Związki statystyczne wybranych gatunków glonów z niektórymi czynnikami ekologicznymi w rzece Mała Panew

• Autorzy: Ostrowska M.

Warianty tytułu

EN

Correlations between the statistically selected algae species and some environmental factors in the Mała Panew River

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Glony spełniają ważną rolę w ocenie jakości wody rzecznej. Wielkość zanieczyszczenia wody jest wyznaczona liczbą glonów, liczebnością ich populacji oraz siłą zależności między gatunkami glonów, a koncentracją poszczególnych pierwiastków w wodzie. O występowaniu i rozwoju zbiorowisk glonów w ekosystemach wodnych decydują biogeny dopływające do nich w nadmiernych stężeniach w ściekach i spływach powierzchniowych. Ważną rolę w ocenie jakości wody spełniają okrzemki, gdyż ich całoroczny cykl rozwojowy odgrywa znaczącą rolę w procesie samooczyszczania wód. W artykule przedstawiono analizę zależności statystycznych między glonami - głównie z grupy okrzemek - w bentosie rzeki Mała Panew, różnorodnością ich rodzajów i gatunków, a wybranymi właściwościami wody. Okrzemki jako organizmy jednokomórkowe i najliczniej występujące w wodzie rzeki mogą być statystycznie porównywalne ze sobą. Współczynniki korelacji mieściły się w zakresie odpowiadającym w większości zależnościom wyraźnym, choć małym oraz pojedynczo zależnościom istotnym. Analiza pokazała, że liczba rodzajów i gatunków okrzemek korelowała z tlenem rozpuszczonym w wodzie, odczynem, azotem azotanowym, potasem, żelazem, wapniem.

EN

Algae play an important role in the assessment of the river water quality. Water contamination volume is determined by the quantity of algae, the numerical forcer of their population and the strength of relationship between the algae species and the concentration of individual elements in water. The occurrence and development of algae communities is determined by the wastewater- and surface runoff-contained biogens that reach them in excessive concentrations. Diatoms play an important role in the assessment of water quality due to their all-year life cycle. The article presents an analysis of the statistical correlations between the algae, mainly the diatoms group, in the benthos of the Mała Panew River and the selected water properties. Diatoms as singe-celled organisms most numerously present in river water may be statistically compared with each other. In majority of cases the correlation coefficients were within the range corresponding to distinct, yet small correlations, and in some cases to statistically relevant correlations. The analysis showed that the number of diatoms genera and species was correlated to the oxygen volume dissolved in water, pH, nitrate nitrogen, potassium, iron and calcium. Statistical correlations between the occurrence of the species and concentrations of mainly phosphorus, iron and sodium in water proved the role of these elements in the development of algae, especially diatoms in the Mała Panew River. Some algae were correlated with several environmental factors. Knowledge on the environmental requirements of these species will help foreseeing the conditions that are the most favorable for their development. Calculating the correlation coefficient with the nitrate form of nitrogen was aimed at confirming that there are usually no preferences for this source of nitrogen among algae. In the Mała Panew River, the algae species and diatoms genera showed lack of correlation with this component.

Słowa kluczowe

PL

glon; okrzemki; woda rzeczna; zanieczyszczenie; biogen; korelacja; jakość wód

EN

algae; river water; quality; correlation; biogen

• Wydawca: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
• Czasopismo: Problemy Ekologii
• Rocznik: 2006
• Tom: R. 10, nr 2
• Strony: 108--111
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., tab.

Twórcy

autor

Ostrowska M.

• Katedra Inżynierii Rolniczej i Środowiska Uniwersytetu Opolskiego

Bibliografia

• [1] Kadłubowska J. Z.: Współzależność między liczbą jednostek taksonomicznych okrzemek a niektórymi właściwościami wody rzek. Łódzkie Towarzystwo Naukowe Praca Wydz. III, 108, Łódź 1970
• [2] Kalinowska-Kucharska E.: Próba określenia stopnia zależności liczby komórek okrzemek żywych i martwych od pory roku i temperatury wody. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Botanica, Nr 9, 1992
• [3] Krzeczkowska-Wołoszyn L.: Glony rzeki Soły na odcinku Rajcza-Porąbka. Acta Hydrobiologii fasc. 2, 1969
• [4] Matula J., Ahmed M. El-Shahed: Wpływ działalności człowieka na zbiorowiska glonów wybranych potoków i rzek w rejonie Ślęży. Annales Silesiae vol. XXIII, 1993
• [5] Turoboyski L.: Hydrobiologia techniczna. PWN, Warszawa, 1979
• [6] Spodniewska L: Zakwity sinic - aktualny problem hydrobiologii. Wiadomości ekologiczne, T.XVII, zeszyt 2, 1971
• [7] Gumiński S.: Fizjologia glonów i sinic. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, 1990
• [8] Kajak Z.: Hydrobiologia - limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych PWN Warszawa 1998
• [9] Spodniewska I.: Formy azotu i fosforu w wodzie a wymagania pokarmowe glonów. Wiadomości ekologiczne, T.XIX, zeszyt 3, 1973
• [10] Ostrowska M., Ledwoń K.: Charakterystyka wybranych glonów wskaźnikowych w rzece Mała Panew. Problemy Ekologii Nr l, 2004
• [11] Starmach K.: Hildenbrandtia rivularis i glony towarzyszące w potoku Cedronka koło Wejherowa (województwo Gdańsk). Fragmenta Floristica Et Geobotanica, Algologia, Ann. XV, Pars 3, 1969
• [12] Gulferd J.P.: Podstawowe metody statystyczne w psychologii i pedagogice. PWN - Warszawa, 1964
• [13] Dane WI0Ś: Parametry fizyczno-chemiczne jakości wody rzeki Mała Panew w 1995, 1996, 1997, 1998 roku. Opole, 1996-1999
• [14] Siemińska J. : Flora słodkowodna Polski: Bacillariophyceae - Okrzemki PWN W-wa, 1964