Stopień wykorzystania masy nadziemnej runi w zbiorowisku z Deschampsia caespitosa (L.) P. Beauv. przez pasące się koniki polskie

• Autorzy: Żołędziewski M. , Gradzik P. , Pławska-Olejniczak J.

Warianty tytułu

EN

Utilization of above-grounds biomass in a community with Deschampsia caespitosa (L.) P. Beauv. by grazing Polish Konik

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono część wyników badań pastwiskowych, prowadzonych od 2005 r. na Łąkach Skoszewskich. Dotyczy ona obserwacji i pomiarów wypasu koników polskich na zbiorowisku zdominowanym przez śmiałka darniowego (Deschampsia caespitosa (L.) P. Beauv.). Na podstawie stopnia wykształcenia, kępy śmiałka podzielono na niskie i wysokie. Wiosną, latem i jesienią dokonywano, metodą transektów, oceny plonowania, wysokości, gęstości i stopnia przygryzania kęp oraz runi występującej między nimi. Za pomocą herbometru każdorazowo wykonywano 100 pomiarów wysokości roślin. Na tej podstawie wyliczono równanie regresji, pozwalające na określenie plonu masy nadziemnej runi w każdym punkcie pomiarowym. Niskie rośliny śmiałka były zawsze słabiej przygryzane przez pasące się konie. W zależności od terminu badań, stopień defoliacji kęp niskich utrzymywał się w przedziale 27-39%, a kęp wysokich 41-56%. Wyniki badań wskazują, że śmiałek darniowy, mimo że jest uważany za gatunek niepożądany na pastwiskach, w warunkach ekstensywnego wypasu koni, może być komponentem ich diety. Niemniej jednak, w takich przypadkach ważną rolę pokarmową odgrywają także pozostałe gatunki roślin występujące w runi.

EN

This paper presents part of the results of a study carried out in Łąki Skoszewskie (Skoszewo Meadows) since 2005. It covers observations and measurements of Polish Konik horses grazing in a community dominated by the tufted hair-grass. Tussocks of the tufted hair-grass were divided into short and tall ones based on the degree of their development. Plant productivity, tussock height and density, and the degree of grazing the tussocks and plants among them were determined with the transect method in spring, summer and autumn. By means of a herbometer, the height of 100 plants was measured each time. Based on these measurements, a regression equation was calculated that allowed for determining the above-ground plant biomass in every measurement point. Low plants of the tufted hair-grass were always cut less intensively grazing horses. Depending on the term of study, the defoliation of low tussocks was 27-39%, whereas that of the tall ones was 41 to 56%. The obtained results show that the tufted hair-grass can be a component of horse diet under extensive horse grazing conditions, despite the fact that the plant is considered undesirable in pastures. Nevertheless, other plant species being found in plant cover also play an important part in such cases.

Słowa kluczowe

PL

Deschampsia caespitosa; koniki polskie; wypas

EN

Deschampsia caespitosa; grazing; Polish Konik horses

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 11, z. 3
• Strony: 303--309
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., wykr.

Twórcy

autor

Żołędziewski M.

autor

Gradzik P.

autor

Pławska-Olejniczak J.

• Uniwersytet Szczeciński, Wydział Nauk Przyrodniczych, Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska; ul. Wąska 13, 71-415 Szczecin; tel. [phone],

Bibliografia

• BAHONKO M., PALACZ R., ROGALSKI M. 2004. Wpływ wypasu na zbiorowiska roślinne oraz awifaunę trwałych użytków zielonych Basenu Czarnocińskiego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego. Nr 131 s. 27–30.
• BARTOSZUK H., DEMBEK W., JEZIERSKI T., KAMIŃSKI J., KUPIS J., LIRO A., NAWROCKI P., SIDOR T., WASILEWSKI Z. 2001; Spasanie podmokłych łąk w dolinie Narwi I Biebrzy jako metoda ochrony ich walorów przyrodniczych. Biblioteczka Wiadomości IMUZ 98 ss. 146.
• CHODKIEWICZ A., STYPIŃSKI P. 2010 The grazing selectivity of Konik horses on grasslands located in Biebrza National Park. Grassland Science in Europe. Vol. 15 s. 1024–1027.
• FRAME J. 1990. Improved Grassland Management. Ipswich. Farming Press Books ss. 228.
• GRANT S.A., SUCKLING D.E., SMITH H.K., TORVELL L., FORBES T.D.A., HODGSON J. 1985. Comparative studies of diet selection by sheep and cattle grazing indyvidual hill communities as influence by season of the year. 1. The indigenous grasslands. Journal Ecology. Vol. 73 s. 987-1004.
• HERBICH J. 1998. Szata roślinna jako bioindykator procesów zachodzących w dolinach – wnioski dla ochrony przyrody. Przegląd Przyrodniczy IX nr 1/2 s. 13-31.
• HODGSON J. 1990. Grazing management. Science into Practice. Harlow. Longman, Handbooks in Agriculture ss. 203.
• KOCHANOWSKA R., ROGALSKI M., TRZASKOŚ M., WIECZOREK A. 2007. Zmiany zbiorowisk łąkowych na polderze Załom koło jeziora Dąbie. Acta Botanica Warmiae et Masuriae. Vol. 4 s. 163-172.
• MANNETJE L. 2001. Methods for estimating botanical composition, species diversity and dry matter yields. Grassland Science in Europe. Vol. 6 s. 311-323.
• MUSIELAK D. 2006. Wpływ ekstensywnych form wypasu na zróżnicowanie przestrzenne runi wybranych zbiorowisk łąkowych. W: Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego. I. Środowisko biotyczne - biologia środowiskowa, eksperymentalna i stosowana. Pr. zbior. Red. J. Tarasiuk J. Kępczyński. Wydaw. Nauk. Uniwersytetu Szczecińskiego s. 205-208.
• MUSIELAK D., ROGALSKI M., 2006. The impact of extensive grazing of Polish Koniks on changes in vegetation cover of selected lant communities of coastal meadows. W: Salt grasslands and coastal meadows. Pr. zbior. Red. H. Czyż. Szczecin. Wydaw. AR w Szczecinie s. 39-44.
• PŁAWSKA-OLEJNICZAK J., ŻYWICZKA A. 2009. Wpływ wypasu Koników Polskich i Szkockiego Bydła Górskiego na florę naczyniową ekstensywnie użytkowanych Łąk Skoszewskich. Łąkarstwo w Polsce. Nr 12 s. 131-140.
• ROGALSKI M., WIECZOREK A., KARDYŃSKA S. 1999. Pasące się zwierzęta jako czynnik regulujący skład botaniczny runi. Zeszyty Naukowe AR w Szczecinie, Ser. Agricultura 75 s. 267-270.
• ROGALSKI M., KARDYŃSKA S., WIECZOREK A., KRYSZAK J., BINIAŚ J. 2000. Przestrzenne zróżnicowanie składu botanicznego i wysokości spasanej runi a strategia spożywania zielonki pastwiskowej przez bydło. Zeszyty Naukowe AR im. H Kołłątaja w Krakowie. Nr 368. Sesja naukowa. Miejsce pastwiska w gospodarstwie rolnym. Z. 73 s. 257-262.
• RHODES I., COLLINS R.P. 1993. Canopy structure. W: Sward management handbook. Red. A. Davies, R.D. Baker, S.A. Grant. A.S. Laidlaw. Reading. British Grassland Society ss. 139-156.
• ŻOŁĘDZIEWSKI M., PŁAWSKA-OLEJNICZAK J., GRADZIK P. 2011. Wpływ ekstensywnego wypasu koników polskich na wybrane właściwości szaty roślinnej. Konferencja „Kształtowanie i Ochrona Środowiska Obszarów o Zróżnicowanych Walorach Przyrodniczych - uwarunkowania przyrodnicze, techniczne i społeczno-ekonomiczne”. Olsztyn, 27-29.06.2011. Uniwersytet Warmińsko- Mazurski w Olsztynie ss. 217.