Cynk w technosferze

• Autorzy: Cabała J.

Warianty tytułu

EN

Zinc in technosphere

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Informacje na temat otrzymywania cynku przedstawiono w starożytności (Europa, Chiny, Indie). Scharakteryzowano najważniejsze metody produkcji cynku: hutniczą (ISP - Imperial Smelting Processes) i hydrometalurgiczno-elektrolityczną. Omówiono pierwotne i wtórne źródła cynku oraz produkcję tego metalu w głównych ośrodkach wydobycia rud Zn-Pb w XIX i na początku XX wieku. Zwrócono uwagę na rolę złóż śląsko-krakowskich w bilansie globalnej produkcji cynku, na przestrzeni ostatnich wieków. Przedstawiono zmiany wielkości produkcji cynku w XX wieku oraz zmiany cen tego metalu na Londyńskiej Giełdzie Metali (LME). Wskazano, w jakich dziedzinach gospodarki stosowany jest cynk oraz jakiego rodzaju odpady zawierają znaczące ilości tego metalu.

EN

The paper presents the information on the zinc production in antiąuity (Europe, China, India). The most important methods of zinc production: metallurgical (ISP -Imperial Smelting Processes), hydrometallurgical and electrolytic technologies were described. The primary and secondary sources of zinc and production of this metal in main centres of mining operation in XIX and in the beginning of XX century were discussed. It was considered the importance of Silesian-Cracovian deposits in global balance of zinc production over last ages. The changes of zinc production volume in XX century and price changes of this metal in the London Metal Exchange (LME) were presented. There were showed the industrial sectors in which zinc is applied and the types of waste containing significant metal quantity.

Słowa kluczowe

PL

technosfera; cynk; złoża cynku; produkcja cynku; zastosowanie cynku

EN

technosphere; zinc; zinc deposit; zinc production; zinc - usage

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
• Czasopismo: Górnictwo i Geologia
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 5, z. 4
• Strony: 63--76
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz.

Twórcy

autor

Cabała J.

• Uniwersytet Śląski, Sosnowiec,

Bibliografia

• 1. Barrera-Godinez J.A., et al.: The galvanic treatment of lead-zinc residues for marketable iron product recovery. In: Dutrizac J.E., et al., editors. Lead zinc 2000. Warrendale: TMS, 2000, s. 763-78.
• 2. Bauerek A., Cabala J., Smieja-Król B.: Mineralogical alterations of Zn-Pb flotation wastes of the Mississippi Valley Type ores (Southern Poland) and their impact on contamination of rain water runoff. Polish Journal Environmental Study nr 18 (5), 2009, s. 781-788.
• 3. Biasioli M., Barberis R., Ajmone-Marsan F.: The influence of a large city on some soil properties and metals content. Sci Total Environ nr 356, 2006, s. 154-164.
• 4. Cabala J.: Prospects for Zn-Pb ore mining in Poland with regard to ore quality in discovered deposits. 2000. In: Mine Planning and Equipment Selection. Balkema, 2000, s. 177-182.
• 5. Cabala J., Konstantynowicz E.: Charakterystyka śląsko-krakowskich złóż cynku i ołowiu oraz perspektywy eksploatacji tych rud, [w:] Perspektywy geologii złożowej i ekonomicznej w Polsce]: Prace Naukowe UŚ 1999, nr 1809, s. 76-98.
• 6. Cabała J.: Metale ciężkie w środowisku glebowym olkuskiego rejonu eksploatacji rud Zn-Pb. Prace Naukowe UŚ 2009, nr 2729, s. 130.
• 7. Cabała J., Sutkowska K.: Wpływ dawnej eksploatacji i przeróbki rud Zn-Pb na skład mineralny gleb industrialnych, rejon Olkusza i Jaworzna. Prace Naukowe Instytutu Górnictwa. Politechniki Wrocławskiej 117. Studia i Materiały 2006, nr 32, s. 13-22.
• 8. Craddock P.T.: 2000 years of zinc and brass. In: Craddock P.T. (ed.) 2nd edn. British Museum 1998. Occasional Paper nr 50, London.
• 9. Craddock P.T, Eckstein K.: Mining and metal production through the ages. In: Craddock P.T., Lang J. (eds). BMP , London 2003.
• 10. Dutrizac J.E.: The end of horizontal retorting in the US, Canadian Mining & Metallurgical Bulletin 1983 nr 76, s. 99-101, reprinted in: Wayman M.L., (ed.), Ali that glitters: readings in historical metallurgy, Montreal, Canadian Institute of Mining and Metallurgy, 1989, s. 70.
• 11. Gordon R.B., Graedel T.E., Bertram M. Fuse K., Lifset R., Rechberger H.,. Spatari S.: The characterization of technological zinc cycles. Resources, Conservation and Recycling 2003, nr 39, s. 107-135.
• 12. Gunther J. (ed): The Greek herbal of Dioscorides. Hafner, New York 1959, s. 625.
• 13. Habashi F.: Discovering the 8th Metal. A History of Zinc. International Zinc Association (IZA) 2000.
• 14. International Zinc Association: http://www.iza.com dostęp styczeń 2010.
• 15. Jamrozy T., Rączka E.: Johann Christian Ruberg: twórca technologii produkcji cynku na ziemiach polskich. Katowice SITH, 1999.
• 16. Krieger W., Sroga C: Odpady z górnictwa i przeróbki kopalin w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami. Przegląd Geologiczny 2002, nr 50 (12), s. 1189-1194.
• 17. Leach D.L., Bradley D., Lewchuk M.T., Symons D.T.A., De Marsily G., Bramon J.: Mississippi Valley-type lead-zinc deposits through geological time: implications from recent age-dating research. Mineralium Deposita 2001, nr 36, s. 711-740.
• 18. LME. London Metal Exchange. http://www.lme.com/zinc_graphs.asp dostęp, maj 2010 r.
• 19. Piantone P., Bodenan F., Chatelet-Snidaro L.: Mineralogical study of secondary mineral Ehases from weathered MSWI bottom ash: implications tor the modelling and trapping of eavy metals. Applied Geochemistry 2004, nr 19, s. 1891-1904.
• 20. Piachy J. (red): Zinc. Minerals Yearbook 2000. U.S. Geological Survey, s. 861-868.
• 21. Roskill: The economics of zinc, 6th ed. London: Roskill Information Services 1997.
• 22. Smakowski T., Ney R., Galos K. (red.) i inni: Bilans gospodarki surowcami mineralnymi Polski i świata. PAN Kraków 2009.
• 23. Spatari S., Bertram M., Fuse K., Graedel T.E., Shelov E.: The contemporary European zinc cycle: 1-year stocks and flows, Resources, Conservation and Recycling 2003, nr 39, s. 137-160.
• 24. Zhou W.: Metals and mines: studies in archaeometalurgy In: La Niece S., Hook D., Craddock P.T. (eds). Archetype. Books, London 2007.