to conservation, the twentieth- and twenty-first-century conservation professionals mostly recommend that the new elements comply with the preserved composition or scale, leaving the question of their style (i.e. a coherent architectural vocabulary) open. The study examines selected Czech examples that feature a substantial newly-added layer (Gothic in Bouzov, the 1890s–1900s; Art Nouveau and Art Deco in Nové Město nad Metují, the 1910s–1920s; Classical in Prague Castle, the 1920s–1950s; Technocratic in Lipnice, the 1970s–1980s; Romantic in Častolovice, the 1990s; Minimalist in Helfštýn, the 2010s). Drawing on these examples, the analysis raises the following questions: how should new additions relate to the authenticity and integrity of the renovated monuments and what variables influence this relationship? Should conservation authorities regulate the vocabulary of modern interventions?

PL

Niniejsze opracowanie dotyczy renowacji zamków od przełomu XX i XXI wieku do chwili obecnej, koncentrując się na ich aspekcie stylistycznym. Chociaż zamki (zarówno zrujnowane, jak i zamieszkane) były uważane za ważne przedmioty ochrony dziedzictwa od początku ruchu konserwatorskiego, wymagają one uzupełnień architektonicznych w celu dalszego przystosowywania obiektów do współczesnych warunków, nawet przy zastosowaniu podejścia ściśle konserwatorskiego. W przeciwieństwie do dziewiętnastowiecznego europejskiego podejścia do konserwacji, specjaliści od konserwacji z XX i XXI wieku zalecają głównie, aby nowe elementy były zgodne z zachowaną kompozycją lub skalą, pozostawiając otwartą kwestię ich stylu (tj. spójnej terminologii architektonicznej). Studium analizuje wybrane czeskie przykłady, które zawierają wyraźną, nowo dodaną warstwę (gotyk w Bouzovie, lata 90. i 100. XIX wieku; secesja i art deco w Nowym Mieście nad Metują, lata 10. i 20. XX wieku; klasycyzm na Zamku Praskim, lata 20. i 50. XX wieku; technokratyzm w Lipnicy, lata 70. i 80. XX wieku; romantyzm w Častolovicach, lata 90. XX wieku; minimalizm w Helfštýnie, lata 2010.) Opierając się na tych przykładach, analiza stawia następujące pytania: w jaki sposób nowe dodatki powinny odnosić się do autentyczności i integralności odnowionych zabytków i jakie zmienne wpływają na tę relację? Czy władze konserwatorskie powinny regulować terminologię współczesnych interwencji?

Słowa kluczowe

EN

architectural conservation; castle; Bohemia; Moravia; architectural vocabulary; style; authenticity; integrity; heritage value

PL

konserwacja architektoniczna; zamki; Bohemia; Moravia; terminologia architektoniczna; styl; autentyczność; integralność; wartość dziedzictwa

• Wydawca: Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS ; Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
• Czasopismo: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 18
• Strony: 35--59
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., fig.

Twórcy

autor

Horáček Martin

• Palacký University Olomouc

• https://orcid.org/0000-0002-3108-7255

Bibliografia

• 1. Bořutová, D (2009). Architekt Dušan Samuel Jurkovič. Bratislava: Slovart.
• 2. Bořutová, D., Zajková, A. & Dulla, M (1993). Dušan Jurkovič: Súborná výstava architektonického diela / General Exhibition of the Architectural Work. Bratislava, Slovak National Gallery.
• 3. Cameron, C. & Rössler, M (2016). Many Voices, One Vision: The Early Years of the World Heritage Convention. London – New York: Routledge.
• 4. EN 15898 (2019). Conservation of Cultural Heritage: Main General Terms and Definitions. Brussels: European Committee for Standardization CEN-CENELEC.
• 5. Geddes, P (1915). Cities in Evolution. London: Williams & Norgate.
• 6. Girsa, V. & Hanzl M (2011). A Typology of Conservation-Restoration. Prague: Czech Technical University in Prague.
• 7. Hardy, M (ed.). The Venice Charter Revisited: Modernism, Conservation and Tradition in the 21st Century. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.
• 8. Helfštýn Castle Reconstruction (2021), https://atelier-r.cz/en/portfolio-en/helfstyn-castle/, accessed 17 January 2023.
• 9. Horáček, M (2013). Za krásnější svět: Tradicionalismus v architektuře 20. a 21. století / Traditionalism in Architecture of the 20th and 21st Centuries. Brno: Barrister & Principal – VUTIUM.
• 10. Horáček, M (2015). Josip Plečnik and the Architecture of Humanism in the 20th and 21st century. In: Šovarová D (ed.). The Extraordinary Work of Josip Plecnik: The Church of the Most Sacred Heart of Our Lord. Prague: Municipal District Prague 3, 44–57.
• 11. Kiesling, N (2011) Pavel Janák. Řevnice: Arbor Vitae [in Czech and German].
• 12. Kuča, K. et al (2019). Guidebook to Monuments Managed by the National Heritage Institute in the Czech Republic. Prague: National Heritage Institute.
• 13. Lapáček, J. et al (2020). Hrad Helfštýn – strážce Moravské brány. Přerov: Muzeum Komenského v Přerově.
• 14. Lukeš Z. et al (1997). Josip Plečnik: An Architect of Prague Castle. Prague: Prague Castle Administration.
• 15. Michl, J (2020). Co Bauhaus dal – a co VZAL: Kritické úvahy o modernistickém pojetí designu a architektury. Brno: Books & Pipes.
• 16. Selected chapters in English here: https://janmichl.com/, accessed 17 January 2023.
• 17. OGL (2021). Operational Guidelines for the Implementation of the World Heritage Convention. Paris: UNESCO World Heritage Centre, https://whc.unesco.org/en/guidelines/, accessed 17 January 2023.
• 18. Phipps, D (1982). Affordable Splendour: An Ingenious Guide to Decorating Elegantly, Inexpensively and Doing Most of It Yourself. London: Weidenfeld and Nicolson.
• 19. Prelovšek, D (1997). Jože Plečnik 1872–1957: Architectura perennis. New Haven – London: Yale University Press.
• 20. Semes, Steven W (2009). The Future of the Past: A Conservation Ethic for Architecture, Urbanism, and Historic Preservation. New York: W. W. Norton & Company.
• 21. Szmygin, B (ed.) (2015a). Conservation Officer’s Handbook: International Standards in Cultural Heritage Protection. Warsaw: ICOMOS Polska.
• 22. Szmygin, B (ed.) (2015b). Heritage Value Assessment Systems: The Problems and the Current State of Research. Lublin – Warsaw: Lublin University of Technology – ICOMOS Polska.
• 23. Váňa, R (1996). Hrad Bouzov / Die Burg Busau / The Castle Bouzov / Château de Bouzov. Olomouc: Sprint.
• 24. Vienna Memorandum on “World Heritage and Contemporary Architecture – Managing the Historic Urban Landscape” (2005). Paris: UNESCO World Heritage Centre.
• 25. Wood, M (2007). John Fowler: Prince of Decorators. London: Frances Lincoln.
• 26. Zatloukal, P (2002). Příběhy z dlouhého století: Architektura let 1750–1918 na Moravě a ve Slezsku. Olomouc: Muzeum umění, 2002.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).