Paleogeografia utworów poziomu dolomitu głównego polskiego basenu cechsztyńskiego w aspekcie poszukiwań węglowodorów

• Autorzy: Zych I.

Warianty tytułu

EN

Paleogeography of the main dolomite struktures in the polish zechstein basin in aspect of hydrocarbon search

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dolomit główny jest perspektywicznym poziomem roponośnym cechsztynu na Niżu Polskim. Pierwsze złoże ropy naftowej w dolomicie głównym zostało odkryte w 1961 roku w miejscowości Rybaki. Do najważniejszych odkryć należy zaliczyć między innymi złoża: Kamień Pomorski, Jeniniec oraz BMB (ryc.5). Aby określić własności zbiornikowe utworów dolomitu głównego, wykonano analizę paleogeograficzną tego poziomu. Sedymentacja dolomitu głównego odbywała się w pięciu strefach, o różnym wykształceniu litofacjalnym: w strefie głębokowodnej, lokalnych spłyceń, przedbarierowej, barierowej oraz lagunowej. Wyróżniono cztery główne facje węglanowe: madstony, węglanowe facje ziarnowe, wakstony i pakstony muszlowe i muszlowce oraz biolity (Gąsiewicz i inni, 1989). Wtórne procesy diagenetyczne ograniczają pierwotną porowatość i przepuszczalność utworów węglanowych. Większość złóż ropy naftowej i gazu ziemnego występuje wzdłuż krawędzi platformy węglanowej. Migrujące węglowodory spotkały na swej drodze szczelne zamknięcia litologiczne, w wyniku czego doszło do powstania szeregu pułapek (Pikulski, 2004).

EN

Main Dolomite structures are important target of hydrocarbon search in the Polish part of Zechstein Basin. In 1961 in the Rybaki first deposit of crude oil in Main Dolomite struktures was uncovered. The most important discoveries of hydrocarbons deposits were: Kamień Pomorski, Jeniniec and BMB (ryc. 5). Paleogeographical analysis of the Main Dolomite unit in the Polish Zechstein Basin area have been described. Zones of the sedimentation of the carbonate structures have been defined: open marine, major offshore bank, shelf margins and shelf lagoon (ryc. 3). Following four main carbonate lithofacies have been distinguished: mudstones, carbonate sandy facies, bioclaslastic wackestones and packstones, and lumachells, as well as biolithites. These lithofacies are charakterized by different values of porosity and permeability (Gąsiewicz et al., 1989). The discovery of other big hydrocarbon fields in the Main Dolomite in Polish Zechstain Basin can be expected.

Słowa kluczowe

PL

dolomit główny; polski basen czechsztyński; właściwości zbiornikowe; paleogeografia

EN

Main Dolomite; Polish Zechstein Basin; paleogeography

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Technika Poszukiwań Geologicznych
• Rocznik: 2005
• Tom: R. 44, nr 3
• Strony: 35--43
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Zych I.

• AGH, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Studium doktoranckie, Al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. DADLEZ, R. 1989 – Epikontynentalne baseny permu i mezozoiku w Polsce. Kwartalnik Geologiczny, t. 33, s. 175-193.
• 2. GĄSIEWICZ, A., WICHROWSKA M., DARŁAK, B., 1998 – Sedymentacja i diageneza a własności zbiornikowe utworów dolomitu głównego (Ca2) w polskim basenie cechsztyńskim. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego CLXV.
• 3. KOTARBA M. i in., 2000 - Blok VIII "Bilans węglowodorowy utworów dolomitu głównego basenu permskiego Polski" (w opracowaniu „Potencjał i bilans węglowodorowy utworów dolomitu głównego basenu permskiego Polski"). Archiwum Ośrodka Północ w Pile.
• 4. KARNKOWSKI P., 2000 - Rozwój prac poszukiwawczych w utworach cechsztynu na Niżu Polskim w latach 1945-2000. Przegląd Geologiczny, 48, 5.
• 5. NOWICKA A., 2002 - Ilościowa ocena prognostycznych zasobów geologicznych ropy naftowej i gazu ziemnego w poziomie dolomitu głównego (Ca2) w północno zachodniej części Polski - Konferencja naukowo-techniczna, Piła 2002 r. Archiwum Ośrodka Północ w Pile.
• 6. SEMYRKA R., 1985 - Uwarunkowania roponośności utworów dolomitu głównego na obszarze Pomorza Zachodniego. Prace Geologiczne. Komisja Nauk Geologicznych PAN, Kraków, 129.
• 7. SKARBEK K., 1990 - Ocena stanu zasobów prognostycznych gazu ziemnego i ropy naftowej w Polsce według stanu na 01.01.1989 r. Archiwum BG Geonafta.
• 8. PIKULSKI L., 2004 - Analiza palegeograficzna utworów dolomitu głównego (Ca2) w rejonie Lubiatów-Międzychód-Grotów w aspekcie poszukiwania złóż. Nafta-Gaz, 09.
• 9. PIKULSKI L., 1998 - Sedymentacja oraz rozwój litofacjalny dolomitu głównego w rejonie złoża BMB, zachodnia Polska. Przegląd Geologiczny, 46, 5.
• 10. POKORSKI J., 1988 - Mapy paleolektoniczne czerwonego spągowca w Polsce. Kwartalnik Geologiczny, t. 32, s. 79-92.
• 11. STRZETELSKI J. i in., 1993 - Ocena stanu zasobów prognostycznych ropy naftowej i gazu ziemnego w Polsce, Etap IV: Ocena zasobów prognostycznych basenu czerwonego spągowca i cechsztynu. Archiwum BG Geonafta.
• 12. WAGNER R., 1990-Cechsztyn w zachodniej części polskiego akwenu Bałtyku. Kwartalnik Geologiczny, t. 34, s. 93-112.
• 13. WAGNER R., 1994 - Stratygrafia osadów i rozwój basenu cechsztyńskiego na Niżu Polskim. Prace Państwowego Instytutu Geologicznego, 146.
• 14. WAGNER R., PIĄTKOWSKI, 1978 - Peryt: Polski basen cechsztyński. Przegląd Geologiczny, 24, nr 12.
• 15. WOLNOWSKI T., 2003 - Prognoza zasobności dolomitu głównego w basenie permskim Niżu Polskiego w świetle nowych technik poszukiwawczych. Nafta-Gaz, 11.
• 16. WOLNOWSKI T., 2004- Wyniki prac poszukiwawczych w rejonie Międzychodu. Nafta-Gaz, 07- 08.