Aktywność enzymów glebowych w ryzosferze mniszka lekarskiego jako wskaźnik stanu ekochemicznego gleb miejskich

• Autorzy: Bielińska E. J.

Warianty tytułu

EN

Soil enzymes activity in the rhizosphere of the dandelion as an indicator of the ecochemical condition of urban soils

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Mniszek lekarski (Taraxacum officinale Web.) zaliczany jest do najważniejszych ziół stosowanych w biomonitoringu środowiska przyrodniczego. Celem pracy było określenie wpływu ryzosfery mniszka lekarskiego na zawartość metali ciężkich i aktywność enzymatyczną gleb z terenów miejskich o różnym oddziaływaniu antropopresji. Badania prowadzono na terenie Górnego Śląska i miast wschodniej Polski. Próbki gleby ryzosferowej i pozaryzosferowej pobierano w strefach śródmiejskich oraz na obszarach peryferyjnych miast. Zawartość metali ciężkich i aktywność enzymów wykazywała duże zróżnicowanie w glebie strefy ryzosferowej i pozaryzosferowej, jak również w poszczególnych obiektach badawczych, jednak wyraźnie zależała od intensywności presji antropogenicznej. Obserwowana stymulacja aktywności enzymatycznej gleby w bezpośrednim sąsiedztwie korzeni mniszka wskazuje, że strefa ryzosferowa stanowi naturalny filtr czyszczący środowisko glebowe z zanieczyszczeń dopływających z obszarów miasta.

EN

The dandelion (Taraxacum officinale Web.) is rated among the most important herbs used to biomonitor the natural environment. The paper was aimed at determining the impact of the dandelion's rhizosphere on the heavy metal content and the enzymatic activity of soils in urban lands with different anthropopressure impacts. The research was carried out in the Upper Silesia region and in towns of eastern Poland. Samples of rhizosphere and non-rhizosphere soils were collected in central sectors of the towns and in suburbia. The heavy metal content and the enzymatic activity showed a considerable differentiation in both rhizosphere and non-rhizosphere soils; however, they were distinctly related to the anthropogenic pressure intensity. The observed enzymatic activity stimulation of soil in the direct vicinity of the dandelion's roots indicates that the rhizosphere zone is a natural filter cleaning the soil environment from impurities infiltrating from urban areas. Changes in the soil enzyme activity in the dandelion's rhizosphere zone allow the assessment of the environmental hazards resulting from the presence of heavy metals in urban soils.

Słowa kluczowe

PL

mniszek lekarski; enzymy glebowe; ryzosfera; stan ekochemiczny; gleba miejska

EN

dandelion; urban soil; ecochemical condition; soil enzymes; rhizosphere

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2007
• Tom: Vol. 52, nr 3
• Strony: 10--14
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., tab.

Twórcy

autor

Bielińska E. J.

• Akademia Rolnicza w Lublinie, Instytut Gleboznawstwa i Kształtowania Środowiska,

Bibliografia

• [1] Arshad M., Frankenberg Jr., W.T.: Growth of bacteria in the rhizoplane and rhizosphere of rape seedlings. [w.] F. Blaine Metting, Jt. (red.) “Soil Microbial Ecology: Application in Agricultural and Environmental Management”. Marcel Dekker Inc. New York – Basel – Hong Kong, s. 307-347, 1992
• [2] Cook C.M., Sgardelis S.P., Panties J.D., Lanaras T.: Concentrations of Pb, Zn and Cu in Taraxacum officinale ssp. in relation to urban pollution. Biull. Environ. Contam. Toxicol. 53, s. 204-210, 1994
• [3] Czarnowska K.: Gleby i rośliny w środowisku miejskim, Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 418, s. 111-115, 1995
• [4] Czarnowska K., Milewska A.: The content of heavy metals in an indicator plant (Taraxacum officinale) in Warsaw. Pol. J. En. Stud. 9(2), s. 125-128, 2000
• [5] Dahm H., Li Ch.-Y., Januszek K.: Development of microorganisms and oxidation of some organic compounds in soil polluted with heavy metals. Pol. J. Soil Sci. 30(2) s. 55–63, 1997.
• [6] Diatta J.B., Grzebisz W., Apolinarska K.: A study of soil pollution by heavy metals in the city of Poznań (Poland) using dandelion (Taraxacum officinale WEB) as a bioindicator. Electr. J. Pol. Agric. Univ. 6 (2), series: Environ. Develop, 2003
• [7] Gworek B., Mocek A.: Obieg pierwiastków w przyrodzie. Tom I. Inst. Ochr. Środ, 2000
• [8] Hedley M.J., Nye P.H., White R.E.: Plant-induced changes in the rhizosphere status on the pH, phosphatase activity and on the cation-anion balance in the plants. New Phytologist 95, 1, s. 69-82, 1983
• [9] Ladd N., Butler J.H.A.: Short-term assays of soil proteolytic enzyme activities using proteins and dipeptide derivatives as substrates. Soil Biol. Biochem. 4, s. 19-30, 1972
• [10] Lamb C.J., Dixon R.A.: Molecular communication in interactions between plants and microbial pathogens. Plant Physiol. Plant Molecular Biol. 41, s. 339-367, 1990
• [11] Lynch J.M., Whips J. M.: Substrate flow in the rhizosphere. Plants a Soil 129, s. 1-10, 1990
• [12] Margesin R., Zimmerbauer A., Schinner F.: Monitoring of bioremediation by soil biological activities. Chemosphere 40, s. 339-346, 2000
• [13] Martyniuk S., Stachyra A., Wróblewska B., Zięba S.: Związki pomiędzy mikrobiologicznymi i enzymatycznymi właściwościami gleby a plonami ziemniaków. w: Barabasz W. (red.) Drobnoustroje w środowisku, występowanie, aktywność i znaczenie. AR Kraków, s. 439 – 447, 1997
• [14] Potarzycki J., Zawidzka E.: An assessment of environment contamination by heavy metals by means of dandelion (Teraxacum Officinale), J. Elementol. 10(2), s. 379-384, 2005
• [15] Priha O., Hallantie T., Smolander A.: Comparing microbial biomass, denitrification enzyme activity and numbers of nitrifiers in the rhizosphere of Pinus syvestris, Picea abie and Betula pendula seedlings with microscale methods. Fertility of Soils, Springer-Verlag: 162 ss, 1999
• [16] Reddy G.B., Faza A., Bennett R.: Activity of enzymes in rhizosphere and non-rhizosphere soils amended with sludge. Soil Biol. Biochem. 19, 2, s. 203-205, 1987
• [17] Rossel D., Tarradellas T., Bitton G., Morel J.L.: Use of enzymes in soil ecotoxicology: a case for dehydrogenase and hydrolytic enzymes. W: J. Tarradellas, G. Bitton, D. Rossel (red.). Soil ecotoxicology, CRC Levis Publishers, Boca Ration-New York-London-Tokyo, s. 179-205, 1997
• [18] Tabatabai M.A., Bremner J.M.: Use of p-nitrophenyl phosphate for assay of soil phosphatase activity. Soil Biol. Biochem. 1, s. 301-307, 1969
• [19] Tarafdar J.C., Jungk A.: Phosphatase activity in the rhizosphere and its relation to the depletion of soil organic phosphorus. Biol. Fertil. Soils 3, s. 199-204, 1987
• [20] Thalmann A.: Zur Methodik der Bestimmung der Dehydrogenase Aktivität in Boden mittels Triphenyltetrazoliumchlorid (TTC). Landwirtsch. Forsch. 21, s. 249- 258, 1968
• [21] Wyszkowska J., Kucharski J.: Właściwości biochemiczne i fizykochemiczne gleby zanieczyszczonej metalami ciężkimi. Zesz. Prob. Post. Nauk Roln., 492, s. 435-442, 2003
• [22] Zantua M.I., Bremner J.M.: Stability of urease in soils. Soil Biol. Biochem. 9, s. 135-140, 1975.