Studium chemizmu działania szkła SiO2-PbO-K2O na cyrkonową (ZrSiO4) zaprawę ogniotrwałą, jako przypadku inkongruentnego rozpuszczania materiałów w stopie krzemianowym.

• Autorzy: Stoch L. , Wacławska I. , Środa M. , Ciecińska M. , Trybalska B. , Kuciński G.

Warianty tytułu

EN

Chemistry of the interaction of SiO2-PbO-K2O glass and zircon (ZrSiO4) refractory mortar as a case of the incongruent dissolution of solid in silicate melt.

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zbadano chemizm rozpuszczania cyrkonowej zaprawy ogniotrwałej w szkle, zawierającym SiO2, PbO i K2O jako składniki główne. Cyrkon (ZrSiO4) rozpuszcza się z równoczesną krystalizacją ZrO2 (baddeleyit). Występujący obok glinian CaAl2O4, zostaje zastąpiony przez Al2O3 (korund), który przechodzi następnie w leucyt (KAlSi2O6). Dla wyjaśnienia tych procesów porównano powinowactwa chemiczne tlenków w nich uczestniczących do SiO2 jako składnika więźbotwórczego szkła. Bardzo małe powinowactwo ZrO2 i Al2O3 do SiO2 w porównaniu z pozostałymi tlenkami pozwala aby krystalizowały w formie wolnych tlenków, mimo dużej koncentracji krzemionki w otoczeniu. Za miarę powinowactwa chemicznego przyjęto wartości entalpii swobodnej odpowiednich reakcji. Metoda ta może być zastosowana w badaniach każdego przypadku działania stopu krzemianowego na materiały.

EN

Chemistry of dissolution of zircon (ZrSiO4) refractory mortar in the glass containing SiO2, PbO and K2O as main components has been studied. Zircon (ZrSiO4) dissolution is accompanied by the simultaneous crystallization of ZrO2 (baddeleyite). Similarly, aluminate (CaAl2O4) is replaced by Al2O3 (corundum). It transforms later in leucite (KAlSi2O6). To explain a reason of these phenomena, chemical affinity of oxides participating in the process to the SiO2 as glass network former has been compared. Very small affinity of ZrO2 and Al2O3 to SiO2 in comparison with oxides glass - modifiers, makes them possible to exist as free oxides, in spite of high content of SiO2 in the surrounding melt. Free enthalpy values of the proper reactions has been used as a measure of chemical affinity of oxides and SiO2. These procedure can be used in different materials and silicate melts interaction study.

Słowa kluczowe

PL

chemizm; szkło; cyrkonowa zaprawa ogniotrwała; rozpuszczanie; rozpuszczanie inkongruentne; stop krzemianowy

EN

chemistry; glass; zircon refractory mortar; dissolution; incongruent dissolution; silicate melt

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych
• Czasopismo: Szkło i Ceramika
• Rocznik: 2003
• Tom: R. 54, nr 1
• Strony: 10--16

Twórcy

autor

Stoch L.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Katedra Szkła i Emalii, Kraków

autor

Wacławska I.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Katedra Szkła i Emalii, Kraków

autor

Środa M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Katedra Szkła i Emalii, Kraków

autor

Ciecińska M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Katedra Szkła i Emalii, Kraków

autor

Trybalska B.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Katedra Szkła i Emalii, Kraków

autor

Kuciński G.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Katedra Szkła i Emalii, Kraków