Geotopes of the proposed Muskau Arch Geopark : inventory, classification and evaluation

• Autorzy: Kasiński J. R. , Koźma J. , Gawlikowska E.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Criteria of estimation of geotope (geosite) value from the viewpoint of different social requirements (museum value, scientific research, nature-knowledge, youth education, countryside science) are not clear nor easy to define. The system of valorisation criteria of geotopes applied by the German Geological Survey looks like a good proposal for answering this question. The system mentioned above has been used for assessment of the geotopes value for the planned "Muskau Arch Geopark" area, located at the crossborder area of Poland, Brandenburg and Saxony. 95 geotopes have been registered and evaluated with the uniform criteria within the whole Geopark area, on both Polish and German sides; 34 of them are located in the Polish part. From the viewpoint of scientific research, 32 geotopes (of these 12 on the Polish side) have been assessed as valuable and of special value. As far as teaching and tourism values were concerned, 32 geotopes (of these 14 on the Polish side) have been evaluated there. In the light of that, the Polish part seems to become a substantial part of the planned Geopark.

PL

Ustalenie kryteriów umożliwiających klasyfikację geotopów (geostanowisk) z punktu widzenia rozmaitego rodzaju zapotrzebowania społecznego (wartość muzealna, badania naukowe, edukacja przyrodnicza młodzieży, krajoznawstwo) budzi wiele wątpliwości. System waloryzacji geotopów stosowany przez Niemiecką Służbę Geologiczną wydaje się być dobrą propozycją wprowadzenia takich kryteriów. Wspomniany wyżej system został zastosowany przy ocenie wartości geotopów na terenie planowanego transgranicznego Geoparku Łuk Mużakowa, leżącego u zbiegu granic Polski, Brandenburgii i Saksonii. Na całym obszarze geoparku, po stronie polskiej i niemieckiej, zinwentaryzowano i poddano ocenie na podstawie jednolitych kryteriów 95 różnych geotopów, z których 34 znajduje się w polskiej części obszaru. Za wartościowe i szczególnie wartościowe z punktu widzenia badań naukowych należy uznać 32 geotopy (w tym 12 w części polskiej), a z punktu widzenia wartości dla edukacji i turystyki - także 32 geotopy (w tym 14 w części polskiej). W świetle tych wyników polska część projektowanego geoparku "Łuk Mużakowa" stanowi jego istotny element.

Słowa kluczowe

EN

geotope; geopark; valorisation criteria; Muskau Arch

PL

geotop; geopark; kryteria waloryzacji; Łuk Mużakowa

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Polish Geological Institute Special Papers
• Rocznik: 2004
• Tom: Vol. 13
• Strony: 73--87
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., fot., rys., tab.

Twórcy

autor

Kasiński J. R.

• Polish Geological Institute, ul. Rakowiecka 4, Warszawa, Poland

autor

Koźma J.

• Polish Geological Institute, Lower Silesian Branch, al. Jaworowa 19, Wrocław

autor

Gawlikowska E.

• Polish Geological Institute, Lower Silesian Branch, al. Jaworowa 19, Wrocław

Bibliografia

• 1. ALEXANDROWICZ Z., 2003 - Ochrona dziedzictwa geologicznego Polski w koncepcji europejskiej sieci geostanowisk. Prz. Geol, 51, 3; 224-230.
• 2. ALEXANDROWICZ Z., ALEXANDROWICZ S.W., 2003 - Geoparks - most valuable landscape parks in Southern Poland. In: Geological heritage concept, conservation and protection policy in Central Europe. Abstracts and field trip guide-book (eds. A. Ber, Z. Alexandrowicz): 11-12. Polish Geol. Inst., Warsaw.
• 3. BADURA J., GAWLIKOWSKA M., KASIŃSKI J.R., KOŹMA J., KUPETZ M., PIWOCKI M., RASCHER J., 2002 - Geopark „Łuk Mużakowa” - proponowany transgraniczny obszar ochrony georóżnorodności. Prz. Geol., 51, 1; 54-58.
• 4. DYJOR S., CHLEBOWSKI W., 1973 - Budowa geologiczna polskiej części łuku Mużakowa. Acta. Univ. Wratisl., Pr. Geol. Miner., 192, 3; 3-41.
• 5. HÜBNER F., MEIER J., RASCHER J., 1999 - Geotopschutzgutachen für den Muskauer Faltenbogen im Rahmen des gleichnamigen IBA-Projektes zur Entwicklung eines länder- und staatsübergreifenden Geoparkes - Abschlußbericht. “GeoMontan” Ges. angew. Geol. mbH, 95 p., Arch. Gemeinsame Landesplanungabteilung Länder Berlin u. Brandenburg, Cottbus.
• 6. KASIŃSKI J.R., BADURA J., GAWLIKOWSKA M., KOŹMA J., PIWOCKI M., 2000 - Program realizacji międzynarodowego obszaru ochrony i konserwacji („Geopark”) na terenie Polskiej części Łuku Mużakowa. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 7. KASIŃSKI J.R., PIWOCKI M., 2003a - Dawne górnictwo węgla brunatnego na obszarze polskiej części łuku Mużakowa. In: Konf. Polsko-Niemiecka „Geopark £uk Mużakowa - transgraniczny obszar ochrony georóżnorodności” (eds. J. Koźma, M. Gawlikowska): 13-18. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 8. KOŹMA J., BADURA J., GAWLIKOWSKA E., KASIŃSKI J.R., 2001 - Geotopschutzgutachen für den Muskauer Faltenbogen. Polnische Teil. Centr. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol, Warszawa.
• 9. KUPETZ, M., 1997 - Geologischer Bau und Genese der Stauchendermoräne Muskauer Faltenbogen. Brandenburgische Geowiss. Beitr., 4:2; 1-19, Kleinmachnow.
• 10. KUPETZ M., KEßLER J., 1997 - Eismächtigkeitsabschätzung für den „Muskauer Gletscher”. Freib. Forschungshf., C-470: 53-64.
• 11. LOOK E.-R., 1996 - Geotope conservation in Germany. Guidelines of the Geological Surveys of the German Federal States. Angew. Landschaftsökologie, 9: 1-105.
• 12. RASCHER J., MEIER J., KUPETZ M., 2001 - Der Geopark Muskauer Faltenbogen - Grundlagen, Stand Perspektiven. In: Der Geopark Muskauer Faltenbogen (eds. M. Kupetz, J. Rascher). Exkurs. f. u. Veröfftl., 215; 14-23.
• 13. REIN H., BRUST M.K., KASIŃSKI J.R., KASTNER H., KOŹMA J., KRUKENBERG E., KUPETZ M., RASCHER J., SCHWIERZY A., 2002 - Der “Geopark Muskauer Faltenbogen” - Machbarkeitsstudie als Meilenstein zur Entwicklung eines UNESCO - Geoparks. Brandenburgische Geowiss. Beitr., 9, 1/2; 139-152, Kleinmachnow.
• 14. WIMBLEDON W.A.P., 1999 - Geosites - an International Union of Geological Sciences initiative to conserve our geological heritage. In: Representative geosites of Central Europe (ed. Z. Alexandrowicz). Polish Geol. Inst. Sp. Papers, 2: 5-8.