Zagrożenia zwierząt i ludzi toksynami grzybów pleśniowych zawartych w paszach i żywności

Wróbel, B.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Zagrożenia zwierząt i ludzi toksynami grzybów pleśniowych zawartych w paszach i żywności

Autorzy

Wróbel B.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Health risks of animals and humans caused by toxins of filamentous fungi in feed and food

Języki publikacji

Abstrakty

W pracy przedstawiono zagrożenia zdrowia ludzi i zwierząt wywołane przez toksyny grzybów pleśniowych występujących w paszach i żywności. Ogólnie scharakteryzowano grzyby pleśniowe produkujące mikotoksyny oraz omówiono czynniki warunkujące ich syntezę. Dokonano charakterystyki najważniejszych grup mikotoksyn: aflatoksyn, ochratoksyn, trichotecen, fumonizyn i zearalenonu pod względem ich występowania i toksyczności. Omówiono wpływ obecności mikotoksyn w paszy na skażenie żywności, zwracając uwagę na aflatoksynę B1, która może być kumulowana w mleku jako aflatoksyna M1. Dokonano przeglądu możliwych metod zapobiegania syntezie mikotoksyn przez grzyby oraz omówiono sposoby detoksykacji pasz i żywności. Podkreślono perspektrywiczną rolę biologicznych metod detoksykacji, polegających na wykorzystaniu specyficznych właściwości niektórych mikroorganizmów, zwłaszcza bakterii kwasu mlekowego, drożdży i pleśni.

This compiled literature review highlights the health risks of animals and humans caused by toxins of filamentous fungi occurring in feed and food. The moulds producing mycotoxins were characterized and the factors influencing their synthesis were discussed. The characteristic of the most important groups of mycotoxins: aflatoxins, ochratoxin, trichothecene, fumonisins and zearalenone in terms of their occurrence and toxicity was presented. The influence of the mycotoxins occurrence in feed on food contamination was discussed. Emphasis was given to aflatoxin B1, which can be accumulated in milk as aflatoxin M1. Possible methods of preventing the mycotoxins synthesis by fungi and strategies of feed and food detoxification were reviewed. The perspective role of biological methods of detoxification with the use of specific properties of some microorganisms and particular lactic acid bacteria, yeasts and mould was underlined.

Słowa kluczowe

grzyby pleśniowe mitoksykozy mikotoksyny pasze żywność

feed filamentous fungi food mycotoxices mycotoxins

Wydawca

Wydawnictwo ITP

Czasopismo

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

Rocznik

2014

Tom

T. 14, z. 3

Strony

159–--176

Opis fizyczny

Bibliogr. 58 poz., rys.

Twórcy

autor

Wróbel B.

B.Wrobel@itp.edu.pl

Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Zakład Użytków Zielonych, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn

Bibliografia

1. BAKIRCI I. 2001. A study on the occurrence of aflatoxin M1 in milk and milk products produced in Van province of Turkey. Food Control. Vol. 12. Iss. 1 s. 47–51.
2. BENNETT J.W., KLICH M. 2003. Mycotoxins. Clinical Microbiology Reviews. Vol. 36 s. 497–516.
3. BOGACKA E. 2008. Alergia na grzyby pleśniowe: diagnostyka i leczenie [online]. Polski Merkuriusz Lekarski. T. 24. Supl. 1. Nr 11 s. 11–14. [Dostęp 28.05.2013]. Dostępny w Internecie: http://www.pml.strefa.pl/ePUBLI/T24S1/02.pdf
4. BOTTALICO A., PERRONE G. 2002. Toxigenic Fusarium species and mycotoxins associated with head blight in small grain cereals in Europe. European Journal of Plant Pathology. Vol. 108 s. 611–624.
5. CAST 2003. Mycotoxins: risks in plant, animal and human systems. Task force report. No 139. Ames, Iowa, USA. ISSN 0194-4088 ss. 216.
6. CHEŁKOWSKI J. 2010. Mikotoksyny, grzyby toksynotwórcze i mikotoksykozy [online]. [Dostęp 28.05.2013]. Dostępny w Internecie: http://www.cropnet.pl/dbases/mycotoxins.pdf.pl/download
7. CZERWIECKI L. 2001. Ochratoxin A other mycotoxins in Polisch cereals and foods. Mycotoxin Research. Vol. 17A. Iss. 2 s. 125–128.
8. CZERWIECKI L., CZAJKOWSKA D., WITKOWSKA-GWIAZDOWSKA A. 2002. On ochratoxin A and fungal flora in Polish cereals from conventional and ecological farms. Part 2: Occurrence of ochratoxin A and fungi in cereals in 1998. Food Additives and Contaminants. Vol. 19. Iss. 11 s. 1051–1057.
9. EL-NEZAMI H., KANKAANPAA P., SALMINEN S., AHOKAS J. 1998. Ability of dairy strains of lactic acid bacteria to bind a common food carcinogen, aflatoxin B1. Food and Chemical Toxicology. Vol. 36 s. 321–326.
10. GAJĘCKI M., JAKIMIUK E., GAJĘCKA M., MOTYKA J., OBREMSKI K., ZIELONKA Ł. 2010. Praktyczne metody zmniejszania aktywności mikotoksyn w paszach [online]. [Dostęp 20.04.2013]. Dostępny w Internecie: http://www.konferencjaswinie.pl/referaty/PRAKTYCZNE_METODY.pdf
11. GALVANO F., GALOFARO V., GALVANO G. 1996. Occurrence and stability of aflatoxin M1 in milk and milk products. A worldwide review. Journal of Food Protection. Vol. 59 s. 1079–1090.
12. GOLIŃSKI P., KOSTECKI M., GOLIŃSKA B., GOLIŃSKA B.T., GOLIŃSKI P.K. 2003 Accumulation of mycotoxins in forage of winter pasture during prolonged utilisation of sward. Polish Journal of Veterinary Sciences. Vol. 6. No 2 s. 81–86.
13. GOURAMA H., BULLERMAN L.B. 1995. Inhibition of growth and aflatoxin production of Aspergillus flavus by Lactobacillus species. Journal Food Protection. Vol. 58 s. 1249–1256.
14. GOURAMA H., BULLERMAN L.B. 1997. Anti-aflatoxigenic activity of Lactobacillus casei pseudoplantarum. International Journal of Food Microbiology. Vol. 34 s. 131–143.
15. GOVARIS A., ROUSSI V., KOIDIS P.A., BOTSOGLOU N.A. 2001. Distribution and stability of aflatoxin M1 during processing, ripening and storage of Telemes cheese. Food Additives and Contaminants. Vol. 5 s. 437–443.
16. GRAJEWSKI J. (red.) 2006. Mikotoksyny i grzyby pleśniowe. Zagrożenie dla człowieka i zwierząt. Bydgoszcz. Wydaw. UKW. ISBN 83-7096-596-2 ss. 201.
17. GRAJEWSKI J. 2003. Możliwości inaktywacji ochratoksyny „A” w badaniach in vitro oraz in vivo u kurcząt. Bydgoszcz. Wydaw. ABydg. ISBN 83-7096-487-7 ss. 148.
18. GRAJEWSKI J., TWARUŻEK M., 2004. Zdrowotne aspekty oddziaływania grzybów pleśniowych i miko toksyn [online]. Alergia Lato 2004. s. 45–49. [Dostęp 20.04.2013]. Dostępny w Internecie: http://www.gronkowiec.pl/alergeny. pdf
19. GROMADZKA K., WAŚKIEWICZ A., CHEŁKOWSKI J., GOLIŃSKI P. 2008. Zearalenone and its metabolites: occurrence, detection, toxicity and guidelines. World Mycotoxin Journal. Vol. 1. No 2 s. 209–220.
20. HAMILTON P.B. 1971. A natural and extremely severe occurrence of aflatoxicosis in laying hens. Poultry Science. Vol. 50(6) s. 1880–1883.
21. HAMILTON P.B., TUNG H.T., HARRIS J.R., GAINER J.H., DONALDSON W.E. 1972. The effect of dietary fat on atlatoxicosis in turkeys. Poultry Science. Vol. 51(1) s. 165–170.
22. HASKARD C.A., EL-NEZAMI H.S., KANKAANPÄÄ P.E., SALMINEN S., AHOKAS J.T. 2001. Surface binding of aflatoxin B1 by lactic acid bacteria. Applied and Environmental Microbiology. Vol. 67(7) s. 3086–3091.
23. HUWIG A., FREIMUND S., KAPPELI O., DUTLER H. 2001. Mycotoxin detoxication of animal feed by different adsorbents. Toxicology Letters. Vol. 122. Iss. 2 s. 179–188.
24. HWANG C.A., DRAUGHAN F. 1994. Degradation of ochratoxin A by Acinetobacter calcoceticus. Journal of Food Protection. Vol. 57 s. 410–414.
25. JARCZYK A. 2000. Mikotoksyny zawarte w paszach zagrożeniem dla zdrowia i produkcyjności zwierząt. Referat plenarny na LXV Zjazd Naukowy PTZ w Olsztynie. Przegląd Hodowlany. Nr 9 s. 3–9.
26. JUSZKIEWICZ T., PISKORSKA-PLISZCZYŃSKA J. 1976. Zawartość aflatoksyn B1, B2, G1, G2, ochratoksyn A i B, sterygmatocystyny i zearalenonu w śrutach zbożowych. Medycyna Weterynaryjna. Vol. 32. Iss. 10 s. 617–619.
27. JUSZKIEWICZ T., PISKORSKA-PLISZCZYŃSKA J. 1977. Zawartość mikotoksyn w przemysłowych mieszankach i koncentratach paszowych. Medycyna Weterynaryjna. Vol. 33. Iss. 4 s. 193–196.
28. KAMKAR A. 2008. The study of aflatoxin M1 in UHT milk samples by ELISA. Journal of Veterinary Research. Vol. 63. Iss. 2 s. 7–12.
29. KAPTUROWSKA A.U., ZIELIŃSKA K.J., STECKA K., KUPRYŚ M.P. 2010. Ocena skażenia pasz ochratoksyną A i metody ich dekontaminacji. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. Vol. 55 (3) s. 156–163.
30. KARUNARATE A., WEZENBERG E., BULLERMAN L.B. 1990. Inhibition of mold growth and aflatoxin production by Lactobacillus spp. Journal of Food Protection. Vol. 53 s. 230–236.
31. KEYL A.C., NORRED W.P. 1976. Utilization of atlatoxin contaminated food. Journal of Agricultural Food Chemistry. Vol. 24 s. 408–410.
32. KORBAS M., HOROSZKIEWICZ-JANKA J. 2007. Znaczenie i możliwości ograniczania szkodliwości metabolitów pochodzenia grzybowego. Postępy w Ochronie Roślin. Vol. 47. Iss. 2 s. 141–148.
33. KRZYŻEWSKI J. 2008. Składniki antyodżywcze w dietach krów mlecznych. Bydło. Nr 4 s. 8–13.
34. MAGALLA S.E., HAFEZ A.H. 1982. Detoxification of aflatoxin B1 acidogenous yoghurt. Mycopathologia. Vol. 77 s. 89–91.
35. MALAGUTTI L., ZANNOTTI M., SCAMPINI A., SCIARAFFIA F. 2005. Effects of ochratoxin A on heavy pig production. Animal Research. Vol. 54. Iss. 3 s. 179–184.
36. OGUNBANWO S.T., ENITAN A.M., EMEYA P., OKANLAWON B.M. 2005. Influence of lactic acid bacteria on fungal growth and aflatoxin production in ogi, an indigenous fermented food. Advances in Food Science. Vol. 27(4) s. 189–184.
37. OLIVEIRA C.A.F., FERRAZ J.C.O. 2007. Occurrence of aflatoxin M1 in pasteurised, UHT milk and milk powder from goat origin. Food Control. Vol. 18. Iss. 4 s. 375–378.
38. PELHATE J. 1977. Maize silage: Incidence of moulds during conservation. Folia Veterinaria Latina. Vol. 7. Iss. 1 s. 1–16.
39. PELTONEN K., EL-NEZAMI H., HASKARD C., AHOKAS J., SALMINEN S. 2001. Aflatoxin B1 binding by dairy strains of lactic acid bacteria and bifidobacteria. Journal of Dairy Science. Vol. 84. No. 10 s. 2152–2156.
40. PERKOWSKI J., CHEŁKOWSKI J., GOLIŃSKI P. 2004. Ocurence of micotoxins in cereals, plants, foods and feeds in Poland. W: An overview on toxigenic fungi and mycotoxins in Europe. Springer Netherlands s. 161–172.
41. PIOTROWSKA M. 2012. Wykorzystanie mikroorganizmów do usuwania mikotoksyn z żywności i pasz. Postępy Mikrobiologii. T. 51. Z. 2 s. 109–119.
42. PIOTROWSKA M., ŻAKOWSKA Z. 2000. The biodegradation of ochratoxin A in food products by lactic acid bacteria and baker’s yeast. Progress in Biotechnology, Food Biotechnology. Vol. 17 s. 307–310.
43. PITTET A. 2005. Naturalne występowanie mikotoksyn w żywności i paszach – nowe dane [online]. [Dostęp 1.08.2005]. Dostępny w Internecie: http://www.naturan.com.pl/pittet.html
44. PŁAWIŃSKA-CZARNAK J., ZARZYŃSKA J. 2010. Mikotoksyny w żywności pochodzenia zwierzęcego. Mikologia Lekarska. T. 17(2) s. 128–133.
45. POSTUPOLSKI J., RYBIŃSKA K., LENDZION E., KURPIŃSKA-JAWORSKA J., SZCZĘSNA M., KARŁOWSKI K. 2010. Mikotoksyny w żywności – zmiany w ustawodawstwie Unii Europejskiej. Przemysł Spożywczy. T. 64. Nr 6 s. 16–20.
46. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych [online]. [Dostęp 25.05.2013]. Dostępny w Internecie: http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2006:364:0005:01:PL:HTML
47. SEELING K., DÄNICKE S., UEBERSCHÄR K.H., LEBZIEN P., FLACHOWSKY G. 2005. On the effects of Fusarium toxin-contaminated wheat and the feed intake level on the metabolism and carry over of zearalenone in dairy cows. Food Additives and Contaminants. Vol. 22. Iss. 9 s. 847–855.
48. SOBIECH P., STOPYRA A., ZBANYSZEK M., PROCAJŁO A. 2004. Wpływ mikotoksyn na zdrowie przeżuwaczy. Magazyn Weterynaryjny. Vol. 13. Nr 94 s. 60–62.
49. SOKOŁOWSKI M. 1983. Zawartość mikotoksyn w mieszankach i komponentach paszowych na podstawie badań własnych. Medycyna Weterynaryjna. Vol. 39 s. 294–296.
50. SUTERSKA A.M., ZIELIŃSKA K.J., GRZYBOWSKI R.A., STECKA K.M., MIECZNIKOWSKI A.H., KUPRYŚ M.P. 2009. Wpływ wybranych szczepów z rodzaju Lactobacillus na ograniczenie skażenia pleśniami i ochratoksyną A kiszonek z runi łąkowej. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. Vol. 53(4) s. 125–130.
51. TCHANA A.N., MOUNDIPA P.F., TCHOUANGUEP F.M. 2010. Aflatoxin contamination in food and body fluids in relation to malnutrition and cancer status in Cameroon. International Journal of Environmental Research and Public Health. Vol. 124. Iss. 1 s. 178–188.
52. VARGA J., PÉTERI Z., TÁBORI K., TÉREN J., VÁGVÖLGYI C. 2005. Degradation of ochratoxin A and other mycotoxins by Rhizopus isolates. International Journal of Food Microbiology. Vol. 99 s. 321–328.
53. WAGACHA J.M., MUTHOMI J.W. 2008. Mycotoxin problem in Africa: current status, implications to food safety and health and possible management strategies. International Journal of Food Microbiology. Vol. 124. Iss. 1 s. 1–12.
54. WISEMAN D.W., MARTH E.H. 1981. Growth and aflatoxin production by Aspergillus parasiticus when in the presence of Streptococcus lactis. Mycopathologia. Vol. 73 s. 49–56.
55. ZIELIŃSKA K.J., FABISZEWSKA A.U., STECKA K., WRÓBEL B. 2013. Rola bakterii fermentacji mlekowej w poprawie jakości mikrobiologicznej kiszonek z runi łąkowej w gospodarstwach ekologicznych. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 13. Z. 1 (41) s. 171–182.
56. ZIELIŃSKA K.J., FABISZEWSKA A.U., WRÓBEL B. 2013. Występowanie aflatoksyny w paszach i metody ich dekontaminacji. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. Vol. 58(4) s. 254–260.
57. ZIELIŃSKA K., STECKA K., SUTERSKA A., MIECZNIKOWSKI A. 2007. Wpływ ekologicznej technologii kiszenia runi łąkowej na hamowanie rozwoju pleśni wytwarzających mikotoksyny. Problemy Inżynierii Rolniczej. Nr 1 (55) s. 61–70.
58. ZINEDINE A., FAID M., BENLEMLIH M. 2005. In vitro reduction of aflatoxin B1 by strains of lactic acid bacteria isolated from Moroccan sourdough bread. International Journal of Agriculture and Biology. Vol. 7(1) s. 67–70.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-b502965b-37d3-40eb-a86d-3e6ac70f4098