BazTech - Yadda

1

Always a matter of style? The question of proper architectural vocabulary in castle renovations from the 1890s to the 2020s in Bohemia and Moravia

Horáček Martin

Ochrona Dziedzictwa Kulturowego

|

2023

|

Nr 18

35–--9

EN

This study addresses castle renovations from the turn of the twentieth century up until the present, focusing on their stylistic aspect. Although castles (both ruined and inhabited) have been considered prominent subjects of heritage conservation since the beginning of the conservation movement, they require architectural additions to further their integration into contemporary life, even if a strictly conservationist approach is applied. In contrast to nineteenth-century European attitude to conservation, the twentieth- and twenty-first-century conservation professionals mostly recommend that the new elements comply with the preserved composition or scale, leaving the question of their style (i.e. a coherent architectural vocabulary) open. The study examines selected Czech examples that feature a substantial newly-added layer (Gothic in Bouzov, the 1890s–1900s; Art Nouveau and Art Deco in Nové Město nad Metují, the 1910s–1920s; Classical in Prague Castle, the 1920s–1950s; Technocratic in Lipnice, the 1970s–1980s; Romantic in Častolovice, the 1990s; Minimalist in Helfštýn, the 2010s). Drawing on these examples, the analysis raises the following questions: how should new additions relate to the authenticity and integrity of the renovated monuments and what variables influence this relationship? Should conservation authorities regulate the vocabulary of modern interventions?

PL

Niniejsze opracowanie dotyczy renowacji zamków od przełomu XX i XXI wieku do chwili obecnej, koncentrując się na ich aspekcie stylistycznym. Chociaż zamki (zarówno zrujnowane, jak i zamieszkane) były uważane za ważne przedmioty ochrony dziedzictwa od początku ruchu konserwatorskiego, wymagają one uzupełnień architektonicznych w celu dalszego przystosowywania obiektów do współczesnych warunków, nawet przy zastosowaniu podejścia ściśle konserwatorskiego. W przeciwieństwie do dziewiętnastowiecznego europejskiego podejścia do konserwacji, specjaliści od konserwacji z XX i XXI wieku zalecają głównie, aby nowe elementy były zgodne z zachowaną kompozycją lub skalą, pozostawiając otwartą kwestię ich stylu (tj. spójnej terminologii architektonicznej). Studium analizuje wybrane czeskie przykłady, które zawierają wyraźną, nowo dodaną warstwę (gotyk w Bouzovie, lata 90. i 100. XIX wieku; secesja i art deco w Nowym Mieście nad Metują, lata 10. i 20. XX wieku; klasycyzm na Zamku Praskim, lata 20. i 50. XX wieku; technokratyzm w Lipnicy, lata 70. i 80. XX wieku; romantyzm w Častolovicach, lata 90. XX wieku; minimalizm w Helfštýnie, lata 2010.) Opierając się na tych przykładach, analiza stawia następujące pytania: w jaki sposób nowe dodatki powinny odnosić się do autentyczności i integralności odnowionych zabytków i jakie zmienne wpływają na tę relację? Czy władze konserwatorskie powinny regulować terminologię współczesnych interwencji?

2

Determination of the extent of damage and calculation of the indemnity in case of natural disaster - tornado in South Moravia

Mikulík Michal, Hanák Tomáš, Sokol Patrik, Výskala Miroslav

Archives of Civil Engineering

|

2023

|

Vol. 69, nr 1

645--660

EN

In June 2021, a tornado struck a large area in southern Moravia, causing extensive damage to property owned by individuals and legal entities. A need thus arose to speed up the process of estimating the amount of insurance indemnity. This process involved local inspections and subsequent assessment of quotations from construction companies for repairs, as the adjusters did not have the time and resources to estimate the amount of damage using the usual method, i.e. an itemised budget containing a list of works, supplies and services necessary to restore a structure to its original condition based on an on-site inspection. This article contains a retrospective analysis of the accepted quotations and evaluates differences in terms of scope and price compared to the standard procedure. Four apartment buildings were selected for assessment of the insulation and roof repairs. The results show that there are clear discrepancies between the price as determined by the itemised budget using the usual prices and the construction companies’ quotations. The analysis of the selected buildings has indicated that the quotations can by no means be accepted without first establishing the total damage and its actual scope. Major damage caused by a natural disaster will still have to be estimated on the basis of a personal inspection of the damaged property and preparation of an itemised budget created in line with the applicable pricing system.

3

Medieval fortifications of Czech towns

Chorowska Małgorzata

Architectus

|

2021

|

Nr 1 (65)

95--97

EN

The review contains the discussion on the monumental catalog of medieval fortifications of cities and towns in the present-day Czech Republic by Vladislav Razím. The catalog has been published in parts by Národní Památkový Ústav in Prague since 2019. So far, parts two and three were published, which are devoted respectively to: part 2, in two volumes – to cities from the historic territory of Bohemia and Moravia, and part 3 – to the Czech part of Silesia. The first part – interpretative, will be a synthesis of the issues of urban medieval defensive architecture. Noteworthy are both the volume of the work, which includes a total of 260 catalog entries, as well as the capacity and length of the texts of individual entries, richly illustrated with the material from historical and architectural research – inventory, iconographic, and photographic. What is most important is the methodology of the research conducted, which was consistently applied in all of the developed defense objects, guaranteeing an in-depth recognition of their ori-gins, architectural changes, functions, and spatial context. Summing up, it can be said that the literature on medieval Czech defense architecture has been enriched with an exceptionally valuable position.

PL

W recenzji omówiono monumentalny katalog obwarowań średniowiecznych miast i miasteczek z terenu obecnej Republiki Czeskiej, autorstwa Vladislava Razíma, wydawany od 2019 r. przez Národní Památkový Ústav w Pradze. Dotychczas ukazały się część druga i trzecia, poświęcone odpowiednio: część 2, w dwóch tomach – miastom z terenu historycznych Czech i Moraw, a część 3 – czeskiej części Śląska. Pierwsza część – interpretacyjna – będzie stanowić syntezę zagadnień miejskiej średniowiecznej architektury obronnej. Na uwagę zasługują zarówno objętość pracy obejmującej w sumie 260 haseł katalogowych, jak i pojemność oraz długość tekstów poszczególnych haseł, bogato zilustrowanych materiałem pochodzącym z badań historyczno-architektonicznych – inwentaryzacyjnym, ikonograficznym i fotograficznym. To, co najważniejsze, to metodyka przeprowadzonych badań, konsekwentnie zastosowana we wszystkich opracowywanych obiektach obronnych, dająca gwarancję dogłębnego rozpoznania ich metryki, przemian architektonicznych, funkcji i kontekstu przestrzennego. Podsumowując, można powiedzieć, że literatura poświęcona średniowiecznej architekturze obronnej Czech została wzbogacona o wyjątkowo cenną pozycję.

4

The provenance of serpentinite tools in the Corded Ware culture of Moravia (Czech Republic)

Frýbová P., Gadas P., Přichystal A., Všianský D., Hadacz R., Hlavsa P.

Geological Quarterly

|

2018

|

Vol. 62, No. 3

563--578

EN

This paper constrains the provenance of polished tools used in the Corded Ware culture (CWC) in Moravia. Based on optical microscopy, Přichystal and Šebela (1992) suggested the source for the CWC battle-axes would be the Gogołów-Jordanów Massif in Lower Silesia (Poland). The present study examines 14 serpentinite tools from archaeological sites of Central Moravia. We have located the origin of the tools' raw material by applying detailed petrographic, geochemical and petrophysical methods, as well as comparisons with data from probable serpentinite sources. Possible sources are adjacent to the Sowie Góry Block (mainly the Gogołów-Jordanów Massif) and within other areas in Central Europe (Penninic Bernstein Window, Western Lugicum and the eastern part of the Moldanubicum). Its most probable source is the Gogołów-Jordanów Massif, which is a part of the Ślęża ophiolite. The tools resemble the raw material source in several ways: firstly in magnetic susceptibility, with an average value of~40 x 10-3 SI; secondly, in the light yellowish-green patched patinated surface and very strong serpentinisation with almost no primary mineral relics; and lastly, in the occurrence of pseudomorphs filled with opaque minerals, and also parts with magnesite aggregates, which are quite rare. The main common feature is the presence of large primary zoned spinels, with Cr- and Al-rich cores and Fe-rich rims. The conclusions are supported by the results of bulk-rock chemical analysis, both the raw material from Lower Silesia and the tools being Mg-rich. In addition, the shape of some Moravian battle-axes (from Prusinovice) corresponds to the Ślęża type that is believed to be characteristic of Lower Silesia. The estimated distance of transport from the source area in Gogołów-Jordanów Massif to the archaeological sites in Central Moravia is >260 km.

5

Microencruster-microbial framework and synsedimentary cements in the Štramberk Limestone (Carpathians, Czech Republic) : Insights into reef zonation

Hoffmann M., Kołodziej B., Skupien P.

Annales Societatis Geologorum Poloniae

|

2017

|

Vol. 87, No. 4

325--347

EN

The Štramberk Limestone (Tithonian–lower Berriasian) was developed on a northerly located, isolated intra-Tethyan carbonate platform. It is composed of various facies that can be observed in olistoliths and blocks embedded in the Cretaceous flysch of the Outer Carpathians in Moravia (Czech Republic). Corals, microbialites, microencrusters and synsedimentary cements contributed on various scales to the reef framework. The importance of corals and some microencrusters to the formation of the Štramberk reef complex is well recognized, while other components received less attention in previous studies. Two end members of boundstone types are described from the Kotouč Quarry, near Štramberk. Boundstone type A is dominated by phaceloid (branching-type) corals, encrusted by microbialites and microencrusters, in particular photophile species (“Lithocodium-Bacinella”, Koskinobullina socialis Cherchi et Schroeder, Iberopora bodeuri Granier et Berthou). Boundstone type B is composed of microencrusters, microbialites and synsedimentary isopachous fibrous cements, while corals are absent or subordinate. Microencrusters [Crescentiella morronensis (Crescenti), Labes atramentosa Eliášová, Perturbatacrusta leini Schlagintweit et Gawlick, Radiomura cautica Senowbari-Daryan et Schäfer, thin encrusting calcified sponges] are main biotic components of the microencruster-cement boundstone. Some identified microencrusters are known only or mostly from intra-Tethyan carbonate platforms. Except for C. morronensis, other common microencrusters in the coral-microbial boundstone (type A) are rare in the microencruster-cement boundstone (type B). The depositional setting of boundstone type A corresponds to a low-energy environment of an inner platform. Boundstone type B, until now not recognized in the Štramberk Limestone, was developed in a high-energy, upper fore-reef slope environment. Other important facies in the Kotouč Quarry are reef-derived breccias: matrix-supported breccia and clast-supported breccia with radiaxial-fibrous cement (showing some similarities to Triassic “evinosponges” cement), interpreted as being dominantly synsedimentary (pre-burial). The preliminary studies by the present authors, supported by observations under cathodoluminescence, highlight the significance of synsedimentary cementation for the formation of a boundstone framework (type B) and the stabilization of fore-reef, slope deposits.

6

Local catastrophe caused by tephra input near Přemyslovice (Moravia, Czech Republic) during the Middle Miocene

Zágoršek K., Nehyba S., Petrová P. T., Hladilová S., Bittner M. A., Doláková N., Hrabovský J., Jašková V.

Geological Quarterly

|

2012

|

Vol. 56, No 2

269-284

EN

Colonization by marine organisms such as foraminifers, molluscs, bryozoans, brachiopods and red algae during the Middle Miocene (Early Badenian) transgression near Přemyslovice (Carpathian Foredeep) was initially affected by a cool water current of unclear origin. However, shortly afterwards, fallout of volcanic material caused a total termination of the biota. After this catastrophe, the biota started recolonize the area. The succeeding association, adopted to warm-water input, is characteristic of the climatic optimum during the Early Badenian and is comparable with those of other sections referred to this interval in the Carpathian Foredeep (such as Kralice nad Oslavou, Podbřežice, and Hluchov).

7

Detection of land subsidence due to mining activities in northern Morawia region using satellite radar interferometry

Lazecky M.

Zeszyty Naukowe. Górnictwo / Politechnika Śląska

|

2009

|

z. 287

135-140

EN

The progression of landscape character of Northern Moravia, Czech republic, is strongly affected by the black coal mining since the 18th century. The land around mining locations is subsiding especially in the Karvina region where the subsidence velocity is more than one meter per year. Subsidence is monitored geodetically, but this solution is not very effective - quite a new method of radar interferometry can help. It uses satellite radar images for detection of topography changes in time. The VSB-TU University in Ostrava got, within an ESA project, more than 100 radar images of ERS and Envisat satellites that describe the regional progression since 1995. These images were processed by basic and advanced radar interferometry methods and compared with land measurements.

PL

Charakter rzeźby terenu północnych Moraw jest silnie uwarunkowany wpływami górnictwa węgla kamiennego, którego początki datują się na tym terenie na XVIII wiek. Wpływy te widoczne są zwłaszcza w rejonie karwińskim, gdzie obniżenia sięgają ponad 1 m/rok. Technika interferometrii radarowej oparta jest na wykorzystaniu zdjęć ladarowych, dokumentujących zmiany powierzchni w czasie. W ramach projektu ESA Uczelnia VSB-TU w Ostrawie zakupiła ponad 100 zdjęć radarowych ERS i Envista, dokumentujących zmiany topografii począwszy od 1995 roku. Zdjęcia te przeanalizowano za pomocą podstawowych i zaawansowanych metod interpretacji interferometrii radarowej, a rezultaty porównano z wynikami pomiarów geodezyjnych.

8

Rezydencje rodzin arystokratycznych w Czechach i na Morawach ok. 1600-1700 oraz ich willowa geneza

Baranowski A. J.

Kwartalnik Architektury i Urbanistyki

|

2009

|

T. 54, z. 2

53-67

PL

Typ willi położonej w ogrodach obok zamku, na terenach Czech zapoczątkował cesarz Ferdynanda I w postaci praskiego Belwederu. Około połowy XVI wieku, gdy są wznoszone habsburskie wille zwane po czesku letohradki, siedziba otwarta pozbawiona cech obronności była wówczas w Czechach rzadkością, np, willa Wilhelma Rožberka w Kratochwil. W drugiej połowie XVII w. wykształcony w Rzymie malarz i architekt francuskiego pochodzenia Jean Battiste Mathey dla hrabiego Wacłava Šternberka, wzniósł podmiejską rezydencję willową w Troi koło Pragi przypominającą willę Pamphili w Rzymie. Około 1700 roku grono wybitnych architektów, skierowali architekturę rezydencji w kierunku baroku najprzód rzymskiego kręgu Carla Fontany, a później francuskiego czasów Ludwika XIV. Powstały wówczas willowe budowle w Buchlovicach i w Slavkowie na Morawach, których autorem był Domenico Martinelli. Rezydencje o charakterze willi suburbana czy willi rustica jakie wypracowała sztuka włoska w okresie renesansu nie były identyczne na terenach Europy Środkowej. W epoce dominacji rodów arystokratycznych w Czechach i na Morawach, willa najczęściej wyłania się jako pochodna sztuki pałacowej. W krajach włoskich willa surbarana czy rustica była dopełnieniem rezydencji miejskiej, podczas gdy w krajach Europy Środkowej w takim charakterze występowała tylko wśród elit zafascynowanych kulturą i sztuką włoską.

EN

The trend of placing a villa in the gardens by the castle in the Czech lands was started by Emperor Ferdinand I when he commissioned the building of Prague’s Belvedere. Around the middle of the XVI century, when the Habsburg villas known in Czech as letohradki were being built, an open residence with no defensive features, for example the villa in Kratochvile built by Wilhelm Rožnberk, was rare at this time in the Czech lands. In the second half of the XVII century, Jean Baptiste Mathey, a Frenchman trained as a painter and architect in Rome, was commissioned by aristocrats such as Vaclav Sternberk, for whom he built the suburban Troja castle near to Prague, a building clearly influenced by the Villa Pamphilli in Rome. Around 1700, a circle of distinguished architects directed residential architecture in the direction of the baroque, inspired first by the Roman school of Carlo Fontana and later towards the French school in the times of Ludwig XIV. Domenico Martinelli built enchanting villas in Buchlovice and Slavkov in Moravia. The architectural models of the villa suburbana or villa rustica, which were created by Italian art during the Renaissance, cannot simply be transferred without qualification to the territories of Central Europe. In the époque of the dominance of aristocratic families in Bohemia and Moravia, the villa is most frequently a derivative of the palace art. In Italian principalities, the villa suburbana and rustica served as a complement to the main city residence, whereas in Central Europe the villa in such a character was limited to the elite fascinated by Italian art and culture.

9

Czarna kreda fliszu morawskiego

Waśkowska-Oliwa A., Golonka J., Strzeboński P.

Geoturystyka

|

2007

|

nr 1

29-36

PL

Obszarem stratotypowym dolnokredowych warstw wierzowskich jednostki śląskiej Karpat fliszowych są Morawy w Republice Czeskiej. Profile tych warstw są efektowne i ciekawe, zapisują historię geologiczną wczesnych stadiów rozwoju słabo przewietrzanego basenu śląskiego. Pośród czarnych mułowców występują ławice i soczewy piaskowcowo-mułowcowe, soczewki septariowe, koncentracje siarczków żelaza oraz skamieniałości mezozoicznych głowonogów. Wskutek silnej erozji dennej na terenie występowania wychodni warstw wierzowskich rozwijają się głęboko wcięte doliny i wąwozy z licznymi kaskadami i szypotami w dnie.

EN

The Moravia Region in the Czech Republic is the strato-type area for the Lower Cretaceous Verovice Beds of the Carpathian Flysch Silesian Unit. The most comprehensive profiles of these beds occur there, with black mudstones as the prevailing lithological variety. The Verovice Beds successions are impressive and interesting as these contain numerous geological features, reflecting anoxic sedimentary conditions. The deeply incised valleys, ravines and gorges with numerous cascading waterfalls and rapids are the result of the strong bottom erosion in the area of their occurrence.

10

The blocky accumulation of ophicalcites in the front of the Magura Unit (Moravia): their fabrics and possible origin from sea-floor oceanization

Sotak J., Biron A., Spisiak J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2001

|

nr 396

141-142

11

Maastrichtian foraminiferids from the type locality of the Frydek Formation in Moravia

Bielawska J.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

2001

|

nr 396

22-23

12

Paleobathymetry of the Carpathian Foredeep in Moravia (Czech Republic) during the Lower Badenian

Nehyba S., Brzobohaty R., Hladilova S., Dolakova N.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

1999

|

nr 387

144--145

13

Inversion of the Carpathian Foredeep in Moravia: reflection seismic evidence

Tomek Č.

Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego

|

1999

|

nr 387

189--190