The potential of disability experience for heritage. Lessons learned through collaboration with disabled people as user/experts

• Autorzy: Eisazadeh Negin , Heylighen Ann , Houbart Claudine

Identyfikatory

DOI

10.35784/odk.2964

Warianty tytułu

PL

Potencjał doświadczenia niepełnosprawności dla dziedzictwa. Wnioski wyciągnięte ze współpracy z osobami niepełnosprawnymi jako użytkownikami/ekspertami

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The relation between accessibility and conservation is often contested, resulting in tensions between accessibility advocates and heritage experts. While the importance and necessity of accessibility and gradually the broader notion of inclusivity for diverse users (e.g. disabled people) is becoming more evident, existing discussions mainly focuses on the issues and problems of accessibility in the heritage context. In this article, instead of focusing on the constraints, we present disability experience as a generative resource rather than hindering liability. Disabled people, referred to as ‘the other’ and ‘strangers in their own land’, similar to people with different ethnicities, cultures and genders, have been subject to discrimination. In the heritage practice, the notion of self and other is mainly focused on colonial and occupied heritage. Additionally, it can be seen in the division between heritage experts and the others. Acknowledging the existing challenges at the crossroad of accessibility and conservation, following the example of research that rethinks disability’s meaning and its impact on architecture, our research on inclusive built heritage builds upon methods used in the context of inclusive design and adapts them for the heritage context in order to gain insights into disabled people’s experience of built heritage. By conducting multiple case studies in diverse heritage sites in collaboration with disabled people as user/experts, we observe the potential of the theoretical and methodological output of the research for the broader conservation practice, which is gradually moving towards collaborative approaches involving diverse others. The approach put forward by our research provides an opportunity to rethink our normative approach in heritage conservation, questioning assumptions and habits (in e.g. heritage evaluation) and challenging our preconceptions.

PL

Związek między dostępnością a konserwacją jest często kwestionowany, co prowadzi do napięć między zwolennikami dostępności a ekspertami w dziedzinie dziedzictwa. Podczas gdy znaczenie i konieczność dostępności oraz stopniowo szersze pojęcie inkluzywności dla różnych użytkowników (np. osób niepełnosprawnych) staje się coraz bardziej oczywiste, istniejące dyskusje koncentrują się głównie na kwestiach i problemach związanych z dostępnością w kontekście dziedzictwa. W tym artykule, zamiast skupiać się na ograniczeniach, przedstawiamy doświadczenie niepełnosprawności jako zasób twórczy, a nie utrudniający. Osoby niepełnosprawne, określane jako "inni" i "obcy na swojej ziemi", podobnie jak osoby o różnym pochodzeniu etnicznym, kulturowym i płciowym, były przedmiotem dyskryminacji. W praktyce dziedzictwa pojęcie "ja" i "inny" koncentruje się głównie na dziedzictwie kolonialnym i okupowanym. Dodatkowo można to zaobserwować w podziale na ekspertów dziedzictwa i innych. Mając na uwadze istniejące wyzwania na styku dostępności i konserwacji, podążając za przykładem badań, które na nowo analizują znaczenie niepełnosprawności i jej wpływ na architekturę, nasze badania nad inkluzywnym dziedzictwem kulturowym opierają się na metodach stosowanych w kontekście projektowania inkluzywnego i dostosowują je do kontekstu dziedzictwa kulturowego w celu uzyskania wglądu w doświadczenia osób niepełnosprawnych związane z dziedzictwem kulturowym. Prowadząc liczne studia przypadków w różnych miejscach dziedzictwa we współpracy z osobami niepełnosprawnymi jako użytkownikami/ekspertami, obserwujemy potencjał teoretycznych i metodologicznych wyników badań dla szerszej praktyki konserwatorskiej, która stopniowo zmierza w kierunku podejść opartych na współpracy z udziałem różnych osób. Podejście przedstawione w naszych badaniach stanowi okazję do ponownego przemyślenia naszego normatywnego podejścia do ochrony dziedzictwa, kwestionowania założeń i nawyków (np. w ocenie dziedzictwa) oraz pokonywania naszych uprzedzeń.

Słowa kluczowe

EN

accessibility; conservation; disability; inclusive heritage; user; expert

• Wydawca: Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS ; Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
• Czasopismo: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 18
• Strony: 61--82
• Opis fizyczny: Bibliogr. 34 poz., fig.

Twórcy

autor

Eisazadeh Negin

• Université de Liège (Belgium), Faculté d’Architecture
• UR-AAP
• DIVA
• KU Leuven (Belgium), Department of Architecture, Research[x]Design

• https://orcid.org/0000-0001-6811-3464

autor

Heylighen Ann

• KU Leuven (Belgium), Department of Architecture, Research[x]Design

• https://orcid.org/0000-0001-6811-3464+

autor

Houbart Claudine

• Université de Liège (Belgium), Faculté d’Architecture
• UR-AAP
• DIVA

• https://orcid.org/0000-0002-7037-5815

Bibliografia

• 1. Avrami, E., Mason, R., & de la Torre, M. (2000). Values and Heritage Conservation. The Getty Conservation Institute.
• 2. Barbi, V., Innovazione, F., & Fiu, U. (2021). Co-Designing the Accessibility : from Participatory Mapping to New Inclusive Itineraries Through the Cultural Heritage of Bologna. 3(2).
• 3. Benente, M., Minucciani, V., & Roccella, G. (2020). Accessibility to Cultural Heritage from the Urban System to Museums. Innovative Solutions. In Advances in Intelligent Systems and Computing: Vol. 1202 AISC. Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-030-51194-4_24
• 4. de la Torre, M. (Ed.). (2002). Assessing the Values of Cultural Heritage. Getty Conservation Institute. http://hdl.handle.net/10020/gci_pubs/values_cultural_heritage
• 5. De Siqueira Duarte, C. R., Cohen, R., & Biocca, L. (2014). Universal design as an added value for heritage valorization: The cases of Brazil and Italy. Assistive Technology Research Series, 35, 317–326. https://doi.org/10.3233/978-1-61499-403-9-317
• 6. Devlieger, P., Rusch, F., & Pfeiffer, D. (2003). Rethinking disability: the emergence of new definitions, concepts and communities. Garant.
• 7. Eisazadeh, N., Heylighen, A., & Houbart, C. (2019). Learning from Disabled People about Qualities and Obstacles in Historic Cities; The Case of Liège. 6th Unesco UNITWIN Conference 2019: Value of Heritage for Tourism, Leuven 8-12 April 2019, 55–65.
• 8. Eisazadeh, N., Heylighen, A., & Houbart, C. (2021). Cité Miroir: Reflections on the Experience of Disabled Persons. Inheritable Resilience: Sharing Values of Global Modernities - 16th International Docomomo Conference Tokyo Japan 2020+1 Proceedings, 4, 1342–1347.
• 9. Gissen, D. (2019). Disability and preservation. Future Anterior, 16(1), iii–xiii. https://doi.org/10.5749/futuante.16.1.0iii
• 10. Heritage, A., & Copithorne, J. (2018). Sharing Conservation Decision. Current Issues and Future Strategies. In Iccrom. https://www.iccrom.org/sites/default/files/2018-05/sharing_conservation_decisions_2018_web.pdf
• 11. Heylighen, A. (2012). Challenging prevailing ways of understanding and designing space. Spatial Cognition for Architectural Design SCAD 2011 Symposium Proceedings, January 2012, 23–40.
• 12. Heylighen, A., Doren, C. Van, & Vermeersch, P. (2013). Enriching Our Understanding of Architecture through disability experience. Open House International, 38(1).
• 13. Heylighen, A., Van der Linden, V., & Van Steenwinkel, I. (2017). Ten questions concerning inclusive design of the built environment. Building and Environment, 114, 507–517. https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2016.12.008
• 14. Historic England. (2015a). Easy Access to Historic Buildings (Third). Historic England.
• 15. Historic England. (2015b). Easy Access to Historic Landscapes (Third). Historic England.
• 16. Kallio-Tavin, M. (2020). Disability studies as a site of knowledge in art education. International Journal of Education Through Art, 16(1), 3–11. https://doi.org/10.1386/eta_00013_2
• 17. Liebermann, W. K. (2019). Whose heritage? Architectural preservation and disabled access in Boston and San Francisco. Future Anterior, 16(1), 35–56. https://doi.org/10.5749/futuante.16.1.0035
• 18. Mace, R.L., Hardie, G.J. & Place, J.P. (1991). Accessible Environments: Toward Universal Design. In: Design Intervention: Toward a More Humane Architecture, Prieser WE, Vischer JC and White ET (eds.), Van Nostrand Reinhold.
• 19. Martin, E. (1999). Improving Access to Heritage Buildings (R. Russell (Ed.)). The Australian Council of National Trusts and the Australian Heritage Commission.
• 20. Moser, I. (2006). Disability and the promises of technology: Technology, subjectivity and embodiment within an order of the normal. Information Communication and Society, 9(3), 373–395. https://doi.org/10.1080/13691180600751348
• 21. Murphy, R.F. (1987). The Body Silent. Phoenix House.
• 22. Ostroff, E. (1997). Mining our Natural Resources: The User as Expert. Innovation, 16(1), 33–35.
• 23. Picone, R., Spinosa, A., & Vitagliano, G. (2011). Wide Accessibility and Conservation of Architectural Heritage in Italy : problems and methodological guidelines. Conservation/Transformation, 393–398.
• 24. Riegl, A. et al., (1984). Le culte moderne des monuments. Seuil
• 25. Smith, L. (2006). Uses of Heritage. Routledge.
• 26. Staszak, J.-F. (2008). Other/otherness. International Encyclopaedia of Human Geography.
• 27. The Department of Arts Heritage and the Gaeltacht. (2011). Access: Improving the Accessibility of Historic Buildings and Places (J. Donnelly (Ed.)). The Stationery Office.
• 28. The European Institute for Design and Disability EIDD, (2004). The EIDD Stockholm Declaration.
• 29. Tilmont, Michèle (ed.). ICOMOS France. (2013). Heritage and accessibility: How to make protected towns, monuments and sites in Europe barrier-free? / Patrimoines et accessibilité : comment rendre accessibles à tous, les villes, les monuments et les sites protégés en Europe ? (actes du colloque). Les Cahiers d'ICOMOS France, No. 27. ICOMOS France.
• 30. Tolia-kelly, D. P., Waterton, E., & Watson, S. (2017). Heritage, Affect and Emotion. Routledge.
• 31. Van de Bemdt, L. (2020). Built heritage meets Inclusive Design: Identifying challenges and strategies through a multiple case study enquiry. Leuven: KU Leuven. Faculteit Ingenieurswetenschappen.
• 32. Vermeersch, P., & Heylighen, A. (2015). Mobilizing disability experience to inform architectural practice: lessons learned from a field study. Journal of Research Practice, 11(2). https://doi.org/10.1109/Engineering4Society.2015.7177899
• 33. Wells J. C., Stiefel B. L. (eds.), Human-Centered Built Environment Heritage Preservation: Theory and Evidence-Based Practice, Routledge, 2019.
• 34. Winter T., Clarifying the Critical in Critical Heritage Studies, [in:] International Journal of Heritage Studies, 19(6), 2013, pp. 532-545, https://doi.org/10.1080/13527258.2012.720997

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).