Wpływ czynników instytucjonalnych na rentowność indywidualnych gospodarstw rolnych w Polsce w kluczowych kierunkach produkcji

• Autorzy: Czyżewski B.

Warianty tytułu

EN

The impact of institutional factors on the rentability of individual farms in the main fields of agricultural production in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rentowność oznacza zdolność struktury wytwórczej do realizacji renty ekonomicznej. Źródła renty ekonomicznej tkwią w ponadprzeciętnej produktywności zasobów. W przypadku czynnika ziemi, występowanie renty jest teoretycznie zjawiskiem trwałym i nie ogranicza się tylko do "ricardiańskich" rent różniczkowych. Część użyteczności dostarczanych przez ziemię rolniczą ma charakter dóbr publicznych. Jest to podstawowa przesłanka do społecznej troski o ziemię, która powinna wyrażać się m.in. tym, że właściciele zasobu ziemi mogą realizować rentę gruntową. Nie może to być jednak proces, który zachodzi kosztem dewastacji zasobu. Renta gruntowa nie powinna być rentą różniczkową związaną z intensyfikacją produkcji. Chodzi raczej o akumulację kapitału na międzypokoleniową rekultywację zasobu ziemi rolniczej. Ten typ renty został nazwany przez autora "rentą instytucjonalną". W niniejszym opracowaniu podjęto próbę oceny wpływu czynników instytucjonalnych na wysokość renty gruntowej realizowanej w kluczowych kierunkach produkcji rolnej w Polsce. Nasuwa się pytanie, czy zasadne jest ukierunkowanie polityki rolnej Polsce po 2013 roku na tzw. rozwój zrównoważony wraz z jego ekologicznymi i społecznymi priorytetami?

EN

The rentability is an ability of production structures to carry out the economic rent. A source of the economic rent lies in the above-average productivity of resources. In the case of a land factor receiving of the economic rent is theoretically a permanent phenomenon which is not limited to the ricardian "differential" rents. Some utilities provided by the agricultural land are a public good. This is the basic premise to care for the land, which should be expressed, that the owners of the agricultural land can receive due rents. However this can't be a process that occurs at the expense of devastation of the resource. The land rent should not be a "differential" one which is associated with the intensification of production. It is rather about the accumulation of capital for intergenerational land resource re-cultivation. That accumulation is called by the author "an institutional rent". In this paper, author makes an attempt to estimate the impact of institutional factors on the amount of rents generated in the main fields of agricultural production in Poland. The question arises whether it is justified to focus the CAP post-2013 in Poland on the sustainable development with its environmental and social issues?

Słowa kluczowe

PL

gospodarstwa rolne; polityka rolna w Polsce; renta gruntowa; renta ekonomiczna

• Wydawca: University of Zielona Góra, Faculty of Economics and Management
• Czasopismo: Management
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 16, no. 1
• Strony: 1005--1021
• Opis fizyczny: CD-ROM, Bibliogr. 10 poz., tab.

Twórcy

autor

Czyżewski B.

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Katedra Makroekonomii i Gospodarki Żywnościowej

Bibliografia

• 1. Borys T. (2009), Problemy zrównoważonej konsumpcji, w: B.Fiedor, R.Jończy (red.), Rozwój zrównoważony, teoria i praktyka, Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
• 2. Czyżewski B, Mrówczyńska-Kamińska A. (2011), Potencjał zasobów produkcyjnych w sektorze rolnym w Polsce, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Nr 168, Ekonomia, Tom 1, Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
• 3. Czyżewski B. (2008a), O potrzebie zmian w klasycznej teorii rent gruntowych, w: S. Sokołowska, A. Bisaga (red.), Wieś i rolnictwo w procesie zmian: szanse rozwojowe rolnictwa w przestrzeni europejskiej, Uniwersytet Opolski, Opole.
• 4. Czyżewski B. (2008b), Zależności między strukturą instytucjonalną a procesem alokacji zasobów w wybranych typach produkcyjnych gospodarstw rolnych w Polsce - wielowymiarowa analiza wariancji, w: D. Kołodziejczyk (red), Rola instytucji w modernizacji gospodarstw rolnych, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.
• 5. Czyżewski B. (2009), Rynkowa wartość renty gruntowej a proces jej realizacji w gospodarstwach rolnych w Polsce, "Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu", nr XI/2.
• 6. Fiodor B., Jończy R. (2009), Globalne problemy interpretacji i wdrażania koncepcji sustainable development, w: B. Fiedor, R. Jończy (red.), Rozwój zrównoważony, teoria i praktyka, Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
• 7. Kołodziejczyk D. (red.)(2008), Rola instytucji w modernizacji gospodarstw rolnych, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa, publikacja internetowa: www.ierigz.waw.pl/publikacje/raporty-programu-wieloletniego- 2005-2009/1314192437 (15.01.2012 - data dostępu).
• 8. Wilkin J. (2000), Polskie rolnictwo w procesie transformacji - mechanizmy, tendencje i efekty przemian, "Problemy Integracji Rolnictwa", nr 4(20).
• 9. Williamson O. E. (1998), Ekonomiczne instytucje kapitalizmu, PWN, Warszawa.
• 10. Woś A., Zegar J.S. (2002), Rolnictwo społecznie zrównoważone, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa.