Rock mining industry in history : geosites and geological and engineering assessment thereof

• Autorzy: Pinińska J. , Domonik A.

Warianty tytułu

PL

Historyczne górnictwo skalne : geostanowiska i ich geologiczno-inżynierska waloryzacja

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Historical development of the Vistula River Valley is connected with the historical rock mining industry. The region represents a unique example of co-existence of the mining, building industry and rock workings. The roots of today's industries in the region reach as far back as medieval times and even further back - the Paleolithic. Cherts from chalky limestones in the Vistula River Valley, until the beginning of Iron Age, were the basic supply for various tools and weaponry. Prehistoric artisans, knowing the mechanical properties of chert-bearing rocks and knowing how to mechanically tool hard cherts, became precursors of today's geomechanics. The availability of common Upper Cretaceous and Neogene carbonate rocks made a significant impact on the building industry. The defense heavy fortresses, sacral monumental buildings and magnificent residential and common buildings are typically made of white, chalky and siliceous limestone blocks all over the Vistula River Valley and adjacent areas. In the XIX century the Lublin region was pioneering in the cement industry. The paper outlines geological and contemporary aspects as well as the geomechanical assessment of historical rock resources that recently represent geosites. Under special consideration is the vulnerability of rock to physical deterioration, rock slope and massifs stability with the passage of time. The geomechanical comprehensive assessment of geosites was exemplified by Bochotnica exposure.

PL

Historyczny rozwój Doliny Wisły związany jest z historycznym górnictwem skalnym. Region jest unikalnym przykładem zależności regionalnej architektury i sztuki dekoracyjnej od uwarunkowań geologicznych. Historia górnictwa sięga czasów paleolitycznych, kiedy pozyskiwano krzemienie i wykorzystywano je do wyrobu prostych narzędzi i broni. Prehistoryczni rzemieślnicy znający właściwości mechaniczne oraz posiadający umiejętność obróbki twardych krzemieni stali się prekursorami współczesnej geomechaniki. Z kolei dostępność skał węglanowych wywarła duży wpływ na budownictwo w regionie. Siedziby obronne, budynki sakralne, pałace oraz zwykłe budynki mieszkalne stawiano z użyciem białych opok, gez i wapieni. W XIX wieku region lubelski stał się pionierem przemysłu cementowego. Artykuł przedstawia w ogólnym zarysie geomechaniczną ocenę odsłonięć historycznych surowców skalnych - geostanowisk. Szczególną uwagę zwrócono na podatność skał na deteriorację i na długotrwałą stateczność zboczy oraz masywu skalnego. Kompleksową geomechaniczną ocenę geostanowiska przedstawiono na przykładzie odsłonięcia w Bochotnicy.

Słowa kluczowe

EN

raw stone materials; mining; geosites; monuments; conservation; geological and engineering assessment; geomechanical properties

PL

surowce skalne; górnictwo; zabytki; konserwacja; geostanowisko; geologiczno-inżynierska waloryzacja; właściwości geomechaniczne

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: AGH Journal of Mining and Geoengineering
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 36, no. 1
• Strony: 275--282
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys.

Twórcy

autor

Pinińska J.

• Warsaw University, Faculty of Geology, Institute of Hydrology and Engineering Geology, Department of Geomechanics, Warszawa

autor

Domonik A.

• Warsaw University, Faculty of Geology, Institute of Hydrology and Engineering Geology, Department of Geomechanics, Warszawa

Bibliografia

• [1] Balcer B.: Krzemień świeciechowski w kulturze pucharów lejkowatych. Eksploatacja, obróbka i rozprzestrzenienie. Wrocław, 1975.
• [2] Bieniawski Z. T.: Enineering Rock Mass Classifications. John Wiley & Sons, New York, 1989.
• [3] Hoek E.: Putting Numbers to Geology — an Engineer's Viewpoint. “Felsbau” Rock and Soil Engineering. J. of. Eng. Geol., Geomechanics and Tunneling. 3. Insbruck, 1999.
• [4] Libera J., Zakościelna A.: Pradziejowe kopalnictwo skal krzemionkowych na Lubelszczyźnie. Mat. Konf.: Historia i współczesność górnictwa na terenie Lubelszczyzny. Kazimierz Dolny n. Wisłą. 7-8 grudnia 2005.
• [5] Pawłowski A.: Eksploatacja skal węglanowych w procesie rozwoju krajobrazu kulturowego Małopolskiego Przełomu Wisły. Mat. Konf.: Historia i współczesność górnictwa na terenie Lubelszczyzny. Kazimierz Dolny n. Wisłą. 7-8 grudnia 2005.
• [6] Pinińska J.: Górnictwo skalne jako geologiczny składnik dziedzictwa kulturowego regionu lubelskiego. Biuletyn PIG 422. 97-112. Warszawa, 2007.
• [7] Pinińska J.: The Lublin Siliceous Carbonate Rocks — Medieval building Material, its Geological Setting, Specific Properties and Deterioration Processes. Proc. 11 Int. Congress on deterioration and Conservation of Stone. 725-732. Toruń, 2008.