Charakterystyka materiałów zawierających azbest - opinie na temat oddziaływania rur azbestowo-cementowych

• Autorzy: Klemczak O. , Biegańska J.

Warianty tytułu

EN

Characteristic of materials containing asbestos - opinions on the subject of influence of asbestos-cement pipes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule scharakteryzowano materiały zawierające azbest oraz przedstawiono oszacowanie ilości tych materiałów na terytorium Polski, ze szczególnym uwzględnieniem rur azbestowo-cementowych, których dotychczas nie brano pod uwagę, a które są nadal użytkowane. Zwiększające się ryzyko wystąpienia chorób azbestozależnych, także przewidywane w ciągu najbliższych dziesięcioleci, będzie wynikało z nagromadzenia przez lata ogromnych ilości materiałów zawierających azbest, w szczególności wyrobów budowlanych. Wyroby te podlegają z czasem znacznej degradacji, stanowiąc źródło postępującej emisji włókien do środowiska. Ze względu na dużą trwałość raz wprowadzonych włókien azbestu do środowiska należy pamiętać, że "przenosząc się" zachowują one swoje właściwości chorobotwórcze (Szeszenia-Dąbrowska 2008). W związku z powyższym zajęcie się problemem materiałów zawierających azbest jest ważne z kilku powodów. Najważniejszy z nich, to uznanie azbestu za substancję rakotwórczą, czego konsekwencją jest zaliczenie odpadów zawierających azbest do odpadów niebezpiecznych, kolejnym natomiast jest jego ilość. Azbest był importowany do Polski w okresie ostatnich stu lat i występuje w wielu wyrobach, których ilość szacuje się na około 15 min Mg (Dyczek 2006, 2007). Wynika stąd, że problemu dotyczącego odpadów azbestowych nie należy wyolbrzymiać, ale oczywiście nie można go też ignorować i lekceważąco podchodzić do jego unieszkodliwiania.

EN

The aim of this article is presentation of characteristics of materials containing asbestos and estimated quantity of these materials in Poland, with special consideration given to asbestos cement pipes which are not generally given much attention, and are still used abundantly. Increased occurrence of asbestos-induced illnesses within the coming decades is connected with accumulation of large amounts of asbestos and materials containing asbestos, especially building materials, used in the surrounding environment. These materials are to a great degree degradable in time and become a source of progressive emission of asbestos fibres to the environment. Because of high durability of the fibres that have been emitted to the environment it has to be remembered that they retain their pathogenic properties as they spread. Dealing with the problem of materials containing asbestos appears to be important for several reasons. The most important reason is recognition of asbestos as a cancerogenic substance and as a result - counting asbestos-containing materials among hazardous wastes; another reason is the quantitative factor: asbestos has been imported to Poland within the last one hundred years and occurs in numerous products whose amount is estimated at ca. 15 million tons. The problem of asbestos waste should not be exaggerated but it cannot be ignored either or its neutralisation treated dismissively.

Słowa kluczowe

PL

rury azbestowo-cementowe; materiały azbestowe; woda pitna

EN

asbestos-cement pipes; materials containing asbestos; drinking water

• Wydawca: Główny Instytut Górnictwa
• Czasopismo: Prace Naukowe GIG. Górnictwo i Środowisko / Główny Instytut Górnictwa
• Rocznik: 2009
• Tom: nr 1
• Strony: 29--39
• Opis fizyczny: bibliogr. 19 poz.

Twórcy

autor

Klemczak O.

autor

Biegańska J.

• Śląskie Środowiskowe Studium Doktoranckie w Głównym Instytucie Górnictwa 40-166 Katowice, Plac Gwarków 1

Bibliografia

• 1. Asbestos - cement drinking water pipes and possible health risks-review, dwi0822, May 2002.
• 2. Dyczek J. (2007) w: Azbest. Zanieczyszczenie środowiska. Ryzyko dla zdrowia. Praca zbiorowa pod red. N. Szeszeni-Dąbrowskiej. Łódź, Instytut Medycyny Pracy.
• 3. Dyczek J. (red.) (2006): Azbest - bezpieczne postępowanie. Możliwości finansowania bezpiecznego usuwania materiałów zawierających azbest. Kraków, Wydaw. Naukowe "Akapit".
• 4. Dyrektywa 98/83/EC dotycząca jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
• 5. Kwietniewski M. (2004): Rurociągi polietylenowe w wodociągach i kanalizacji. Rozwój rynku w Polsce i niezawodność funkcjonowania. Materiały z Konferencji pod patronatem ZG PZITS, Ustroń, 4-5 marca.
• 6. Moser Alma P. (2001): Buried pipe design. McGraw-Hill Professional.
• 7. Obmiński A. (2005): Techniczne aspekty bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest. Warszawa, Instytut Techniki Budowlanej.
• 8. Odpowiedź (2008a): Odpowiedź Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Zdrowia A. Franczaka, Warszawa, dnia 28 kwietnia 2008 r. na interpelację nr 2314 w sprawie szkodliwości rur azbestowych w sieciach wodociągowych.
• 9. Odpowiedź (2008b): Odpowiedź na interpelację Posła M. Matuszewskiego w sprawie zagrożenia zdrowia związanego ze stosowaniem rur azbestowo-cementowych w sieciach wodociągowych udzielona przez Ministra R. Baniaka, Ministerstwo Gospodarki DIW-XII-0700-5-ID/08, Warszawa dnia 29 kwietnia 2008 r.
• 10. Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski z dnia 14 maja 2002 r. Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej.
• 11. Raport (2002): Raport Najwyższej Izby Kontroli, Departamentu Środowiska, Rolnictwa i Zagospodarowania Przestrzennego pn. "Informacja o wynikach kontroli zaopatrzenia w wodę ludności aglomeracji miejskich". Warszawa marzec 2002 r., DŚRiZP-41002/2001, Nrewid. 186/200 l/P/01/084/CRS.
• 12. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 listopada 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dz. U. Nr 203, poz. 1718 z 2002 r.
• 13. Stephenson D. (1976, 1981, 1989): Pipeline Design for Water Engineers. Elsevier.
• 14. Szeszenia-Dąbrowska N. (2008): Właściwości azbestu. Rodzaje i charakterystyka materiałów zawierających azbest. Zużycie azbestu i zanieczyszczenie środowiska. Łódź, Instytut Medycyny Pracy.
• 15. Świątczak J. (2005): Rury azbestowo-cementowe w instalacjach wodociągowych - stanowisko Zakładu Higieny Komunalnej Państwowego Zakładu Higieny.
• 16. Wesołowski M. (2005): W: Niektóre problemy eksploatacji budynków mieszkalnych, w których występują uszkodzone wyroby azbestowe. International Workshop. Gdańsk, Politechnika Gdańska.
• 17. Wytyczne techniczne projektowania komunalnych sieci wodociągowych. Zarządzenie nr 8 Ministra Gospodarki Komunalnej z dn. 17.01.1964 r. Dz. Bud. nr 8.
• 18. Zielina M., Dąbrowski W., Lang T. (2007): Assessing the risk of corrosion of asbestos - cement pipes in Krakow's water supply network. Environment Protection Engineering Vol. 33, no 4.
• 19. www.fwr.org/pipeline/dwi0822.htm