Ratownictwo medyczne w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym. Część I

• Autorzy: Chomoncik M.

Warianty tytułu

EN

Emergency medical services in the National Fire-Fighting and Rescue. Part I

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Z systemem Państwowe Ratownictwo Medyczne współpracują służby ustawowo powołane do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Jednostki te udzielają kwalifikowanej pierwszej pomocy osobom znajdującym się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Kwalifikowana pierwsza pomoc to czynności podejmowane przez ratownika wobec osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Ratownik może wykonywać następujące czynności: prowadzić resuscytację krążeniowo-oddechową, bezprzyrządową i przyrządową, z podaniem tlenu oraz zastosowaniem według wskazań defibrylatora zautomatyzowanego, tamować krwotoki zewnętrzne i opatrywać rany, unieruchamiać złamania i podejrzenia złamań kości oraz zwichnięć, stosować ochronę przed wychłodzeniem lub przegrzaniem, prowadzić wstępne postępowanie przeciwwstrząsowe poprzez właściwe ułożenie osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, ochronę termiczną osób w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, stosować tlenoterapię bierną, ewakuować z miejsca zdarzenia osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, udzielić wsparcia psychicznego osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, prowadzić wstępną segregację medyczną. W sytuacji, gdy na miejscu zdarzenia są jednostki systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne, ratownicy ze służb współpracujących z systemem wykonują działania ratownicze wynikające ze specyfiki służby oraz stanowią pomoc i wsparcie w wykonywaniu medycznych działań ratowniczych przez ratowników z jednostek systemu. Szanse przeżycia poszkodowanych z ciężkimi obrażeniami ciała zależą od czasu, w którym zostanie im udzielona pomoc. Usystematyzowanie oceny poszkodowanego "od głowy do stóp" i poprawna znajomość procedur ratowniczych gwarantuje, że udzielanie kwalifikowanej pierwszej pomocy przez ratowników w istotny sposób wpływa na szanse przeżycia poszkodowanego. Bardzo ważnym aspektem w działaniach ratowniczych jest współpraca wszystkich ratowników oraz współpraca pomiędzy służbami ratowniczymi, ponieważ wiele czynności należy wykonywać równocześnie. Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym ma na celu ustalenie kolejności działania ratowników w chwili przybycia na miejsce zdarzenia do momentu przekazania meldunku Kierującemu Działaniem Ratowniczym (KDR). Podział zadań z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy między poszczególnych ratowników ma wpływ na sprawność wykonywania procedur ratowniczych, czyli czas, w jakim osobie poszkodowanej zostanie udzielona niezbędna pomoc. Udzielając pomocy poszkodowanemu, należy pamiętać o tym, że wszystkie działania ratownicze powinny być ukierunkowane na jak najszybsze udzielenie pomocy poszkodowanemu, a czynności ratujące życie mają pierwszeństwo przed czynnościami ratującymi zdrowie. Dobra znajomość procedur ratowniczych i ciągłe ćwiczenia mają wpływ na jakość i szybkość działań z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy. Ponadto ratownicy znający dobrze procedury ratownicze będą działać spokojnie i zdecydowanie. Taki sposób postępowania wpływa na dobre samopoczucie poszkodowanego i jest ważnym elementem wsparcia psychicznego.

EN

Emergency Medical Services (EMS) are supported by other services which were created by government to help people in dire need. These services provide treatment to those in need of urgent medical care. Acute medical care (or professional first aid) is a set of actions performed by paramedic to save those in danger. Paramedic is entitled to following: perform cardiopulmonary resuscitation (CPR) with or without equipment, with oxygen administration due to Automated External Defibrillator's (AED) indications, stop internal haemorrhages, treat wounds, manage fractures or dislocations, protect against hypothermia and overheating, provide preliminary anti shock treatment by placing the casualty in the proper position, provide thermal protection of casualties, use passive oxygen administration, evacuate people in need of urgent medical care, provide mental support for casualties, conduct preliminary medical selection. In a situation when both EMS and supportive services arrive on the spot the latter perform their assigned duties as well as they assist EMS rescuers' actions. The speed of rescue operation is crucial for the survival of casualties with severe injuries. Structured patients evaluation and thorough knowledge of rescue procedures can guarantee that acute medical care has crucial influence on casualty.s survival chances. The rescuers' cooperation as well as the emergency services cooperation is very important aspect in rescue operations because some actions are done simultaneously. The tactic sequence in medical rescue aims at establishing the order of actions performed by paramedics from the moment they arrive on the spot until they report back to Chief Rescue Coordinator. Assignment of acute medical care duties influences efficiency of rescue procedures, meaning the time in which casualty is given help. When dealing with first aid one has to bear in mind that all rescue actions must provide help as fast as possible and life saving procedures are prior to health saving procedures. Vast knowledge of rescue procedures and constant drills influence acute medical care actions. quality and speed. What is more paramedics who know rescue procedures very well, will act calmly and decisively. Such behaviour affects casualty.s well-being and is an important aspect of mental support.

Słowa kluczowe

PL

Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy; krążenie; kwalifikowana pierwsza pomoc; ocena; oddech; poszkodowany; procedury; przytomność; ratownik; wstrząs

EN

acute medical care; assessment; breathing; casualty; circulation; (circulatory) shock; consciousness; National Fire-Fighting and Rescue; paramedic; procedures

• Wydawca: Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 1
• Strony: 131--152
• Opis fizyczny: Bibliogr. 38 poz.,

Twórcy

autor

Chomoncik M.

• Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie

Bibliografia

• 1. Pierwsza pomoc i resuscytacja krążeniowo-oddechowa, J. Andres (red.), Polska Rada Resuscytacji, Kraków 2011.
• 2. Mnogie i wielonarządowe obrażenia ciała, L. Brongiel, K. Duda (red.), PZWL, Warszawa 2001.
• 3. Złota godzina, L. Brongel (red.), Wydawnictwo Medyczne, Kraków 2007.
• 4. Campbell J. E., International Trauma Life Support. Ratownictwo przedszpitalne w urazach, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2009.
• 5. Ciećkiewicz J., Medycyna ratunkowa. Rażenie piorunem, „Medycyna Praktyczna”, 2008, 6, s. 132-136.
• 6. Domanasiewicz A., Wytyczne postępowania okołourazowego w ciężkich urazach kończyn ze szczególnym uwzględnieniem amputacji, www.szpital-trzebnica.pl/chir/wytyczne.htm
• 7. Ratownik Medyczny, J. Jakubaszko (red.), Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2003.
• 8. Jastrzębski J., Zaburzenia oddechowe w oparzeniach, „Postępy Nauk Medycznych”, 2009, 8, s. 590-596.
• 9. Gaszyński W., Intensywna terapia i wybrane zagadnienia medycyny ratunkowej. Repetytorium, PZWL, Warszawa 2008.
• 10. Poradnik dyżuranta, M. Maciejewska, A. Torbicki (red.), wyd. PZWL, Warszawa 2007.
• 11. Mejza F., Gazometria i pulsoksymetria, http://www.pochp.mp.pl
• 12. Klinika ostrych zatruć dla ratowników medycznych, J. Pach (red.), wyd. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu, Nowy Sącz 2011.
• 13. Mayzner-Zawadzka E., Anestezjologia kliniczna z elementami intensywnej terapii i leczenia bólu, t. 2, wyd. PZWL, Warszawa 2009.
• 14. Rasmus A., Balcerzyk-Bardzo E., Sikorski T., Piotrowski D., Zasady postępowania z kobietą ciężarną po urazie, „Anestezjologia Intensywna Terapia”, 2005, 4, 274-276.
• 15. Skoczylas J. J., Prawo ratownicze, LexisNexis, Warszawa 2007.
• 16. Styka L., Ewakuacja i transport poszkodowanego, wyd. Górnicki, Wrocław 2008.
• 17. Szułdrzyński K., Jankowski M., Techniki zabiegów. Technika leczenia tlenem, „Medycyna Praktyczna”, 2010, 4, 106-114.
• 18. Sylwanowicz W., Michalik A., Ramotowski W., Anatomia i fizjologia człowieka, wyd. PZWL, Warszawa 1985.
• 19. Intensywna terapia dzieci, T. Szreter (red.), wyd. PZWL, Warszawa 2002.
• 20. Szreter T., Tlenoterapia bierna, „Medycyna Praktyczna Pediatria”, 2000, 2, s. 172-178.
• 21. Medycyna ratunkowa i katastrof, A. Zawadzki (red.), PZWL, Warszawa 2008.
• 22. Wytyczne RKO 2010, Kraków 2010.
• 23. Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne u dzieci, Polska Rada Resuscytacji, Kraków 2005.
• 24. Ciećkiewicz J., Medycyna ratunkowa. Amputacja urazowa, „Medycyna Praktyczna”, 2008, 4, s. 171-174.
• 25. Hipotermia u pacjentów z obrażeniami ciała, „Medycyna Praktyczna – Chirurgia”, 2000, 3.
• 26. Stosowanie tlenu w stanach nagłych u osób dorosłych – wytyczne British Thoracic Society, „Medycyna Praktyczna”, 2010, 4, s. 58-71.
• 27. Praktyczne wskazówki dotyczące oceny stanu dziecka po urazie i wstępnego postępowania, „Medycyna Praktyczna Chirurgia”, 2004, 1, s. 7.
• 28. Europejskie wytyczne udzielania pierwszej pomocy, „Medycyna Praktyczna”, 2008, 3.
• 29. Ratownictwo medyczne w Straży Pożarnej, Medline, Zielona Góra 2003.
• 30. Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. 06.191.1410).
• 31. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej.
• 32. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz. U. 11.46.239).
• 33. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 lipca 1992 r. w sprawie zakresu i trybu korzystania z praw przez kierującego działaniem ratowniczym (Dz. U. Nr 54, poz. 259).
• 34. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 czerwca 2003 r. w sprawie szczegółowych zadań zespołów ratownictwa medycznego (Dz. U. z dnia 24 lipca 2003 r.).
• 35. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 lipca 2009 r. w sprawie organizacji i funkcjonowania centrów powiadamiania ratunkowego i wojewódzkich centrów powiadamiania ratunkowego (Dz. U. z dnia 18 sierpnia 2009 r.).
• 36. Zasady organizacji ratownictwa medycznego w KSRG, Warszawa 2013.
• 37. Zasady udzielania wsparcia psychicznego osobom uczestniczącym w działaniach ratowniczych, KG PSP, Warszawa 2012.
• 38. www.nfz.gov.pl.