Eratyki przewodnie w glinach morenowych Polski

• Autorzy: Czubla P. , Gałązka D. , Górska M.

Warianty tytułu

EN

Fennoscandian indicator erratics in glacial tills of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Erratics analysis is one of the principal methods used to study glacial sediments. Usually, simplified petrography of gravel fraction is employed, whereas more advanced techniques, based on interpreting certain rock types of Fennoscandian provenience, are still rarely used in Poland. This is mainly due to the lack of training in classifying erratic rocks, what in turn is at least partly a consequence of the lack of appropriate Polish language atlases. We are willing to bridge this gap, presenting the 33 descriptions of the indicator rock types found in the Pleistocene sediments in Poland. Most descriptions have been illustrated with colour photographs, showing either the specimens from Poland, or the ones collected during our expeditions to Sweden, Denmark and Finland.We present the most important features, which allow to both identify a sample unambiguously and to tie it to a specific outcrop in Fennoscandia. Additionally, we include the geographic coordinates of the central points of source outcrops, used to define the theoretical pebble centres position (Lüttig 1958).

Słowa kluczowe

PL

plejstocen; litostratygrafia; eratyk przewodni; osad glacjalny

EN

indicator erratics; glacial deposit; Pleistocene; lithostratigraphy; Poland

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2006
• Tom: Vol. 54, nr 4
• Strony: 352--362
• Opis fizyczny: fot. bibliogr. 16 poz.

Twórcy

autor

Czubla P.

autor

Gałązka D.

autor

Górska M.

• Wydział Nauk Geologicznych, Uniwersytet Łódzki, ul. Narutowicza 88, 90-139 Łódź;,

Bibliografia

• CZUBLA P. 2001 - Eratyki fennoskandzkie w utworach czwartorzędowych Polski środkowej i ich znaczenie stratygraficzne. Acta Geograph. Lodz., 80: 1-174.
• GAŁĄZKA D. 2004 - Zastosowanie makroskopowych badań eratyków do określenia stratygrafii glin lodowcowych środkowej i północnej Polski. Arch. Wydz. Geol. UW.
• GÓRSKA M. 1998-Zalety i wady analiz petrograficznych osadów lodowcowych, [W:] K. Pękala (ed.), Główne kierunki badań geomorfologicznych w Polsce-stan aktualny i perspektywy. Referaty i komunikaty. IV Zjazd Geomorfologów Polskich, Lublin 3-6 czerwca 1998: 275-289.
• GÓRSKA M. 2000 - Wybrane właściwości petrograficzne vistuliańskich moren dennych środkowej i zachodniej Wielkopolski oraz ich znaczenia dla oceny dynamiki ostatniego lądolodu. Pr. Kom. Geograf.-Geol., Wyd. Poznańskiego Tow. Przyj. Nauk, 28: 1-145.
• GUDELIS V. (ed.) 1971- Crystalline indicator boulders in the East Baltic area. Izd. Mintis, Vilnius.
• HESEMANN J. 1975 - Kristalline Geschiebe der nordischen Vereisungen. Geol. Landesamt, Nordrhein -Westfalen, Krefeld.
• KORN J. 1927 - Die wichtigsten Leitgeschiebe der nordischen kristallinen Gesteine im norddeutschen Flachlande. Berlin.
• LÜTTIG G. 1958- Methodische Fragen der Geschiebeforschung. Geol. Jahrb., 75: 361-418.
• MEYER K.-D. 1983 - Indicator pebble and stone count methods. [W:] Ehlers (ed.), Glacial deposits in North-West Europe. Balkema, Rotterdam: 275-287.
• NUNBERG J. 1971- Próba zastosowania metod statystycznych do badania zespołu głazów fennoskandyjskich występujących w utworach glacjalnych północno-wschodniej Polski. Studia Geol. Pol., 37: 1-107.
• SCHULZ W. 2003 - Geologischer Führer für den norddeutschen Geschiebesammler. CW Verlagsgruppe, Schwerin.
• SMED P. 1989-Sten i det danske landskab. Geografforlaget, Brenderup.
• SMED P. 1993 - Indicator studies: a critical review and a new data - presentation method. Bull. Geol. Soc. Denmark, 40: 332-344.
• SMED P. 1994, 2002-Steine aus dem Norden. Geschiebe als Zeugen der Eiszeit in Norddeutschland. Gebrüder Borntraeger. Berlin, Stuttgart.
• ZANDSTRA J.G. 1988 - Noordelijke kristallijne gidsgesteenten. E. J. Brill, Leiden.
• ZANDSTRA J.G. 1999 - Platenatlas van noordelijke kristalijne gidsgesteenten. Backhuys Publishers, Leiden.