Współdziałanie dodatków typu "CHO" z konwencjonalnymi dodatkami AW/EP w oleju mineralnym

• Autorzy: Matuszewska A. , Grądkowski M.

Warianty tytułu

EN

Interaction between "CHO" and conventional AW/EP additives in mineral base oil

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zbadano wpływ trzech rodzajów estrów kwasów tłuszczowych oleju rzepakowego, traktowanych jako dodatki typu "CHO", na właściwości smarne kompozycji na bazie oleju mineralnego SN-400, zawierającego wybrane dodatki typu AW/EP. W roli dodatków AW/EP stosowano komercyjne pakiety oparte na dialkiloditiofosforanie cynku, siarkowo-fosforowych substancjach organicznych oraz siarkowanych estrach kwasów tłuszczowych. Badania tribologiczne przeprowadzono za pomocą aparatu czterokulowego. Właściwości smarne oceniano na podstawie obciążenia zacierającego, granicznego nacisku zatarcia i granicznego obciążenia zużycia. Stwierdzono, że działanie przeciwzużyciowe estrów kwasów tłuszczowych oleju rzepakowego w kompozycjach smarowych można uszeregować w następującej kolejności: metylowe > etylenowe > glicerydowe. Estry metylowe wykazywały synergizm działania przeciwzużyciowego ze wszystkimi badanymi dodatkami AW/EP. Zastosowane estry nie wpływały natomiast na właściwości przeciwzatarciowe kompozycji.

EN

The influence of methyl esters, ethyl glikol esters and glycerol esters of rapeseed oil fatty acids (so-called "CHO" additives) on the lubricating properties of the SN-400 mineral base oil containing particular AW/EP additives was investigated. It has been tested three commercial AW/EP packages based on: zinc dialkyldithiophosphorane (D2), S-P-containing organic compounds (D3) and sulphurized esters of fatty acids (D7). The tribological tests were carried out with the use of four-ball extreme-pressure tester employing a method with continuously increasing load. Lubricating properties of tested compositions were determined using scuffing load (Pt), limiting pressure of seizure (poz) and limiting load of wear (Goz(40)). It has been stated that the antiwear action of rapeseed oil fatty acids esters can be ordered as follows: methyl esters > ethyl glikol esters > glycerol esters. Methyl esters show synergism in antiwear action with all investigated AW/EP additives. Investigated esters do not effect on the antiseizure properties of oil compositions.

Słowa kluczowe

PL

antagonizm; synergizm; dodatki AW/EP; dodatki CHO; właściwości smarne; zużycie; zacieranie

EN

AW/EP additives; CHO additives; lubricating properties; wear; synergism; antagonism

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji - Państwowego Instytutu Badawczego
• Czasopismo: Problemy Eksploatacji
• Rocznik: 2005
• Tom: nr 1
• Strony: 161--169
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Matuszewska A.

• Instytut Technologii Eksploatacji - PIB, Radom

autor

Grądkowski M.

• Instytut Technologii Eksploatacji - PIB, Radom

Bibliografia

• 1. Stachowiak G. W., Batchelor A. W.: Engineering tribology. Elsevier, London, New York, Tokyo, Amsterdam 1993.
• 2. Khorramian B. A., Iyer G.R., Kodali S., Natarajan P., Tupil R.: Review of antiwear additives for crankcase oil. Wear, 1993, 169, 87-95.
• 3. Płaza S.: Fizykochemia procesów tribologicznych. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1997.
• 4. Burakowski T.: Rozważania o synergizmie w inżynierii powierzchni. Wydawnictwo Politechniki Radomskiej, Radom 2004.
• 5. Kajdas C., Majzer M.: Tribochemiczne przemiany kwasów tłuszczowych. Tribologia, 2000, 3, 375-390.
• 6. Kajdas C., Obadi M.: Wear behaviour and tribochemical reactions of low molecular alcohols under boundary lubrication of steel-on-aluminum system. Tribologia, 1999, 3, 273-287.
• 7. Piekoszewski W., Szarek M., Tuszyński W.: Method for scuffing propagation assessment. Tribotest Journal, 2001, 7-3, 219-227.
• 8. Matuszewska A., Grądkowski M., Szczerek M.: Wpływ aktywnych pierwiastków w dodatkach AW/EP na trwałość warstwy granicznej i wierzchniej. Tribologia, 2002, 2, 447-460.
• 9. Matuszewska A., Grądkowski M.: Oddziaływanie dodatków typu AW/EP na wybrane właściwości systemu tribologicznego. Problemy Eksploatacji 2003, 1, 95-104.
• 10. Matuszewska A., Grądkowski M. Charakterystyki tribologiczne wybranych dodatków smarnych. Problemach Eksploatacji, 2004, 4, 135-142.
• 11. Szczerek M., Tuszyński W.: Badania tribologiczne. Zacieranie. Instytut Technologii Eksploatacji, Radom 2000.