Synergizm proszku PTFE i cyny w smarze litowym podczas tarcia mieszanego

• Autorzy: Krawiec S.

Warianty tytułu

EN

The synergic effect of tin powder with PTFE in the lithium grease under mixed friction conditions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule opisano badania efektywności smarowania smaru plastycznego litowego napełnionego kombinacją proszku PTFE i cyny. Badania tribologiczne prowadzono na aparacie czterokulowym, z zastosowaniem wytycznych normy PN-76/C-04147. Efektywność badanych kompozycji oceniano według trzech wielkości kryterialnych, tj. zużycia kulek d, granicznego obciążenia zużycia Goz, oraz obciążenia zespawania Fz. Stwierdzono efekt synergistyczny proszku PTFE i cyny w kompozycjach zawierających po 6% wagowych tych napełniaczy. Przeprowadzono badania składu chemicznego warstw wierzchnich śladu zużycia kulek wykorzystując metodę mikroanalizy rentgenowskiej z dyspersją energii promieniowania. Wyniki tych analiz pozwoliły potwierdzić słuszność poglądu, że synergizm PTFE i cyny w smarze (w procesie tarcia mieszanego) zachodzi dzięki termicznemu rozpadowi PTFE i utworzeniu podczas reakcji produktów tego rozpadu z warstewką platerującą cyny nowych warstewek będących najprawdopodobniej kompleksami zawierającymi cynę, siarkę i fluor.

EN

This paper describes experimental work on the frictional performance of a lithium grease lubricant filled with a combination of PTFE and tin powders. The testing was carried out in agreement with the prescriptions of the Polish standard PN-76/C-04147 using a four ball apparatus. The performance of the tested compositions was evaluated using three criteria: the ball wear d, the limiting wear load Goz and the seizure load Fz. The effect of synergy between powders of PTFE and tin in compositions with 6 wt% of these fillers was found. As an example: the value of the limiting load Fg (Fig. 1, Table 1) when lubricating with a composition made of tin filler only is equal to 200 daN; when filling with PTFE only, it is equal to 315 daN, and when filling with a composition of PTFE and tin, it is equal to 550 daN. It is obvious that the algebraic sum of the limiting loads for greases with one filler (515 daN) is lesser than a value obtained when testing grease with the two fillers (550 daN). Examinations of the chemical compositions of the upper layer of the wear scars of the tested balls were carried out using an X-ray microanalysis method with dispersion of the radiation energy. The analysis of the chemical compositions for the balls working at a load of 500 daN and lubricated with a composition containing 6%PTFE+6%Sn and working at a load of 126 daN and lubricated with a composition made of 6%Sn only were performed. The results of these analyses confirmed the righteousness of a notion that the synergy of PTFE with tin in a lithium grease lubricant is possible as a result of the thermal decomposition of PTFE and consequent creation-during a reaction of the decomposition products with the platering layer of tin-of new layers, which are-to a high degree of probability-complexes with tin, sulphur, and fluorine.

Słowa kluczowe

PL

smary plastyczne; napełniacze; synergizm; tarcie mieszane

EN

greases; fillers; synergism; mixed friction

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Tribologia
• Rocznik: 2007
• Tom: nr 2
• Strony: 367--380
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys. tab.

Twórcy

autor

Krawiec S.

• Politechnika Wrocławska, Wydział Mechaniczny, Zakład Podstaw Konstrukcji Maszyn i Tribologii, ul. Łukasiewicza 7/9, 50-370 Wrocław,

Bibliografia

• 1. Cho M.H., Bahadur S., Study of the tribological synergistic effects in nano CuO-filled and fiber-reinforced polyphenylene sulfide composites, Wear 258 (2005), pp. 835-845.
• 2. Ishikawa N., Kobayashi Y., Ftor, chimija i primenenie, Moskva, Mir, 1982.
• 3. Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa, Wiedza Powszechna, 1988.
• 4. Kuzarov A.S., Oniscuk N.Ju., Suckov V.V., Vlijanie medsoderzascich dobavok na tribotechniceskie svojstva plasticnoj smazki lita, Trenie i iznos, 1989, t. 10, No 5, s. 901-908.
• 5. Kuzarov A.S., Oniscuk N.Ju., Vlijanie aromaticeskich osnovanij Siffa na tribotechniceskie svojstva medsoderzascich plasticnych smazok v pare trenija stal-stal, Trenie i iznos 1987, t. 8, No 6, s. 1105-1110.
• 6. Kuzarov A.S., Fisenko O.V., Issledovanie tribotechniceskich svojstv metalloplakirujuscich smazok na osnove ciatim-201 legirovanych medno-nikelevymi kompozicijami,. Trenie i iznos, 1992, t. 13, No 6, s. 1057-1064.
• 7. Morar V.E., Kracun A.T., Kracun S.V., Cobany A.C., Issledovanie smazocnych svojstv nekotorych soedinenij medi, Trenie i iznos, 1987, t. 8, No 2, s. 274-280.
• 8. Muraki M., Yanagi Y., Sakaguchi K., Synergistic effect on frictional characteristics under rolling - sliding con ditions due to a combination of molybdenum dialkyldithiocarbomate and zinc dialkyldithiophosphate, Tribology International, 1997, vol. 30, No. 1, pp. 69- 75.
• 9. Nazarenko T.I., Loznecova N.N., Scegolev G.G., Toporov Ju.P., Issledovanie smazocnych svojstv masel z dobavkami medsoderzascich soedinenij, Trenie i iznos, 1992, t. 13, No 2, s. 324-327.
• 10. Płaza S., Reakcje tribochemiczne powierzchni tarcia, Tribologia, 1995, 4, s. 335-348.
• 11. Shen G., Zheng Z., Wan Y., Xu X., Cao L., Yue Q., Sun T., Liu A., Synergistic lubricating effects of borate ester with heterocyclic compound, Wear 246 (2000), pp. 55-58.
• 12. Sinicyn V.V., Płasticnyje smazki w SSSR, Moskva, 1984.
• 13. Słownik wyrazów obcych, Warszawa, PWN, 1995.
• 14. Suzuki M., Prat P., Synergism of an MoS2 sputtered film and a transfer film of a PTFE composite, Wear 225-229 (1999), pp. 995-1003.
• 15. Wachal A., Kulczycki A., Trybologiczne własności smarów plastycznych zawierających polimery niskotarciowe, Trybologia, 1986, nr 4-5, s. 21-23.