Czym są kryteria bilansowości i ich rola w gospodarce złożem

• Autorzy: Nieć M.

Warianty tytułu

EN

What are the "balance criteria" and their meaning in deposit feasibility

• Konferencja: Wykorzystanie zasobów złóż kopalin użytecznych (VIII konferencja)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zakres pojęć "zasoby bilansowe" i "kryteria bilansowości" zmieniał się w czasie. W warunkach gospodarki centralnie planowanej traktowane były one jako podstawa dla oceny ekonomicznej złoża i miały uzasadniać celowość podejmowania jego eksploatacji. Ich niewystarczalność w tym zakresie spowodowała wyróżnianie zasobów przemysłowych jako kwalifikujących się do gospodarczo uzasadnionej eksploatacji. W warunkach gospodarki rynkowej, zasadnicze znaczenie dla gospodarki złożem mają zasoby przemysłowe. Kryteria bilansowości tracą znaczenie jako element oceny ekonomicznej złoża, natomiast stają się niezbędne dla zdefiniowania złoża jako naturalnego nagromadzenia kopaliny, którego eksploatacja może przynieść korzyść gospodarczą. Ich zadaniem jest wyznaczenie granic złoża dla jego geologicznego udokumentowania. Określane są one na podstawie doświadczeń górnictwa, wymagań technologii użytkowania kopaliny oraz uproszczonego rachunku ekonomicznego wychodzącego z porównania kosztów pozyskania surowca i jego ceny. Przedstawiono rolę tak rozumianych kryteriów w gospodarce złożem, przede wszystkim jako podstawy jego definiowania jako obiektu ochrony do czasu jego zagospodarowania.

EN

The definition of "balance criteria" used for "balance resources" delineation has been changed in time. In the centralplanned economy they were used as economic criteria of deposit evaluation authorizing mining investment decisions. Unsatisfactory such evaluation made necessary to define "industrial resources" (reserves) as a feasible portion of balance resources. Reserves ("industrial resources") are the only important of mineral commodity designed for mining in market economy conditions. It made necessary to change the meaning of balance criteria. Thjey are used now as criteria defining the deposit as natuarl accumulation of mineral commodity, which natural features make it mineable. They are defined by experience of existing mines, technological exigencies, and simplified economic calculations based on comparison of mining costs and mineral commodity prices. The role of such criteria in defining mineral deposit for its protection befor the mining project is scheduled is discussed.

Słowa kluczowe

PL

złoża kopalin; gospodarka zasobami złóż; ocena ekonomiczna; kryteria bilansowości

EN

management of mineral deposit; economic evaluation of resources; balance criteria

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN ; Komitet Zrównoważonej Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN
• Czasopismo: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
• Rocznik: 2002
• Tom: T. 18, z. spec.
• Strony: 29--40
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., tab.

Twórcy

autor

Nieć M.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

Bibliografia

• [1] Adamiakowski L., Bednarski M ., Jankowska A., 1972 Ogólne zasady i metodyka określania wartości zasobów kopalin stałych w złożu.
• [2] Bednarczuk B., 1989 — Propozycje modyfikacji klasyfikacji i bilansowania zasobów kopalin użytecznych. Gosp. Sur. Min. t. 5, z. 1, ss. 23-33.
• [3] Bednarski M., 1963 — Zasobność złóż glinek ceramicznych jako jeden z kryteriów bilansowości złoz ilastych ceramiki szlachetnej. Przegl. Geol. nr 8.
• [4] Bednarski M., 1967 — Wpływ wielkości współczynników wykorzystania i opłacalności eksploatacji złoża na metodykę wyznaczania górniczo technicznych kryteriów bilansowości jego zasobów. Przegl. Geol. nr 4.
• [5] Bednarski M., 1967 — Stosunek grubości nadkładu do grubości złoża jako wskaźnik ekonomiczny eksploatacji odkrywkowej złóż kopalin stałych. Zesz. Nauk. AGH, Górnictwo z. 10.
• [6] Bednarski M., Adamiakowski L., 1966 — Metodyka wyznaczania górniczo technicznych kryteriów bilansowości złóż kopalin stałych. Przegl. Geol.
• [7] Białaczewski A., Dembowiecka S„ 1986 — Propozycja zmian zasad określania kryteriów dla ustalania zasobów geologicznych. Przegl. Geol. nr 10.
• [8] Białaczewski A., Dembowiecka S., 1986 — propozycje nowych zasad określania kryteriów bilansowości złóż kopalin stałych. PIG. Warszawa, niepubl.
• [9] Kozubski F., 1965 — Zasady ustalania kryteriów bilansowości zasobów oraz sporządzania geologiczno-ekonomicznych ocen złóż surowców mineralnych stałych. Przegl. Geol. nr 10.
• [10] Kozubski F., 1970 — Kryteria bilansowości złóż kopalin stałych. W: Z badań ekonomicznych w geologii z. II, IG, Warszawa.
• [11] Nieć M., 1990 — Geologia kopalniana. Wyd. Geol. Warszawa.
• [12] Nieć M. i zespół, 1993 — Kryteria bilansowości dla dokumentowania geologicznego złóż węgla kamiennego energetycznego (typ 31-33), koksowego (typ 34-37) i specjalnego (typ 38). CPPGSMiE PAN, Kraków.
• [13] Nieć M., Paulo A., Salamon W., Banaszak A., Preidl M., 1993 — Projekt kryteriów bilansowości okładowych (stratoidalnych złóż rud miedziowo-srebrowych w skałach sadowych. CPPGSMiE PAN, Kraków.
• [14] Nieć M., Wyrwicki R., Bromowicz J., Blajda R., Tchórzewska D., - Zalecane kryteria bilansowości złóż kopalin. CPPGSMiE PAN, Kraków.
• [15] Nieć M., Przeniosło S., Speczik S„ 1998 — Kryteria bilansowości dla geologicznego dokumentowania głęboko położonych złóż rud miedzi. Złoże „Głogów Głęboki" (projekt). PIG. Warszawa.
• [16] Paulo A., 1990 — Metodyka określania kryteriów bilansowości złóż surowców mineralnych. CPBR 1.7.07.2.4. Arch. IGSMiE PAN, Kraków.
• [17] Takuski S., Wanielista K., 1980 — Technika podziemnej eksploatacji złóż rud i surowców hutniczych. Cz. 1. Kryteria bilansowości. Skrypty uczelniane AGH nr 772, Kraków.
• [18] UNFCR, 1997 — United Nations Framework Classification f Resources\Reserves. Economic Commission for Europ. Geneva.
• [19] Wanielista K., 1978 — Ekonomiczne kryteria bilansowości złóż rud. Arch. Górn. t. 2, z. 3.
• [20] Wytyczne określania kryteriów bilansowości zasobów geologicznych złóż kopalin stałych. CUG, Wyd. Geol. Warszawa 1976.
• [21] Zalecane kryteria bilansowości złóż kopalin. Min. Ochr. Śród. Zasobów Nat. Leśnictwa, Komisja Zasobów Kopalin Warszawa 1994.
• [22] Zwiększenie efektywności pozyskiwania i wykorzystania surowców mineralnych. Studia i Rozprawy CPPGSMiE PAN 12, Kraków (1991).
• [23] Żółtowski Z., 1954 — Przepisy o ustalaniu zasobów złóż kopalin. Wyd. Geol. Warszawa.