Roślinność łąkowa środkowej Polski na przełomie XX i XXI wieku - jej stan, kierunki zmian i ochrona

Kucharski, L.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Roślinność łąkowa środkowej Polski na przełomie XX i XXI wieku - jej stan, kierunki zmian i ochrona

Autorzy

Kucharski L.

Identyfikatory

Warianty tytułu

Meadow vegetation of central Poland at the turn of the XX and XXI century - its status, trends of change and conservation

Języki publikacji

Abstrakty

Łąki i pastwiska na obszarze województwa łódzkiego zajmują 204 161 ha, co stanowi 15,70% powierzchni użytków rolnych regionu. Na użytkach zielonych tej części kraju stwierdzono fitocenozy 26 zespołów łąkowych z klasy Molinio-Arrhenatheretea, 11 zespołów reprezentujących roślinność szuwarowa i torfowiskową (Phragmitetea i Scheuchzeria-Caricetea nigrae) oraz 6 syntaksonów z użytkowanych rolniczo zbiorowisk klas: Koelerio-Corynephoretea, Festuco-Brometea, Nardo-Callunetea i Asteretea tripolii. W roślinności łąkowej dominują fitocenozy zespołów: Deschampsietum caespitosae (zbiorowisko Deschampsia caespitosa), Alopecuretam pratensis i Holcetum lanati oraz zbiorowiska łąk uprawnych. Wśród notowanych zbiorowisk 19 (45%) uważane jest za wymarłe lub zagrożone. Główne powody zmian w roślinności to: zaprzestanie użytkowania, zmiana formy użytkowania, osuszanie lub zabagnienie gleb. Ochrona roślinności łąkowej w środkowej Polsce realizowana jest w: 3 nieleśnych rezerwatach przyrody, 6. obszarach Natura 2000 oraz w kilkudziesięciu innych obiektach, w których roślinność łąkowa nie jest głównym przedmiotem ochrony. Rezerwaty przyrody nie spełniają swoich zadań ochronnych. Obszary Natura 2000 to najlepsza forma dla ochrony łąk.

Meadows and pastures in the Central Poland occupy 204 161 ha, which represent 15.70% of cultivated land area. On grasslands of Łodź Region 26 communities of Molinio-Arrhenatheretea class, 11 communities representing the rush and bog vegetation (Phragmitetea and Scheuchzerio-Caricetea nigrae) and 6 syntaxa with agricultural use class communities: Koelerio-Corynephoretea, Festuco-Brometea, Nardo-Callunetea and Asteretea tripolii were recorded The meadow vegetation is dominated by phytocoenoses: Deschcanpsietum caespitosae (Deschampsia caespitosa cornmunity), Holcetum lanati, Alopecuretum pratensis and communities of cultivated meadows. Among the identified communities 19 (45%) of them are considered extinct or endangered. The main reasons of changes in vegetation are: lack of use, change in the form of use, drainage or swamping soil. Protection of meadow vegetation in Central Poland is implemented in: three nature reserves, 6 Special Areas Conservation (Natura 2000), and few other objects of nature protection where grassland is not the main subject of protection.

Słowa kluczowe

łąki roślinność zmiany ochrona środkowa Polska

meadow vegetation change conservation Central Poland

Wydawca

Bydgoskie Towarzystwo Naukowe

Czasopismo

Ekologia i Technika

Rocznik

2012

Tom

R. 20, nr 1

Strony

19--25

Opis fizyczny

Bibliogr. 26 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kucharski L.

Uniwersytet Łódzki, Katedra Ochrony Przyrody, 90-237 Łódź, ul. Banacha l /3

Bibliografia

1. Bakker J. P. 1989. Nature Management by Grazing and Cutting. Kluwer Academic Publishers, Dordrecht.
2. Barabasz B. 1997. Zmiany roślinności w północnej części Puszczy Niepołomickiej w ciągu 20 lat. Studia Naturae, 43: 7-96.
3. Bator I. 2005. Stan obecny i przemiany zbiorowisk łąkowych okolic Mogilan (Pogórze Wielickie) w okresie 40 lat. Fragm. Flor. Geobot., Suppl., 7: 4-97.
4. Ellenberg H. 1988. Vegetation ecology of Central Europe. Cambridge University Press, Cambridge.
5. Fagasiewicz L. 1963. Łąki doliny Pilicy na odcinku od Przedborza do ujścia. Łódź. Tow. Nauk., Wydz. III, 89: 7-75.
6. Fuller R. M. 1987. The Changing Extent and Conservation Interest of Lowland Grasslands in England and Wales: A Review of Grassland Surveys 1930-84. Biol. Conserv., 40: 281-300.
7. Golonka Z. 1927. Łąki i pastwiska południowo-wschodniej części dorzecza Bzury (powiat skierniewicki). Rocz. Nauk Roln. i Leśn., 16: 257-336.
8. Grootjans A. P., Fresco L. F. M., de Leeuw C. C., Schipper P. C. 1996. Degradation of species-rich Calthion palustris hay meadows; some considerations on the community concept. J. Veget. Science, 7: 185-194.
9. Halladin-Dąbrowska A., Chmielecki B., Niedźwiedzki P. 2009. Obszar Natura 2000 „Łąka w Bęczkowicach" jako ostoja cennych gatunków roślin naczyniowych - problemy i perspektywy ochrony. Parki nar. Rez. Przyr., 28,2: 107-124.
10. HereźniakJ. 1972. Zbiorowiska roślinne doliny Widawki. Monogr. Bot, 35: 3-160.
11. Huhta, A. P. 1997. Vegetation changes in semi-natural meadows after abandanment in coastal northern Finland. Nord. J. Bot., 16: 457-472.
12. Kornaś J., Dubiel E. 1991. Land use and Vegetation changes in the meadows of the Ojców National Park during the last thirty years. Veroff. Geobot. Inst. ETH, Stiftung Rubel, Zurich, 106: 208-231.
13. Kotańska M. 1993. Response of wet meadows of the Calthion alliance to variations of weather and management practices - a thirteen - year study of permanent plots. Studia Naturae, 40: 5-48.
14. Kucharski L. 1999. Szata roślinna łąk Polski Środkowej i jej zmiany w XX stuleciu. Wyd. Uniw. Łódzkiego, Łódź: 1-151.
15. Kucharski L. 2000. Przemiany roślinności łąkowej w Polsce Środkowe w wyniku zmian metod gospodarowania. [W:] Radwan S. Lorkiewicz Z. (red.) Problemy ochrony i użytkowania obszarów wiejskich o dużych walorach przyrodniczych. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii-Curie Skłodowskiej, Lublin: 227-234.
16. Kucharski L. 2007. Grasses (Poaceae) in natural and semi-natural plant communities in Central Poland. [In:] L. Frey (ed.) Biological issues in grasses. W, Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków: 109-117.
17. Kucharski L. 2009. Grassland vegetation of Central Poland - classification and conservation problems. [W:] Holeksa J., Babczyńska-Sendek B., Wika S. (eds.). The role of geobotany in biodiversity conservation. University of Silesia, Katowice: 101-109.
18. Kucharski L., Michalska-Hejduk D. 2000. Stan i ochrona roślinności nieleśnej w rezerwatach województwa łódzkiego. Parki nar. Rez. Przyr., 19, 2: 19-29.
19. Losvik M. H. 1988. Phytosociology and ecology of old hay meadows in Hordaland, western Norway in relation to management. Vegetatio, 78: 157-187.
20. Ochrona środowiska 2010. Główny Urząd Statystyczny. Warszawa.
21. Olaczek R. 1967. Roślinność pastwiskowa na słonych glebach okolic Łęczycy. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 74: 65-69.
22. Reinhard A. 1936. Łąki i pastwiska w dolinie rzeki Przysowy. Maszynopis pr. dypl., Bibl. SGGW, Warszawa.
23. Trąba Cz., Wolański P. 2011. Zróżnicowanie florystyczne łąk związków Calthion i Alopecurion w Polsce - zagrożenie i ochrona. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie 11, 1: 299-313.
24. Wieloński T. 1937. Łąki doliny Ochni w pow. kutnowskim. Maszynopis pr. dypl., Bibl. SGGW, Warszawa.
25. Załuski T. 1976. Ważniejsze zbiorowiska roślinne doliny Żegliny. Acta Univ. Lodź., Ser. 11,2: 153-188.
26. Załuski T. 1978. Zbiorowiska łąkowe i torfowiskowe dorzecza Pilicy. Stud. Dokum. Fizjogr., 6: 123-134.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-article-BPG8-0071-0027