Stacjonarne badania procesów egzogenicznych w strefie brzegowej Zbiornika Brackiego (południe Syberii Wschodniej)

• Autorzy: Kaczmarek H. , Mazaeva O. A. , Kozyreva E. A. , Khak V. A.

Warianty tytułu

EN

Egzogenic processes on shoreline of Brack Reservoir : stationary researches (South Part of East Siberia)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Strefa brzegowa Zbiornika Brackiego na rzece Angarze jest niezwykle ciekawym przykładem złożonego kompleksu procesów egzogenicznych z wyraźnym wpływem antropopresji, będącej wynikiem utworzenia zbiornika wodnego i jego eksploatacji. Badania monitoringowe, rozpoczęte jeszcze przed utworzeniem zbiornika, wskazują na transformację i intensyfikację przebiegu procesów egzogenicznych zachodzących na tym obszarze przed utworzeniem zbiornika (procesy osuwiskowe, procesy krasowe, erozja linijna), objęcie nimi kolejnych terenów, wcześniej pasywnych, jak również pojawienie się procesów nowych, przedtem nie występujących w tym regionie (procesy eoliczne, procesy abrazyjno-akumulacyjne). Badania te prowadzone są przez pracowników Instytutu Skorupy Ziemskiej RAN, a od kilku lat, w ramach dwustronnych umów, uczestniczą w nich również pracownicy Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN.

EN

The Brack Reservoir on Angara river was created in 1967. It is the second in terms of capacity (170 km3) and surface (5,500 km2) man-made lake on Earth. Monitoring tests, that started before the reservoir has been created, gives the information about transformation and intensification of exogenous processes occurring in this area, in comparison to state before reservoir creation (landslides, karst, erosion processes). Those processes have taken new areas. Additionally on this area new processes have appeared as result of reservoir exploitation (eolian processes, accumulation-abrasive processes).

Słowa kluczowe

PL

procesy egzogeniczne; strefa brzegowa; procesy abrazyjno-akumulacyjne; ruchy masowe; osuwiska; sufozja; erozja wąwozowa

EN

egzogenic processes; shoreline; accumulation-abrasion processes; mass movement; landslides; piping; karst process; gully erosion; Brack Reservoir

• Wydawca: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
• Czasopismo: Landform Analysis
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 20
• Strony: 51--63
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz., rys.

Twórcy

autor

Kaczmarek H.

autor

Mazaeva O. A.

autor

Kozyreva E. A.

autor

Khak V. A.

• Zakład Geomorfologii i Hydrologii Niżu, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk, Toruń,

Bibliografia

• Atlas Irkutsk. Irkutskâ Oblas . 1997. Izdatel'stvo Novosybirskaja Kartografièeskaâ Fabrica Roskartografii, Novosybirsk.
• Boarkin V.M., Naumova A.M., Rudenko G.V., 1993. Irkutskâ oblast (Prirodnyje usloviâ administrativnyh rajonov), Irkutsk.
• Bratskoe vodohranilise. Inziniernaâ geologiâ territorii. 1963. Izdate¾stvo Akademii Nauk SSSR,
• Moskva.
• Chak W.A., 2006. Niektóre cechy rozwoju procesu eolicznego na różnych odcinkach linii brzegowej Zbiornika Brackiego. W: B. Nowaczyk (red.), Morfologiczne i sedymentologiczne skutki działalności wiatru. Poznań: 17–23.
• Filippov V.M., 1981, Eksperimentalnoje izucenie processov vyselacivania sulfatnyh porod Priangar’â. Niekotorye voprosy geomorfologii Vostocnoj Sibiri. Irkuck: 131–140.
• Gatto L.W., Doe W.W., 1987. Bank conditions and erosion along selected reservoirs. Environmental Geology and Water Sciences, 9, 3: 143–154.
• Goldsmith, V., Rosen, P., Gertner, Y., 1990. Eolian transport measurements, winds, and comparison with theoretical transport in Israeli coastal dunes. W: K. Nordstrom, N. Psuty, B. Carter (red.), Coastal Dunes: Form and Processes. Wiley, London: 79–101.
• Graniczny M., 2006. Exogenic geological processes as a landform shaping factor. W: I.S. Zetsker (red.), Exogenic Geological Processes As a Landform-Shaping Factor. Springer, III: 171–181.
• Grobelska H., 2006. Ewolucja strefy brzegowej zbiornika pakoskiego. Prace Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania 205: 1–122.
• Jibson R.W., Odum J.K., Staude J., 1994. Rates and Processes of Bluff Recession Along the Lake Michigan Shoreline in Illinois. Journal of Great Lakes Research 20 (1): 135–152.
• Joeckel R.M., Diffendal R.F., 2004. Geomorphic and Environmental Change Around a Large, Aging Reservoir: Lake C.W. McConaughy, Western Nebraska, USA. Environmental and Engineering Geoscience 10 (1): 69–90.
• Khak V.A, Kozyreva E.A., Trzhcinsky Y.B., 2007.
• Eolation dynamics in the shore of artificially impounded bodies (by the example of Bratsk water reservoir, Russia). Bulletin of the Geological Society of Greece 40: 1449–1456.
• Kozyreva E.A. 2001. Sovremennyje opolznevye processy v beregovoj zone Bratskogo vodohranilisa i geodinamiceskij monitoring. Strojenie litosfery i geodinamika, Irkutsk: 194–195.
• Kozyreva E.A., Trzhtsinsky J.B., 2004. Karst and its correlation with other geological processes (with reference to the zone of influence of Bratsk Reservoir). Newsletter., Guangxi normal university press., China 4 C: 67–82.
• Lesikov F.N., Šac M.M., 1983. Merzlye porody juga Srednej Sibiri. Nauka, Novosibirsk.
• Logacev N.A., Lomonosov T.K., Klimanova V.M., 1964. Kajnozojskie otloženia Irkutskogo Amfiteatra. Nauka.
• Mazaeva O, Kaczmarek H, Khak V.A, Kozyreva E.A, 2011. The short-term changes of gully erosion forms in the context of the water level fluctuations in the Bratsk reservoir (Russia). Landform Analysis 17: 117–123.
• Mizerski W., 2000. Geologia dynamiczna dla geografów. PWN.
• Nikiforova G.P., Filippov V.M., 1970. Razvitie karstovo-erozionnych processov na pobereže Bratskogo vodohranilisa. Bieriega vodohranilišc Tiezisy dokladov k piatomu covjeseniu po izucieniu beregov sibirskih vodohranilis. Irkutsk: 42–43.
• Nikiforova G.P., Lešikov F.N., 1970. Kacestvennye pokazateli razvitiâ ovragov na pobereže Bratskogo vodohranilisa.W: Metodiceskie aspekty prognozirovania prirodnych âvlenij Sibiri. Nauka, Novosibirsk: 42–46.
• Ovcinnikov G.I. 1998. Nekotorye zakonomernosti raspredelenâ nanosov na ošušiennyh otmielâh i beregovyh sklonah Bratskogo vodohranilisa pod vozdejstvem vetrovyh i volnovyh faktorov. W: Współczesne procesy eoliczne. Sosnowiec: WnoZ US, SGP: 61–72.
• Ovcinnikov G.I, 2003. Dinamika beregovoj zony Angarskich vodochranilis. Avtoreferat, Irkutsk. Ovcinnikov G.I., Agafonov B.P., 1999. Razvite eolovyh procesov na beregah oz. Baikal i Bratskom vodohranilise i ih rol v dinamike beregovoj zony. W: O.V. Kašmenskaâ (red.), Berega morej i vnutrennyh vodojemov. Aktualnye problemy geologii, geomorfologii i dinamiki, Izdatielstvo SO RAN, Naucno-Izdatelskij Centr OIGGM, Novosibirsk: 150–161.
• Ovcinnikov G.I., Karnauhova G.A., 1985. Pribrežnye nanosy i donnye otloženiâ Bratskogo vodochranilisa. Nauka, Novosybirsk.
• Ovcinnikov G.I., Tržcinskij J.B., Pavlov S. H., 1999.Izmienienie geologiceskoj sredy v zonah vliâniâ Angaro-Jenisejskih vodohranilis. Izdatelstvo Nauka, Novosibirsk.
• Pecerkin I.A., 1969. Geodinamika poberežij Kamskih vodochranilis. Geologiceskie procesy. Perm. Skoczylas J., 1999. Wstęp do geologii. UAM Poznań.
• Swenson M.J., Wu C.H., Edil T.B., Mickelson D.M., 2006. Bluff Recession Rates and Wave Impact Along the Wisconsin Coast of Lake Superior. Journal of Great Lakes Research 32 (3): 512–530.
• Tržcinskij J.B., Demânovic N.I., 1977. Opolzni Angarskih vodohranilis. W: Izucienie beregov vodohranilis Sibiri. Izdatelstvo Novosibirsk: 97–117.
• Tržcinskij J.B., Budz M.D., Zarubin N.E., 1969. Opolzni, sieli, termokarst w Vostocnoj Sibiri i ich inžinerno-geologiceskie znaczne. Izdatelstvo Nauka.
• Halina Kaczmarek, Oksana A. Mazaeva, Elena A. Kozyreva, Viktoria A. KhakVespremeanu-Stroe A., Preoteasa L., 2007. Beach-dune interactions on the dry-temperate Danube delta coast. Geomorphology 86(3–4): 267–282.
• Vika S., Ovcinnikov G.I., Tržcinskij J.B., Tyc A., Szczypek T., 2000. Razvite prirodnych processov na beregach Bratskogo vodochranilisa. RAN, Sibirskoe Otdelene, Institut Zemnoj Kory, Irkutsk.