Time record of palaeohydrologic changes in the development of mires during the Late Glacial and Holocene, North Podlasie Lowland and Holy Cross Mts

• Autorzy: Żurek S. , Michczyńska D. J. , Pazdur A.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Radiocarbon dating of mire sediments is useful tool for reconstruction of time scale of wet and dry phases during the Late Glacial and Holocene. The method is applied here to determine palaeohydrological conditions of some Polish regions. On the basis of 14 C dating of sediment profiles from North Podlasie Lowland and southern piedmont of Holy Cross Mts., duration of wet (1100-1400, 2100-2600, 4700-5000, 7300-7500, 8000-8400, 8800-9200 and 10,500-10,850 BP) and dry (1700-2200, 2600-2800, 3400-3700, ca 4000 and 4500, 5100-5700, ca 6400, 6900-7100, 9200-9300, ca 10,100 and 10,900 BP) periods is suggested.

Słowa kluczowe

EN

radiocarbon; mires; lakes; environment; palaeohydrology; Holocene

• Wydawca: De Gruyter
• Czasopismo: Geochronometria
• Rocznik: 2002
• Tom: Vol. 21
• Strony: 109--118
• Opis fizyczny: Bibliogr. 47 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Żurek S.

• Institute of Geography, Świętokrzyski University, Świętokrzyska 15, PL-25-406 Kielce, Poland

autor

Michczyńska D. J.

• Department of Radioisotopes, Institute of Physics, Silesian University of Technology, Krzywoustego 2, PL-44-100 Gliwice, Poland

autor

Pazdur A.

• Department of Radioisotopes, Institute of Physics, Silesian University of Technology, Krzywoustego 2, PL-44-100 Gliwice, Poland

Bibliografia

• 1. Balwierz Z. and Żurek S., 1987: The Late Glacial and Holocene vegetational history and palaeohydrological changes at the Wizna Site (Podlasie Lowland). Acta Palaeobotanica 27 (1): 121-136.
• 2. Balwierz Z. and Żurek S., 1989: Type Region P-n: Masovia and Podlasie Lowlands, NE Part: Podlasie Lowland. Acta Palaeobotanica 29 (2): 65-68.
• 3. Barber K.E., 1993: Peatlands as scientific archives of past biodiversity. Biodiversity and Conservation 2: 474-489.
• 4. Blackford J.J. and Chambers F.M., 1991: Proxy records of climate from blanket mires: evidence for a Dark Age (1400 BP) climatic deterioration in the British Isles. The Holocene 1(1): 63-67.
• 5. Czeczuga B., 1969: A few comments on the History of the valley of the River Narew. Schweizerische Zeit Hydrologie 31: 157-161.
• 6. Haslam C.J., 1987: Late Holocene peat stratigraphy and climatic change – a macrofossil investigation from the raised mires of north-western Europe. Ph.D thesis, University of Southampton (msc).
• 7. Ikonen L., 1993: Holocene development and peat growth of the raised bog Pesänsuo in southwestern Finland. Geological Survey of Finland, Bull. 370: 1-79.
• 8. Kozarski S., 1963: O późnoglacjalnym zaniku martwego lodu w Wielkopolsce zachodniej (About Late Glacial decay of dead ice in western Great Poland). Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią 11: 51-60.
• 9. Kupryjanowicz M., 1991: Eemian, early and late Vistulian and Holocene vegetation in the region of Machnacz peat-bog near Białystok (NE Poland). Acta Palaeobotanica 31(1-2): 215-225.
• 10. Kupryjanowicz M., 1994: Zmiany roślinnosci w rejonie torfowisk Machnacz w Puszczy Knyszyńskiej w czasie interglacjału eemskiego, Vistulianu i holocenu (Changes of vegetation in environs of peat-bog Machnacz in Knyszyńska Wilderness in eem interglacial, Vistulian and Holocene). Ph. D. thesis, UW, Białystok: 1-135 (msc).
• 11. Kupryjanowicz M., 1998: Wyniki ekspertyzy palinologicznej osadów torfowiska Stare Biele (Results of palinological analysis of sediments from Stare Biele mire). UW Białystok (msc).
• 12. Kupryjanowicz M., 2000: Późnoglacjalne i holoceńskie zmiany roślinności okolic Uroczyska (Late Glacial and Holocene vegetation changes in Mire changes). In: Przemiany siedlisk i roślinności torfowisk uroczyska Stare Biele w Puszczy Knyszyńskiej (Changes of site and vegetation of Stare Biele mire in Knyszyńska Wilderness). Rozprawy Naukowe Politechniki Białostockiej 70. Białystok: 78-97.
• 13. Magny M. and Ruffaldi P., 1995: Younger Dryas and early Holocene lake-level fluctuations in the Jura mountains, France. Boreas 24: 155-172.
• 14. Musiał A. and Straszewska K., 1988: Geneza doliny Narwi między Pniewem a Nowogrodem (Narew Valley origin between Pniew and Nowogród). PWN Editions, Warszawa: 1-70.
• 15. Niewiarowski W., 1995: Wahania poziomu wody w Jeziorze Biskupińskim i ich przyczyny (Fluktuations of water level in the Biskupińskie Lake and its reasons). In: Niewiarowski W., ed., Zarys zmian środowiska geograficznego okolic Biskupina pod wpływem czynników naturalnych i antropogenicznych w półnym glacjale i holocenie. Oficyna Wydawnicza „Turpress”, Toruń: 215-234. (Outline of changes of the gegraphical environment in the Biskupin surroundings under influence of natural and anthropogenic factors during the Lateglacial and Holocene).
• 16. Nowaczyk B., 1994: Wiek jezior i problemy zaniku brył pogrzebanego lodu na przykładzie sandru Brdy w okolicy Charzykowy (Lakes age and problems of dead ice decay for instance Brda sandur of Charzykowy environ) . Acta Uniwersitatis Nicolai Copernici, Geografia 27: 97-110.
• 17. Obidowicz A., 1978: Genese und Stratigraphie des Moores „Bór na Czerwonym” in Orawa-Nowy Targ-Mulde. Fragmenta Floristica et Geobotanica 24(3): 447-466.
• 18. Okruszko H., 1960: Gleby murszowe torfowisk dolinowych i ich chemiczne oraz fizyczne w³aœciwoœci (Mursz soils of valley mires and their chemical and physical properties). Roczniki Nauk Rolniczych 74 (F-1): 5-89.
• 19. Oświt J., 1973: Warunki rozwoju torfowisk w dolinie dolnej Biebrzy na tle stosunków wodnych (Conditions of mires development in lower Biebrza Valley versus hydrological conditions). Roczniki Nauk Rolniczych, Ser. D Monografie 143: 1-80.
• 20. Pazdur A., 1996: Sprawozdanie nr 19/96 i 57/96 z wykonania oznaczeń wieku metod¹ C-14 (Reports No. 19/96 and 57/96 from radiocarbon dating). Politechnika Śląska. Gliwice (msc).
• 21. Pazdur A., Fontugne M.R., Goslar T. and Pazdur M.F., 1995: Lateglacial and Holocene water-level changes of the Gościąż Lake, Central Poland, derived from carbon isotopes studies of laminated sediments. Quaternary Science Reviews 14: 125-135.
• 22. Pazdur A., Michczyński A., Pawlyta J. and Spahiu P., 2000: Comparison of the radiocarbon dating methods used in the Gliwice Radiocarbon Laboratory. Geochronometria 18: 9-14.
• 23. Pazdur A. and Pazdur M.F., 1986: Aparatura pomiarowa Laboratorium 14C w Gliwicach. Doœwiadczenia konstrukcyjne i eksploatacyjne (The measuring equipment of the Gliwice Radiocarbon Laboratory. Experience gathered in the construction and exploatation). Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej Seria Matematyka-Fizyka, Z. 46, Geochronometria 1: 55-69.
• 24. Pazdur A., Pazdur M.F., Goslar T., Wicik B. and Arnold M., 1994: Radiocarbon chronology of Late Glacial and Holocene sedimentation and water-level changes in the Gościąż Lake basin and its surroundings. Radiocarbon 36(2): 187-202.
• 25. Ralska-Jasiewiczowa M., 1987: Poland: vegetational, hydrological and climatic changes inferred from IGCP 158 B studies. Lundqua Report 27: 35-38.
• 26. Ralska-Jasiewiczowa M., 1989: Environmental changes recorded in lakes and mires of Poland during the last 13,000 years. Acta Palaeobotanica 29: 1-120.
• 27. Ralska-Jasiewiczowa M. and Latałowa M., 1996: Poland. In: Berglund B.E., Birks H.J.B., Ralska-Jasiewiczowa M. and Wright H.E., eds, Palaeoecological events during the last 15,000 years. Wiley and Sons: 403-472.
• 28. Seibutis A., 1963: Borealinio ledo luistu tirpimo pedsakai pelkiu sluoksnyne. Lietuvos TSR Geografine Draugija, Geografinis Metrasis VI-VII: 317-324.
• 29. Starkel L., 1990: Hydrological and palaeogeographical changes within the Vistula catchment against the background of Central Europe. In: Starkel L., ed., Geographical Studies, Special Issue 5: 189-198.
• 30. Starkel L., Pazdur A., Pazdur M.F., Wicik B. and Więckowski K., 1996: Lake-level and groundwater-level changes in the Lake Gościąż area, Poland: palaeoclimatic implications. The Holocene 6(2): 213-224.
• 31. Stasiak J., 1971: Holocen Polski północno-wschodniej (The Holocene of North-Eastern Poland). Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego 47: 1-110.
• 32. Stuiver M. and Polach H.A., 1977: Reporting of 14C data. Radiocarbon 19: 355-363.
• 33. Wojciechowski A., 1999: Late Glacial and Holocene lake-level fluctuations in the Kórnik-Zaniemyśl lakes area, Great Poland Lowland. Quaternary Studies in Poland 16: 81-101.
• 34. Żurek S., 1970: Geneza torfowiska Rolniczego Zakładu Badawczego Biebrza na tle paleogeografii środowiska (Mire origin of Agriculture Research Biebrza Department versus palaeography environment). Biblioteczka Wiadomości IMUZ 33: 225-243.
• 35. Żurek S., 1978: Development of the fossil Holocene lakes in the Biebrza ice-marginal valley against the background of the Maliszewskie Lake sediments. Polskie Archiwum Hydrobiologii 25 (1-2): 491-498.
• 36. Żurek S., 1986: Szybkość akumulacji torfu i gytii w profilach torfowisk i jezior Polski (na podstawie danych 14C) (Accumulation rate of peat and gyttja in profile of peatlands and lakes of Poland (as based of 14C data)). Przegląd Geograficzny 58(3): 459-477.
• 37. Żurek S., 1987: Złoża torfowe Polski na tle stref torfowych Europy (The peat deposits of Poland against the peat zones of Europe). Dokumentacja Geograficzna 4: 1-85.
• 38. Żurek S., 1990: Związek procesu zatorfienia z elementami środowiska przyrodniczego wschodniej Polski (Interrelation between the peat-forming process and the elements of natural environment eastern Poland). Roczniki Nauk Rolniczych, Seria D, Monografie 220: 1-174.
• 39. Żurek S., 1992: Stratygrafia, rozwój i kierunki sukcesyjne torfowisk strefy wododziałowej w Puszczy Knyszyńskiej (Stratigraphy, development and succession of watershed mires in Knyszyńska Wilderness). Zeszyty Naukowe Politechniki Białostockiej, Inżynieria Środowiska 5: 253-317.
• 40. Żurek S., 1993: Zmiany paleohydrologiczne w mokradłach (Palaeohydrological changes in the wetlands). Przegląd Geograficzny 64 (1-2): 75-95.
• 41. Żurek S., 1995: Rozwój torfowisk a problem horyzontu granicznego (Developing of mires against border horizon). Materiały Seminaryjne IMUZ 34: 109-120.
• 42. Żurek S., 1996a: Stratygrafia i geneza złożaa torfowego „Stare Biele” w Puszczy Knyszyńskiej (Stratygraphy and origin of peat deposit „Stare Biele” in Knyszyńska Wilderness). Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Kielce (msc).
• 43. Żurek S., 1996b: Wiek torfowisk i jezior w świetle datowań radiowęglowych (Age of mires and lakes in the light of radiocarbon dating). Zeszyty Naukowe Politechniki Œl¹skiej, Geochronometria 14: 59-77.
• 44. Żurek S., 2000: Stratygrafia, geneza i wiek torfowiska (Stratigraphy, origin and age of peat-bog). In: Przemiany siedlisk i roślinności torfowisk uroczyska Stare Biele w Puszczy Knyszyńskiej (Habitat of peatbog vegetation changes in the Stare Biele mire range in Knyszyń Forest). Rozprawy Naukowe Politechniki Białostockiej 70: 40-69.
• 45. Żurek S., ed., 2001: Rezerwat torfowiskowy Bia³e £ugi (Mire reserve Biale Ługi). Homini, Poznań-Bydgoszcz (in print).
• 46. Żurek S. and Dzięczkowski A., 1971: Próba rekonstrukcji rozwoju jezior kopalnych na torfowisku „Biebrza” (Trial of reconstruction of fossil lakes development on „Biebrza” mire). Przegl¹d Geograficzny 43(3): 403-425.
• 47. Żurek S. and Pazdur A., 1999: Zapis zmian paleohydrologicznych w rozwoju torfowisk Polski (Record of palaeohydrological changes in development of mires in Poland). In: Pazdur A., Bluszcz A., Stankowski W. and Starkel L. eds, Geochronologia górnego czwartorzędu Polski w świetle datowania radiowęglowego i luminescencyjnego: 215-228.