Chemiczne frakcjonowanie cynku w osadach rzecznych dorzecza południowej i środkowej Wisły

• Autorzy: Świetlik R. , Rabajczyk A. , Trojanowska M.

Warianty tytułu

EN

Chemical fractionation of zinc in bottom sediments of the southern and middle Vistula River drainage basin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In Poland, the average Zn contents in river sediments keep up the level 100 mg/kg. The largest accumulations of zinc (up to 10 000 mg/kg), found in river sediments in the Upper and Lower Silesia area, are the result of mining and industrial activity in these regions. In the remaining parts of the country the contents are clearly smaller, except for the conurbation areas (Lis & Pasieczna, 1995). At present, forecasts of behavior of me- tals present in solid environmental samples are usually based on results of chemical fractionation. In this approach, metals are extracted by treating samples with solutions of increasing solubilization potential and simulating extgraction of metals under natural and anthropogenically modified environmental conditions (Rauret, 1998). The studies covered speciation of zinc in river sediments of the Nida and Radomka drainage basins. The chemical fractionation of zinc was conducted in accordance with three-stage procedure of sequential extraction BCR (at present, Standard Measurement and Testing Program), worked out by Ure et al. (1993). The aim of investigations was to compare forms of occurrence of zinc in sediments of rivers flowing through areas differing in geochemical background and characterized by differences in content of anthropogenic zinc. The speciation of zinc in sediment samples from the Radomka drainage basin gave results clearly different from those for sediments from the Nida drainage basin, which may reflect differences in land use. The content of zinc in the studied samples was found to change for 8 mg/kg in bottom deposits of Radomka River at Domaniów to 267 mg/kg in those of Mleczna River at Firlej in the Radomka drainage basin and from 88 mg/kg in sediments of Maskalis River at Brzezie to 101 mg/kg in those of the Brzeźnica River at Raków in the Nida drainage basin.

Słowa kluczowe

PL

cynk; frakcjonowanie; osaday rzeczne

EN

zinc; fractionation; river sediments

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2009
• Tom: Vol. 57, nr 12
• Strony: 1101--1105
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Świetlik R.

autor

Rabajczyk A.

autor

Trojanowska M.

• Wydział Materiałoznawstwa, Technologii i Wzornictwa, Politechnika Radomska im. Kazimierza Pułaskiego, ul. Chrobrego 27, 26-600 Radom

Bibliografia

• BOJAKOWSKA I., GLIWICZ T. & SOKOŁOWSKA G. 2000 - Wyniki monitoringu geochemicznego osadów wodnych w Polsce w latach 1998-1999. Biblioteka Monitoringu Środowiska. IOŚ.
• DAS A., CHAKRABORTY R., CERVERA M. & GUARDIA M. 1995 - Metal speciation in solid matrices. Talanta, 42: 1007-1030.
• FILGUEIRAS A., LAVILLA I. & BENDICHO C. 2002 – Chemical sequential extraction for metal partitioning in environmental solid samples. J. Environ. Monit., 4: 823-857.
• HELIOS RYBICKA E., ADAMIEC E. & ALEKSANDER-KWATERCZAK U. 2005 - Distribution of trace metals in the Odra River system: Water-suspended matter-sediments. Limnologica, 35: 185-198.
• Inwentaryzacja emisji do powietrza SO2, NO2, NH3, CO, pyłów, metali ciężkich, NMLZO i TZO w Polsce za rok 2004-Instytut Ochrony Środowiska, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, 2006.
• Jakość i zagrożenia wód powierzchniowych w województwie mazowieckim - WIOŚ w Warszawie, 2002.
• LIS J. & PASIECZNA A. 1995 - Atlas geochemiczny Polski. Państw. Inst. Geol.
• MOSSOP K.F. & DAVIDSON C.M. 2003 - Comparison of original and modified BCR sequential extraction procedures for the fractionation of copper, iron, lead, manganese and zinc in soils and sediments. Anal. Chim. Acta, 478: 111-118.
• PARDO R., BARRADO E., PEREZ L. & VEGA M. 1990 - Determination and speciation of heavy metals in sediments of the Pisuerga River. Wat. Res., 24: 373-379.
• RABAJCZYK A. 2006 - Zastosowanie ultradźwięków oraz mikrofal do analizy specjacyjnej Cd, Zn i Pb w osadach dennych. Chem. Inż. Ekol., S1, 13: 167-182.
• RAURET G. 1998 - Extraction procedures for the determination of heavy metals in contaminated soil and sediment. Talanta, 46: 449-453.
• Stan czystości rzek, jezior i Bałtyku, Biblioteka Monitoringu Środowiska - Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, 2003.
• Stan Środowiska w województwie Świętokrzyskim w roku 1999 - WIOŚ w Kielcach, 2000.
• Stan Środowiska w województwie Świętokrzyskim w roku 2001 - WIOŚ w Kielcach, 2002.
• TESSIER A., CAMPBELL P. & BISSON M. 1979 - Sequential extraction procedure for the speciation of particulate trace metals. Anal. Chem., 51: 844-851.
• URE A.M., QUEVAUVILLER P., MUNTAU H. & GRIPINK B. 1993 - Speciation of heavy metals in soils and sediments. An account of the improvement and harmonization of extraction techniques undertaken under auspicies of the BCR of the Commision of the European Communities. Intern. J. Environ. Anal. Chem., 51: 135-151.
• VASILE G.D., NICOLAU M. & VLADESCU L. 2008 – Zinc speciation in sediments from a polluted river, as an estimate of its bioaccesibillity. Environ. Monit. Assess., published online: www.springerlink.com./content/h9417811g12/4/33/fultext.pdf
• Wyniki pomiarów jakości wód powierzchniowych w województwie Świętokrzyskim w roku 2007 - WIOŚ w Kielcach, 2008.