Microfacies and stratigraphic position of the Upper Jurassic Rogoża coquinas at Rogoźnik, Pieniny Klippen Belt, Carpathians

• Autorzy: Reháková D. , Wierzbowski A.

Warianty tytułu

PL

Mikrofacje i pozycja stratygraficzna górnojurajskich muszlowców z Rogoży w Rogoźniku (pieniński pas skałkowy)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The Rogoża Coquina Member (Pieniny Klippen Belt, Carpathians, Poland) develped as red micritic ammonite coquinas covers the stratigraphical interval from Kimmeridgian to Upper Tithonian as indicated by microfossils study (calcareous dinocysts and calpionellids) in the type-section of the unit, in the Rogoźnik Quarry. These deposits are overlain by white micritic limestones attributed to the Sobótka Limestone Member of Lower to Middle Berriasian.

PL

Czerwone muszlowce amonitowe odsłonięte w nieczynnym kamieniołomie w Rogoźniku stanowią wzorzec litostratygraficzny dla ogniwa muszlowców z Rogoży (dawniejsza nazwa "czerwone muszlowce rogoźnickie" - Birkenmajer 1962, 1963, 1977). Pozycja chronostratygraficzna tych utworów i ich związek ze słynnymi muszlowcami ogniwa muszlowców z Rogoźnika (dawna nazwa "białe muszlowce rogoźnickie" - Birkenmajer 1962, 1963, 1977) pozostawały przez dłuższy czas nie w pełni wyjaśnione. Pierwotnie (Birkenmajer 1977), sądzono, że ogniwo muszlowców z Rogoży jest starsze od ogniwa muszlowców z Rogoźnika; później (Kutek & Wierzbowski 1986), wyrażono opinię, że ogniwa te są równowiekowe - czerwone mikrytowe muszlowce z Rogoży zastąpione są obocznie przez muszlowce z Rogoźnika o silnie zrekrystalizowanym matryksie przekształconym w dużym stopniu w grubokrystaliczny kalcyt. Przeprowadzone obecnie szczegółowe badania płytek cienkich z prób zebranych w profilu muszlowców z Rogoży w kamieniołomie w Rogoźniku (fig. 1 i 2, pl. 1-3) pozwoliły na pełne przedstawienie charakterystyki mikrofacjalnej i określenie pozycji chronostratygraficznej tych utworów w oparciu o cysty wapiennych Dinoflagellata oraz kalpionelle. Widoczne w profilu muszlowce mają miąższość około 11 metrów (spąg ogniwa muszlowców z Rogoży jest tu nieodsłonięty) i wykształcone są w niższej części jako czerwone wapienie typu wackestone i packstone o mikrofacji sakkokomowo-globochetowej, a w części wyższej - jako czerwonawe i różowe wapienie typu wackestone o mikrofacji kalpionellowo-radiolariowej. Pozycja chronostratygraficzna niższej części muszlowców zawiera się w przedziale od kimerydu i dolnego tytonu (poziomy dinoflagellatowe: Parvula, Moluccana, Borzai oraz Pulla-Tithonica w klasyfikacji Rehakowej 2000) do środkowego tytonu/najniższego górnego tytonu (poziomy kalpionellowe: Chitinoidella oraz Praetintinnopsella w klasyfikacji Rehakowej i Michalika 1997). Datowania te pokazują, że omawiane utwory obejmują przedział stratygraficzny, odpowiadajacy rozwiniętym w klasycznej postaci muszlowcom z Rogoźnika w profilu skałek Rogoży (por. Kutek i Wierzbowski 1986). Wyższa część ogniwa muszlowców z Rogoży w badanym profilu zawiera liczne kalpionelle wskazujące na górnotytoński poziom Crassicolaria i jego wszystkie trzy podpoziomy: Remanei, Brevis i Colomi (por. Reháková i Michalik 1997). Utwory bezpośrednio nadścielające muszlowce z Rogoży w profilu kamieniołomu w Rogoźniku reprezentowane są przez białe i biało-szare wapienie typu wackestone, a lokalnie też mudstone, wykształcone w mikrofacji radiolariowo-kalpionellowej lub kalpionellowej. Obecne tu zespoły kalpionelli wskazują na dolny i środkowy berias (poziom Calpionella), przy czym jak wydaje się, najniższa część tego poziomu, odpowiadająca podpoziomowi Alpina, jest tu nieobecna lub silnie zredukowana miąższościowo. Może to wskazywać na istnienie luki stratygraficznej pomiędzy ogniwem muszlowców z Rogoży, a omawianymi nadległymi wapieniami, które swoim charakterem litologicznym, a także swoją pozycją stratygraficzną, wyraźnie nawiązują do ogniwa wapienia z Sobótki w schemacie litostratygraficznym Birkenmajera (1977).

Słowa kluczowe

EN

biostratigraphy; calcareous dinocysts; calpionellids; Kimmeridgian; Tithonian; Berriasian; lithostratigraphy; Pieniny Klippen Belt; Carpathians

PL

biostratygrafia; dinocysty wapienne; kalpionellidy; kimeryd; tyton; berias; litostratygrafia; Pieniński Pas Skałkowy; Karpaty

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Volumina Jurassica
• Rocznik: 2005
• Tom: Vol. 3, no. 1
• Strony: 15--27
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz.

Twórcy

autor

Reháková D.

• Department of Geology and Paleontology, Faculty of Natural Sciences, Comenius University, Mlynská Dolina – G, SK-842 15 Bratislava, Slovakia

autor

Wierzbowski A.

• Institute of Geology, Department of Geology, University of Warsaw, Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

Bibliografia

• 1. Birkenmajer K. 1962. Zabytki przyrody nieożywionej pienińskiego pasa skałkowego, część II -Skałki w Rogoźniku koło Nowego Targu (Monuments of inanimate nature in the Pieniny Klippen Belt, part II - Klippen of Rogoźnik near Nowy Targ). Ochrona Przyrody, 28: 159-185.
• 2. Birkenmajer K. 1963. Stratygrafia i paleogeografia serii czorsztyńskiej pienińskiego pasa skałkowego Polski (Stratigraphy and palaeogeography of the Czorsztyn series, Pieniny Klippen Belt, Carpathians, in Poland). Studia Geologica Polonica, 9: 1-380.
• 3. Birkenmajer K. 1977. Jurassic and Cretaceous lithostratigraphic units of the Pieniny Klippen Belt. Studia Geologica Polonica, 45: 1-158.
• 4. Krobicki M. 1994. Stratigraphical significance and palaeoecology of the Tithonian-Berriasian brachiopods in the Pieniny Klippen Belt, Carpathians, Poland. Studia Geologica Polonica, 106: 89-156.
• 5. Kutek J. & Wierzbowski A. 1986. A new account on the Upper Jurassic stratigraphy and ammonites of the Czorsztyn succession, Pieniny Klippen Belt, Poland. Acta Geologica Polonica, 36, 4: 289-316.
• 6. Masłowska B. 1989. Górna jura jednostki czorsztyńskiej miedzy Rogoźnikiem a Starem Bystrem, Podhale. Unpubl. M. Sc. Thesis. 1-120. Institute of Geology, University of Warsaw.
• 7. Neumayr M. 1871. Jurastudien: 5. Der penninische Klippenzug. Jahrbuch der kaiserlich-kóniglischen geologischen Reichsanstalt, 21: 450-436.
• 8. Reháková D. 1995. Upper Jurassic - Lower Cretaceous carbonate microfacies and environmental models for the Western Carpathians and adjacent palaeogeographic units. Cretaceous Research, 16: 283-297.
• 9. Reháková D. 1998. Calpionellid genus Remaniella Catalano 1956 in Lower Cretaceous pelagic deposits of Western Carpathians. Mineralia Slovaca, 30: 443-452.
• 10. Reháková D. 2000. Evolution and distribution of the Late Jurassic and Early Cretaceous calcareous dinoflagellates recorded in the Western Carpathian pelagic carbonate facies. Mineralia Slovaca, 32: 79-88.
• 11. Reháková D. 2002. Chitinoidella Trejo, 1975 in Middle Tithonian carbonate pelagic sequences of the West Carpathian Tethyan area. Geologica Carpathica, 53, 6: 369-379.
• 12. Reháková D. & Michalik J. 1997. Evolution and distribution of calpionellids - the most characteristic constituents of Lower Cretaceous Tethyan microplankton. Cretaceous Research, 18: 493-504.
• 13. Uhlig V 1890. Ergebnisse geologischer Aufnahmen in den westgalizischen Karpathen, II Theil -Der pieninische Klippenzug. Jahrbuch der kaiserlich-kóniglischen geologischen Reichsanstalt, 40: 559-824.
• 14. Wierzbowski A. 1994. Late Middle Jurassic to earliest Cretaceous stratigraphy and micro-facies of the Czorsztyn Succession in the Spisz area, Pieniny Klippen Belt, Poland. Acta Geologica Polonica, 44, 3-4: 223-249.
• 15. Wierzbowski A. & Remane J. 1992. The ammonite and calpionellid stratigraphy of the Berriasian and lowermost Valanginian in the Pieniny Klippen Belt (Carpathians, Poland). Eclogae Geologicae Helvetiae, 85, 3: 871-891.
• 16. Zittel K. A. 1870. Die Fauna der alteren Cephalopoden fuehrenden Tithonbildungen. Palaeontographica Supplement, 2: 1-192.
• 17. Zydorowicz T. & Wierzbowski A. 1986. Jurajskie konkrecje żelazisto-manganowe w sukcesji czorsztyńskiej, pieniński pas skałkowy (Jurassic ferromanganese nodules in the Czorsztyn succession of the Pieniny Klippen Belt). Przegląd Geologiczny, 6: 324-327.