BazTech - Yadda

1

Czy można wyeliminować głód na świecie?

Achrem-Achremowicz Bohdan

Przemysł Spożywczy

|

2022

|

T. 76, nr 1

9--13

PL

Spośród 7,7 mld światowej populacji 821 mln ludzi (10,9%) głoduje. Trwająca epidemia COVID-19 i spodziewany przyrost liczby ludności do ok. 9 mld w 2050 r. stwarza obawy nasilenia zjawiska głodu. W najnowszym raporcie (9.11.21 r.) po raz kolejny FAO podejmuje próby zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego milionom ludzi zamieszkujących głównie na południowej półkuli ziemskiej. Podejmowane są kolejne próby zwiększenia produkcji żywności, zwłaszcza w krajach najbardziej zagrożonych głodem. Do takich należą kraje Afryki Subsaharyjskiej, w których udział ludzi niedożywionych w populacji jest dwukrotnie większy niż średnia światowa. Omówiono założenia programu szybkiego wyprowadzenia z głodu Ugandy. Szczegółowo analizowano założenia i koszty zwiększenia produkcji podstawowych produktów żywnościowych.

EN

The problem of hunger has been affecting the people of many poor countries for many years. Of the 7.7 billion people in the world, 821 million people (10.9%) go hungry. The ongoing CO VID-19 epidemic and the expected population growth to around 9 billion by 2050 raise concerns about an escalation of this threat. In the latest report (9/11/21), FAO is once again trying to ensure food security for millions of people living mainly in the south of the globe. Further attempts are being made to increase food production, especially in the most vulnerable countries. These include the countries of sub-Saharan Africa where there are twice as many malnourished people as the world average. For example, the assumptions of the Ugandan’s recovery program were discussed. The assumptions and costs of increasing the production of basic food products were analysed in detail.

2

Investigation of a grid-connected solar pv system for the electric-vehicle charging station of an office building using pvsol software

Ibrahim Marwa M.

Polityka Energetyczna

|

2022

|

T. 25, z. 1

175--208

EN

Electric vehicles are predicted to blossom in Egypt in future years as an emerging technology in both the transportation and power sectors, contributing significantly to the decrease of fossil-fuel usage and CO2 emissions. As a result, to mitigate overloads of the vehicle energy demand on the nation’s electric grid, a solar PV system can be used to provide the electricity needs of an EV charging station. This objective of this paper is to present the design, simulation and economic analysis of a grid-connected solar-power system for an electric-charging station at a workplace in 6th October city, Egypt using PVSOL simulation tool to supply energy to the charging station and office-building appliances. The ideal orientation of the PV panels for maximum energy was determined using data from the photovoltaic geographical information system and predicted load- -profile patterns. The amount of electricity generated the efficiency of the PV power system, financial analysis in terms of investment costs and the return on assets, and the ability to reduce CO2 emissions are all estimated in this study. This system also evaluates annual energy predictions and is used for electric-vehicle charging, grid feeding, and appliance consumption. Due to the relatively high solar insolation in Egypt; PV production energy was 10,463 kWh per year and the annual yield is 1,786.69 kWh/kWp. Of the power from PV generation, 66% is utilized for charging the electric vehicle and 34% for electrical appliances. After applying the financial analysis for 20 years; the electricity production cost is 0.0032 $/kWh and the payback period for this proposed system is about five years. The annual energy costs after the installation of PV systems proposed system created a financial saving of 21%. The performance ratio of this system inverter is 84% and the monthly average of the electric vehicle SOC over a year doesn’t decrease out of 27% plus 5 tons of CO2 emissions per year were avoided. This research can be used as a recommendation for stakeholders who want to use this energy source for vehicle charging.

PL

Przewiduje się, że w najbliższych latach pojazdy elektryczne rozwiną się w Egipcie jako technologia wschodząca zarówno w sektorze transportu, jak i energetyki, przyczyniając się znacząco do zmniejszenia zużycia paliw kopalnych i emisji CO2. Dlatego proponuje się, że aby złagodzić przeciążenia krajowej sieci elektrycznej wynikające z zapotrzebowania pojazdów na energię, można wykorzystać system fotowoltaiczny do zaspokojenia zapotrzebowania na energię elektryczną w stacjach ładowania pojazdów elektrycznych. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie projektu, symulacji i analizy ekonomicznej, z wykorzystaniem narzędzia symulacyjnego PVSOL, dla podłączonego do sieci systemu zasilania energią słoneczną biura w mieście Madinat as-Sadis min Uktubar w Egipcie celem dostarczania energii do stacji ładującej i urządzeń biurowych. Idealną orientację paneli fotowoltaicznych dla uzyskania maksymalnej energii określono na podstawie danych z fotowoltaicznego systemu informacji geograficznej i przewidywanych wzorców profilu obciążenia. W niniejszym opracowaniu szacowana jest ilość wytworzonej energii elektrycznej, sprawność systemu fotowoltaicznego, analiza finansowa pod kątem kosztów inwestycji i zwrotu z aktywów oraz zdolność do redukcji emisji CO2. System ten ocenia również roczne prognozy zużycia energii i jest używany do ładowania pojazdów elektrycznych, zasilania sieci i zaspokojenia zużycia urządzeń. Ze względu na stosunkowo wysokie nasłonecznienie w Egipcie produkcja energii fotowoltaicznej wyniosła 10 463 kWh rocznie, a roczna wydajność to 1786,69 kWh/kWp. 66% energii z produkcji fotowoltaicznej jest wykorzystywane do ładowania pojazdów elektrycznych, a 34% do urządzeń elektrycznych. Po przeprowadzeniu analizy finansowej w okresie 20 lat: koszt produkcji energii elektrycznej wynosi 0,0032 $/kWh, a okres zwrotu nakładów dla proponowanego systemu to około pięć lat. Obliczono, że roczne oszczędności zużycia energii po instalacji takich systemów PV przyniosły w wymiarze finansowym 21%. Współczynnik wydajności tego falownika systemowego wynosi 84%, a średnia miesięczna SoC pojazdu elektrycznego w ciągu roku nie zmniejsza się o 27%, a dodatkowo mamy oszczędność 5 ton emisji CO2 rocznie. Badania te można wykorzystać jako rekomendację dla interesariuszy, którzy chcą wykorzystać to źródło energii do ładowania pojazdów.

3

Rola instytutów badawczych we wsparciu działań adaptacyjnych do zmian klimatu

Granoszewski Wojciech, Kowalczyk Agnieszka, Ploch Izabela, Rubinkiewicz Jacek, Woźnicka Małgorzata, Kępińska-Kasprzak Małgorzata, Limanówka Danuta, Doktor Radosław, Struzik Piotr, Dubel Anna, Skotak Krzysztof, Hajto Małgorzata, Kozyra Jerzy, Pudełko Rafał, Żyłowska Katarzyna, Jędrejek Anna, Łopatka Artur, Jadczyszyn Jan, Nieróbca Anna, Doroszewski Andrzej, Barszczewska Marta

Przegląd Geologiczny

|

2020

|

Vol. 68, nr 1

25--44

EN

A crucial part of every adaptation planning and disaster risk reduction is estimation of vulnerable areas and risk in the future. Only a well-developed monitoring system could bring valuable information to create possible scenarios to set up adaptation plans. Monitoring systems of meteorological conditions, surface water, groundwater, landslides, seacoast, agricultural drought as well as their standards and methodologies, are crucial for establishing an effective warning system of every country, and thus are the subject of research conducted by national institutes. Therefore, the conditions of this national research (getting trained staff, equipment etc.) is essential to provide reliable information for a national adaptation plan and for economic assessment of climate change impacts. Poland has significant experiences in monitoring systems, data collecting and visualizing, as well as in the development of scenarios and risk maps. Methodologies and capacity building, necessary for their use, along with experiences and lessons, learned to get valuable information for disaster risk reduction, were presented by the authors from the research during the 24th session of the Conference of the Parties to the United Nations Framework Convention on Climate Change (COP 24) in Katowice (December 2018). The presentation contributed to the global adaptation process through experience sharing that is important for the relevant research conducted in the least developed countries.

4

Wpływ strat technologicznych w procesie wydobywczo-przeróbczo-metalurgicznym na efektywność gospodarczą KGHM Polska Miedź S.A.

Szymański Jerzy

Zeszyty Naukowe Uczelni Jana Wyżykowskiego. Studia z Nauk Technicznych

|

2019

|

Nr 8

75--88

PL

W poszczególnych procesach ciągu technologicznego, tj. wydobywczym, przeróbczym i metalurgicznym, przeprowadzono analizę strat technologicznych opartą na stracie miedzi oraz przedstawiono przyczyny występowania tych strat. Straty miedzi określono na podstawie uzyskanych wyników produkcyjnych i poziomów uzysku miedzi w poszczególnych procesach ciągu technologicznego. Wielkość strat technologicznych w procesie górniczym ustalono na podstawie średnich wartości strat złoża rudy miedzi z tytułu strat eksploatacyjnych związanych ze stosowaniem różnych odmian systemu komorowo- filarowego i średnich wartości strat pozaekploatacyjnych, związanych z różnymi warunkami geologiczno-górniczymi, uniemożliwiającymi lub znacznie utrudniającymi prowadzenie eksploatacji złoża rudy miedzi. Poziom strat technologicznych w procesie przeróbczym i metalurgicznym przyjęto na podstawie średnich wartości uzysków miedzi z wydobytego urobku rudnego i ilości uzyskanego koncentratu oraz uzyskanej ilości miedzi z koncentratu w procesie metalurgicznym. Na podstawie ilości utraconej miedzi w ciągu technologicznym w KGHM Polska Miedź S.A. dokonano analizy ekonomicznej, przedstawiając szacunkowo wartość utraconej miedzi w milionach złotych w skali roku, dla przyjętego rocznego poziomu wydobycia rudy.

EN

The author of this paper carried out an analysis of technological losses in particular technological processes, i.e. mining, treatment and metallurgical, based on copper loss, and presented the causes of such losses. Copper losses were determined on the basis of achieved production results and copper output levels in particular processes in the course of technological line. The value of technological losses in the mining process was determined on the basis of average loss values of copper ore deposits by virtue of exploitation losses relating to the application of various types of the room-and-pillar system and average values of non-exploitation losses relating to various geological and mining conditions making it impossible or highly difficult to exploit copper ore deposits. The level of technological losses in treatment and metallurgical process was adopted based on the average values of copper outputs from the ore output mined and the quantity of the obtained concentrate and the quantity of copper obtained from the concentrate in metallurgical process. Based on the quantity of copper lost in the course of technological line at KGHM Polska Miedź S.A., the author made an economic analysis, presenting an estimated the value of copper lost in millions of PLN per year, for the adopted annual level of ore mining.

5

Evaluation of the economic efficiency of hydrogen production by lignite gasification

Kopacz Michał, Kapłan Radosław, Kwaśniewski Krzysztof

Polityka Energetyczna

|

2019

|

T. 22, z. 4

21--35

EN

Hydrogen as a raw material finds its main use and application on the Polish market in the chemical industry. Its potential applications for the production of energy in fuel cell systems or as a fuel for automobiles are widely analyzed and commented upon ever more frequently. At present, hydrogen is produced worldwide mainly from natural gas, using the SMR technology or via the electrolysis of water. Countries with high levels of coal resources are exceptional in that respect, as there the production of hydrogen is increasingly based on gasification processes. China is such an example. There some 68% of hydrogen is generated from coal. The paper discusses the economic efficiency of hydrogen production technologies employing lignite gasification, comparing it with steam reforming of natural gas technology (SMR). In present Polish conditions, this technology seems to be the most probable alternative for natural gas substitution. For the purpose of evaluating the economic efficiency, a model has been developed, in which a sensitivity analysis has been carried out. An example of the technological process of energy-chemical processing of lignite has been presented, based on the gasification process rooted in disperse systems, characteristics of the fuel has been discussed, as well as carbon dioxide emission issues. Subsequently, the assumed methodology of economic assessment has been described in detail, together with its key assumptions. Successively, based on the method of discounted cash flows, the unit of hydrogen generation has been determined, which was followed by a detailed sensitivity analysis, taking the main risk factors connected with lignite/coal and natural gas price relations, as well as the price of carbon credits (allowances for emission of CO2) into account.

PL

Wodór jako surowiec ma głównie zastosowanie na rynku Polskim w przemyśle chemicznym, jednak coraz częściej są szeroko analizowane i komentowane jego perspektywiczne zastosowania do produkcji energii w układach ogniw paliwowych czy jako paliwa samochodowego. W chwili obecnej na świecie wodór wytwarzany jest głównie z gazu ziemnego przy wykorzystaniu technologii reformingu parowego lub na drodze elektrolizy wody. Wyjątkiem są kraje dysponujące dużymi zasobami węgla, gdzie jego produkcja jest coraz częściej oparta na procesach zgazowania. Takim przykładem są Chiny, gdzie około 68% wodoru wytwarzane jest z węgla. Artykuł porusza tematykę oceny efektywności ekonomicznej technologii produkcji wodoru na drodze zgazowania węgla brunatnego odnosząc ją do technologii reformingu parowego gazu ziemnego (SMR). Aktualnie, w warunkach polskich technologia ta wydaje się być najbardziej prawdopodobną alternatywą substytucji gazu ziemnego. Na potrzeby oceny efektywności ekonomicznej zbudowano model, w którym przeprowadzono analizę wrażliwości, w szczególności zaprezentowano przykładowy proces technologiczny energo-chemicznego przetwarzania węgla brunatnego, bazujący na procesie zgazowania na podstawie układu dyspersyjnego, omówiono charakterystykę paliwa oraz kwestię emisji ditlenku węgla. Następnie szczegółowo opisano przyjętą metodykę oceny ekonomicznej oraz jej kluczowe założenia. Kolejno, bazując na metodzie zdyskontowanych przepływów pieniężnych, wyznaczono jednostkowy koszt wytworzenia wodoru, po czym dokonano szczegółowej analizy wrażliwości, uwzględniając główne czynniki ryzyka, związane z relacją cen węgla i gazu ziemnego oraz ceną pozwoleń na emisje CO2.

6

Konstrukcje systemów chłodniczych z R744. Przykłady ich konfiguracji, doboru komponentów i kontroli pracy

Grejcz Robert

Chłodnictwo i Klimatyzacja

|

2019

|

nr 9

36--38

PL

Decyzja dotycząca wyboru konstrukcji systemu chłodniczego wymaga wszechstronnego spojrzenia i całościowej oceny ekonomicznej. W wielu przypadkach decydującym okazuje się kryterium czasowe i zyski związane z wykonaniem i eksploatacją konkretnego rozwiązania.

7

Profitability assessment of low-power combined heat and power systems in agriculture

Zmuda A., Matuszak A., Adamczyk F.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2018

|

Vol. 63, nr 4

244--248

EN

The article assesses the profitability of investment in low-power CHP systems in an agricultural holding. This assessment pertains to three CHP units, it is units powered by a Stirling engine, equipped with a microturbine, and powered by a piston internal combustion engine. The assessment is based on the assumption that all electric power and heat generated will be used by the agricultural holding for its own purposes. For comparison, the results of calculations, including the depreciation of investment in the CHP system, were compared with the costs of purchasing electric power and heat from external providers.

PL

W artykule przedstawiono ocenę opłacalności inwestycji w układy CHP małych mocy w gospodarstwie rolnym. Ocenie tej poddano trzy agregaty kogeneracyjne, tj. agregaty z silnikiem Stirlinga, z mikroturbiną oraz z tłokowym silnikiem spalinowym. Do oceny przyjęto założenie, że cała wytwarzana energia elektryczna i ciepło wykorzystywane będą na potrzeby własne gospodarstwa. Dla porównania wyniki obliczeń, w tym czas amortyzacji inwestycji w układ kogeneracyjny, zestawiono z kosztami zakupu energii elektrycznej i ciepła z zewnątrz

8

Uwarunkowania techniczne i ocena efektywności ekonomicznej procesu lokowania skały płonnej w zrobach ścian w kopalni podziemnej

Kopacz M.

Inżynieria Górnicza

|

2018

|

nr 1

30--35

PL

W publikacji przeanalizowano efektywność ekonomiczną eksploatacji węgla połączoną z lokowaniem skały płonnej w zrobach likwidowanych ścian. Analizy przeprowadzono dla wybranego rejonu złoża perspektywicznego w kopalni X. Skalkulowano nakłady związane z zakupem kompleksów ścianowych przystosowanych do lokowania skały płonnej w zrobach likwidowanych ścian oraz pozostałe nakłady dotyczące dostosowania istniejącej infrastruktury kopalni X do wydobycia niezagospodarowanych odpadów. Podstawę obliczeń technicznych stanowiły oszacowanie bilansu skały płonnej oraz wielkości możliwego wydobycia, biorąc pod uwagę osiadania powierzchni terenu oraz poziom wypełnienia zrobów. Bazując na metodzie NPV i IRR, wykazano negatywną efektywność ekonomiczną przedsięwzięcia, czego przyczynami były głównie spowolnienie postępu ścian i obniżenie tempa wydobycia.

EN

The publication presents the valuation of economic efficiency of coal extraction combined with the backfilling of liquidated longwalls. The analyses were carried out for a selected prospective deposit in the mine X. The capital expenditures of the longwall system adopted to allocate waste rock were also estimated, as well as other necessary outlays in the mine X. The basis for technical calculations was the estimation of the gangue balance and the limit of the coal extraction, taking into account the surface subsidence and the advance of backfilling. Finally, based on the NPV and IRR method, the negative economic effectiveness of the project was demonstrated, which was mainly caused by limiting the extraction and production rate.

9

Life cycle cost estimation and environmental valuation of coal mine tailings management

Adiansyah J. S., Rosano M., Biswas W., Haque N.

Journal of Sustainable Mining

|

2017

|

Vol. 16, iss. 3

114--125

EN

Sustainable mining management is increasingly seen as an important issue in achieving a social license to operate for mining companies. This study describes the life cycle cost (LCC) analysis and environmental valuation for several coal mine tailings management scenarios. The economic feasibility of six different options was assessed using the Net Present Value (NPV) and Benefit-Cost Analysis (BCA) methods. These options were belt press (OPT 1), tailings paste (OPT 2), thickened tailings (OPT 3), and OPT 1 with technology improvement and renewable energy sources (OPT 1A-C). The results revealed that OPT 1A (belt press technology with stack cell flotation) was the first preference in terms of LCC while OPT 1C (belt press technology with stack cell flotation and 10% wind energy) generated the highest benefits value (BCA) compared to the other options. The LCC and BCA components and the volume of GHG emissions were used to determine the best option. Normalization of these three elements resulted in the selection of Option 1C as being the most cost-effective option.

10

Ocena ekonomiczna wydajności konstrukcji podtrzymujących o ulepszonym układzie, stosowanych w przypadku niestabilnych skał w kopalniach w zachodnim Donbasie

Stovpnyk S.

Inżynieria Górnicza

|

2016

|

nr 4

28--29

PL

W artykule przedstawiono ocenę ekonomiczną kosztów i strat funkcjonowania sieci zrobów górniczych. Wyniki badań uzyskano poprzez porównanie zrobów konserwacyjnych w kopalni „Pavlogradugol” oraz na przykładzie analizy dwóch kopalń – „im. Bohaterów Kosmosu” i „Zachodni Donbas”.

11

O pewnych problemach w ocenie ekonomicznej efektywności projektów rozwojowych przedsiębiorstw produkcyjnych

Bijańska J.

Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska

|

2015

|

z. 78

37--50

PL

Wymóg ekonomicznej efektywności działania przedsiębiorstw determinuje przebieg procesu podejmowania decyzji rozwojowych. W procesie tym, oprócz oceny możliwości osiągnięcia założonych celów projektowych, należy uwzględnić ekonomiczne skutki podjęcia określonych decyzji. W praktyce złożoność sytuacji decyzyjnych sprawia, że ocena ekonomicznych skutków realizacji projektów wymaga rozwiązania wielu problemów. W artykule przedstawiono te podstawowe, do których należą: wybór metod oceny ekonomicznej efektywności odpowiednio do specyfiki sytuacji decyzyjnej, a także podjęcie decyzji o realizacji projektów ekonomicznie nieefektywnych.

EN

The requirement of economic effectiveness of enterprises activities determines the progress of decision-making process. In this process, in addition to evaluation of the possibility of achieving the project objectives, it is necessary to consider economic consequences of established decisions. In practice, the complexity of the decision-making situations makes the evaluation of economic impact of projects implementation, requires solution of many problems. The article presents the basic problems, which include: the choice of method to evaluate the economic effectiveness according to specifics of the decisionmaking situation, and also the decision to implement projects, which are economically ineffective.

12

Analiza kosztów funkcjonowania przydomowych oczyszczalni ścieków

Nowak R., Wawryca M.

Rocznik Ochrona Środowiska

|

2015

|

Tom 17, cz. 1

680--691

EN

The economics aspects of the operation of household wastewater treatment plants are discussed in the paper. Three selected individual wastewater treatment systems offered by HABA are presented, such as (1) system with drainage tunnel (HABA DT), (2) treatment plant of SBR type (HABA SBR PRIMO) and (3) constructed wetland wastewater treatment plant (HABA ORS). In the work the analytical procedures for determining the costs are presented. Next, a comparative economics analysis of these systems is carried out. The level of annual costs as well as unit costs of wastewater disposal and treatment are determined for these systems. The annual unit cost in presented small sewage treatment facilities ranged from 4.83 to 6.00 zł per m3. The calculations showed that the lowest annual cost of wastewater treatment is characterized by a system with drainage tunnel. Of the three systems included in the work of the highest costs of wastewater treatment plant generates system HABA ORS.

13

Innowacyjna metoda jakościowej i ekonomicznej oceny płynów do ręcznego mycia naczyń

Hreczuch W., Kazek E., Chruściel A., Dąbrowska K.

Przemysł Chemiczny

|

2015

|

T. 94, nr 11

1995-1999

PL

Przedstawiono metodę skwantyfikowanej oceny kryterialnej płynów do ręcznego mycia naczyń, za pomocą której można wyrazić atrakcyjność rynkową analizowanego produktu. Zaproponowany liczbowy współczynnik atrakcyjności rynkowej (WAR) łączy kryteria jakościowe (wynik testu talerzowego oraz zdolności emulgowania tłuszczów) z aspektami ekonomicznymi, tj. zawartością suchej substancji jako wskaźnika kosztu produkcji oraz ceny sprzedaży jako czynnika istotnego dla klienta. Parametry te są możliwe do pozyskania bez konieczności kontaktu z producentem i stanowią wygodne narzędzie oceny marketingowej i/lub konsumenckiej. Zastosowana metoda jest elastyczna i ma cechy uniwersalne. Po odpowiednim doborze kryteriów może być również wykorzystana do oceny produktowej w innych sektorach rynkowych.

EN

Fifteen com. liqs. for hand dishwashing were studied for the ability of fat emulsification and disc tests used as quality criteria of examd. liqs. In addn., dry matter content in the liqs. was detd. as an indicator of prodn. costs and the selling prices. The numerical values obtained for each liq. were summed and normalized setting percentage participation for all criteria. The presented method allows a comparative anal. of liqs. by using a single parameter defined as a coeff. of market attractiveness.

14

Koncepcja zastosowania teorii zbiorów rozmytych do analizy projektów kopalni odkrywkowej złóż polimetalicznych

Niedbał M.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2014

|

nr 86

55--68

PL

Wartością projektu górniczego jest złoże, które może być przedmiotem eksploatacji (Nieć 2002). Stąd też niezwykle ważne jest określenie części złoża, w zoptymalizowanym wyrobisku górniczym o największej niezdyskontowanej wartości, obejmującej najbardziej opłacalne do wydobycia zasoby geologiczne (resources) w danych warunkach ekonomicznych. Użycie właściwych wartości parametrów decydujących o kształcie wyrobiska docelowego jest zadaniem trudnym z powodu projektowanego długiego czasu funkcjonowania kopalni i związanymi z tym np. wahaniami cen metali na giełdach. Właściwe zaprojektowanie kształtu wyrobiska docelowego ma zasadniczy wpływ na wielkość oszacowanych zasobów geologicznych, stosunek ilości rudy do ilości odpadów, a ostatecznie efektywność ekonomiczną przedsięwzięcia. Wykorzystując teorię zbiorów rozmytych – modelującą informację niepewną bądź przybliżoną, jaką są prognozy cen metali - można stworzyć wynikowy model wyrobiska docelowego, uwzględniający różne scenariusze cen metali, ocenić stopień ważności utworzonych scenariuszy oraz określić wrażliwość projektu na ich zmiany. W artykule na przykładzie złoża porfirowego rud miedzi i złota przedstawiono zastosowanie teorii zbiorów rozmytych do stworzenia wypadkowego, najbardziej bezpiecznego inwestycyjnie wyrobiska docelowego kopalni, uwzględniając różne scenariusze cen metali.

EN

The greatest value of a mining project is the ore body which can be extracted. It is very important to define the parts of the ore body in the optimized pit which has the highest undiscounted cash value for the specific economic conditions. The use of proper values for the parameters is quite challenging because of the characteristically long life of mining activities and long term price fluctuations in metals. The proper size of the ultimate pit has a fundamental influence on the tonnage of resources, the strip ratio, and the maximum value of the pit. The size and shape of the ultimate pit should also be flexible enough to account for various other economic conditions. he use of fuzzy sets theory, modeling the approximate and unspecified factors such as metal price forecasts, can help in proper ultimate pit evaluations. This modeling makes it possible to assess the grade of importance for different price scenarios and other variables affecting the project. This article presents the use of fuzzy sets theory for ultimate pit creation using the example of a porphyry Cu-Au deposit.

15

Ekonomiczna zasadność stosowania metody przecisków sterowanych i wykopów otwartych w ochronie drzew

Suchocka M., Borkowska W.

Materiały Budowlane

|

2014

|

nr 12

14--17

PL

W artykule przedstawiono wyniki pracy, której celem było ustalenie ekonomicznej zasadności stosowania oraz wpływu na żywotność drzew dwóch metod wykonania instalacji podziemnych: wykopów otwartych i przecisków sterowanych. Porównano koszt zastosowania tych metod w przypadku budowy podziemnej kanalizacji sanitarnej w miejscowości Rybno. Wykazano, że realizacja inwestycji metodą tradycyjnych wykopów otwartych obniża wartość drzew. Nie zauważono takiego wpływu w przypadku metody horyzontalnych przewiertów sterowanych. Porównanie symulacji kosztów inwestycji i kosztów pośrednich (dodatkowo towarzyszących danej metodzie) wykazało, że rzeczywisty, rynkowy koszt realizacji metodą bezwykopową (horyzontalnych przewiertów sterowanych) jest o 62 – 68% mniejszy niż metodą wykopów otwartych.

EN

In this paper are presented the results of research in which was compared the economical justification of the traditional methods of excavation and horizontal directional drilling, concerning the value of trees. The evaluation was performed by comparing the costs of engineering infrastructure construction of the two methods in one construction site. It was demonstrated that, when compared to the cost of investment and indirect costs (also accompanying themethod), the actual cost of the excavation method (horizontal directional drilling) is lower about 62 – 68% than the cost of the excavation method. It was also found that the implementation of the investment by traditional open excavation reduces the value of trees. The application of the method of horizontal directional drilling to minimize the negative impact of construction works on the value of trees.

16

Dobór mocy (liczby) kolektorów słonecznych w zależności od charakterystyki energetycznej budynku i zastosowanych źródeł ciepła

Kryzia K., Olczak P.

Logistyka

|

2014

|

nr 4

4584--4590, CD6

PL

Kolektory słoneczne są coraz powszechniej wykorzystywane w gospodarstwach domowych do przygotowania ciepłej wody użytkowej. Nie pracują one jednak samodzielnie, lecz są częścią układów grzewczych składających się zwykle z dwóch źródeł energii, którymi są: kolektory słoneczne oraz inne źródło najczęściej wytwarzające energię w procesie spalania paliw. O wydajności tych układów decyduje kompozycja ich elementów, dlatego duży nacisk kładzie się na optymalizowanie mocy źródeł z punktu widzenia zapotrzebowania na energię i istniejące ograniczenia natury technicznej i środowiskowej. Dotychczas wypracowano proste metody doboru mocy kolektorów w zależności od zapotrzebowania na energię. Zaniedbują one jednak pewną pozornie mało istotną kwestię, jaką jest rodzaj drugiego, obok kolektorów, źródła energii, która ma zasadnicze znaczenie dla logistyki przygotowania ciepłej wody użytkowej. W pracy pokazano, jaki wpływ na dobór liczby, a tym samym mocy kolektorów ma rodzaj źródła energii na przykładzie kotłów opalanych biomasą i kotłów gazowych. Zrealizowano to poszukując najefektywniejszej ekonomicznie kombinacji dwóch źródeł ciepła w tym kolektorów słonecznych w zależności od zapotrzebowania ujętego w charakterystyce energetycznej budynku. Wyniki badań mają wartość praktyczną gdyż pozwalają ustalić, o ile należy skorygować moc kolektorów wyznaczoną na podstawie zapotrzebowania na energię w zależności od rodzaju zastosowanego kotła.

EN

Solar panels are increasingly being used in households to prepare hot water. However they do not work alone, but are part of the heating systems usually consist of two energy sources, which are: solar panels and other source producing energy in process of fuel combustion. Composition of the elements determines performance of these systems, for this reason so much emphasis is placed on optimizing power sources from standpoint of energy demand and existing restrictions technical and environmental. So far developed a simple method for selecting collector power depending on the demand for energy. However they neglect a seemingly very important issue, which is kind of second (in addition to solar panels) energy sources, which is essential in logistics preparation of hot water. The study shows what impact on selection of power of solar panels has type of energy sources for example biomass-fired boilers and gas boilers. This was done, searching for the most effective economically combination of two heat sources (including solar collectors) depending on demand of heating, included in the energy performance of the building. Test results have practical value.

17

Przegrody zielone - wpływ na ochronę cieplną budynku i jego otoczenie. Cz. 2 Ocena ekonomiczna

Fiuk P., Koczyk H.

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2014

|

T. 45, nr 4

127--132

PL

Dokonano oceny ekonomicznej ekstensywnego dachu budynku biurowego z wykorzystaniem dwóch metod: metody stosowanej w ocenie opłacalności przedsięwzięć termomodernizacyjnych opartej na analizie prostego czasu zwrotu SPBT oraz metody kosztów globalnych, zalecanej w ocenie rozwiązań systemów instalacyjnych, w tym również ocenie działań termomodernizacyjnych, zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady oraz uzupełniającym Rozporządzeniem. Obliczenia prostego SPBT i zdyskontowanego czasu zwrotu DPBT wykonano dla dwóch wariantów konstrukcyjnych stropodachu o różnej izolacyjności termicznej. Otrzymane wyniki porównano z danymi literaturowymi. W analizie kosztów globalnych zwrócono uwagę na podział tych kosztów między inwestorem i użytkownikiem w zależności od rozwiązania dachu.

EN

An economic assessment of extensive roof for office building was conducted. Two approaches were used: the simple payback time analysis (SPBT; commonly employed in assessments of profitability for thermomodemisation initiatives) and the global cost method (advised for the assesment of installation system solutions, including thermomodernisation initiatives, pursuant to the European Parliament and Council Directives and Comission Delegated Regulation). The calculations for simple SPBT and discounted return time DPBT were made for two construction variants of green roof with differing levels of thermal isolation. The obtained results were compared with previously published data. In the global cost analysis particular attention was paid to division of these costs between investor and user parties, depending on roof solution.

18

Przegrody zielone - wpływ na ochronę cieplną budynku i jego otoczenie Cz. 1. Analiza rozwiązań

Fiuk P., Koczyk H.

Ciepłownictwo, Ogrzewnictwo, Wentylacja

|

2014

|

T. 45, nr 3

99--105

PL

Niniejszy artykuł podejmuje tematykę przegród zielonych i ich wpływu na ochronę cieplną budynku oraz otoczenie. W pierwszej części przedstawiono podstawową systematykę i charakterystykę budowy dachów zielonych oraz ścian zielonych. Następnie zajęto się wpływem tego typu rozwiązań na izolacyjność cieplną budynku, roczne zużycie energii na cele ogrzewania, wentylacji i chłodzenia, gospodarkę wodą opadową, a także na występowanie zjawiska Miejskiej Wyspy Ciepła, jakość powietrza i zdrowie człowieka oraz zmniejszanie poziomu hałasu.

EN

This paper concerns green roof and wall systems, their impact on thermal properties of building and surrounding environment. In first part a basic classification and structural properties of green roofs and green vertical systems is presented. Further, an impact on building thermal insulation, annual building energy consumption for heating, ventilation and cooling, as well as rainwater management, Urban Heat Island mitigation potential, air quality and humans' health and noise reduction is described.

19

Ocena budownictwa wielkopłytowego przez pryzmat rynku nieruchomości

Zyga J.

Budownictwo i Architektura

|

2014

|

Vol. 13, nr 3

57--64

PL

W artykule opisano wyniki analizy lubelskiego rynku lokali mieszkalnych położonych w budynkach wielkopłytowych na tle pozostałych lokali w analogicznym wieku. Analizą objęto zmienne w czasie ceny jednostkowe lokali mieszkalnych (z okresu lat 2005-2013), położonych w budynkach wielorodzinnych, których rok zakończenia budowy zawierał się w przedziale lat 1962-1991 a konstrukcja stanowiła wariant budownictwa wielkopłytowego lub innego. Analizę porównawczą przeprowadzono odrębnie dla wydzielonych stref oraz dla miasta Lublin. Zestawienie transakcji w skali całego miasta wykazało, że w większości porównywanych okresów wyższe pozostawały średnie ceny jednostkowe lokali mieszkalnych, w budynkach z tzw. wielkiej płyty. w okresie roku 2004 oraz w latach 2011-2013 (osobno w poszczególnych latach) średnie ceny jednostkowe lokali mieszkalnych w budynkach z tzw. wielkiej płyty były natomiast niższe niż średnie ceny lokali pozostałych. Statystyczna istotność różnic pomiędzy średnimi w równoległych podgrupach (budynki z wielkiej płyty/budynki zrealizowane w pozostałych technologiach) została wykazana testem t-studenta. Porównanie wykazało niewielkie zróżnicowanie obu segmentów, dowodząc że rynek odmiennie niż konstruktorzy ocenia użyteczność i bezpieczeństwo budynków zrealizowanych w technologii wielkiej płyty.

EN

The market of flats located in buildings of prefabricated blocks in Lublin, on the background of the rest of flats, is described in presented essey. The analysis of the variables included in the unit prices of flats (from the period of the years 2005-2013), located in multi-family blocks, completion of which was contained in the years 1962-1991 and the design was a variant of construction of prefabricated elements or another. Comparative analysis was performed separately for separate zones as well as for the city of Lublin. The comparison of transactions in the whole of the city showed that in most of the periods compared, average unit prices of flats, located in prefabricated buildings, remained higher than other. On the other hand, during the year 2004 and for the years 2011-2013 (separately in different years), the average unit prices of flats in prefabricated buildings happened to be lower than the average prices of other premises. Statistical significance of differences between average unit prices in parallel subgroups (prefabricated buildings vs. buildings realized in other technologies) has been tested with Student's t-test. The comparison of two mentioned market segments demonstrates their small diversity, proving that the market evaluation of usefulness and safety of flats located in buildings of prefabricated blocks is different and much better than the evaluations of constructors.

20

Economic evaluation of mineral extraction projects from fields of exploitation during operational periods

Kudełko J., Wanielista K., Wirth H.

Journal of Sustainable Mining

|

2013

|

Vol. 12, iss. 1

41--45

EN

The exploitation of minerals from fields of exploitation can be treated as a separate investment project. Three stages of such a project should be considered during the decision-making process, the preparation of a field for exploitation, the acquisition of raw materials and the liquidation of the field following mining activities. During the implementation of these various stages, the evaluation of the economic efficiency of static and dynamic methods are taken into account in each of the stages. An essential element is also the evaluation of risks connected with the investment, this is a quantitative measure of the uncertainty of achieving specific objectives. The bases for the correct calculation of economic efficiency include: proper input data, including economic and technological aspects. This article highlights the necessity of an economic evaluation concerning the exploitation of fields during operational periods due to their recognition in higher categories and the ever changing mining and economic conditions. Such changes are analysed with economic efficiency of exploitation systems. The initial value of the project takes into consideration the time value of money proposed as a criterion of economic evaluation. Income and expenditure, which correspond to the liquidity of the company, are assumed as a basis for calculation. Net present value is presented as a sum of values regarding preparation period, exploitation and field liquidation.

PL

Wydobywanie kopalin z pól eksploatacyjnych można traktować jako odrębny projekt inwestycyjny. W procesie podejmowania decyzji należy uwzględniać trzy etapy takiego projektu, obejmujące przygotowanie pola do eksploatacji, pozyskanie surowca oraz likwidację pola po zakończeniu działalności górniczej. W procedurze realizacji poszczególnych etapów w każdym z nich uwzględnia się ocenę efektywności ekonomicznej, z zastosowaniem metod statycznych i dynamicznych. Ważnym elementem jest również ocena ryzyka związanego z prowadzeniem inwestycji, będącego ilościową miarą niepewności osiągnięcia zamierzonych celów. Podstawą poprawnie wykonanego rachunku efektywności są odpowiednie dane wejściowe, obejmujące aspekty ekonomiczne i technologiczne. W artykule wskazano na celowość dokonywania oceny ekonomicznej eksploatacji pól w okresie operacyjnym ze względu na ich rozpoznanie w wyższych kategoriach oraz ewentualną zmianę warunków górniczych i ekonomicznych. Stosownie do takich zmian analizuje się ekonomiczną efektywność systemów eksploatacji. Jako kryterium oceny ekonomicznej zaproponowano wartość początkową projektu, uwzględniającą wartość pieniądza w czasie, a za podstawę obliczeń przyjęto wpływy i wydatki, które korespondują z płynnością finansową przedsiębiorstwa. Wartość bieżącą netto przedstawiono jako sumę wartości z okresów przygotowania, eksploatacji i likwidacji pola.