Mineralogiczno-geochemiczna charakterystyka produktów korozji żelaza z Kopalni Soli "Wieliczka"

• Autorzy: Malinowski Ł. , Sawłowicz Z. , Przybyło J.

Warianty tytułu

EN

Mineralogical and geochemical characteristics of the iron corrosion products from the Wieliczka Salt Mine

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Korozja jest to proces stopniowego fizykochemicznego niszczenia metali pod wpływem działania środowiska otaczającego (przeważnie ciekłego i gazowego). Jednym z nich jest środowisko o podwyższonych zasoleniu, w którym proces ten zachodzi wyjątkowo szybko. Próbki do badań zostały pobrane w czasie kilku zjazdów do Kopalni Soli "Wieliczka". Były to różne metalowe fragmenty (rury, łańcuch, zawory). Makroskopowo zaobserwowano, że pobrane próbki uległy korozji w różnym stopniu: częściowo lub całkowicie. W próbkach, które uległy korozji całkowicie wydzielono dwie główne jej warstwy (warstwę zewnętrzną "A" oraz wewnętrzną "B"). Każda warstwa następnie została podzielona na dwie podwarstwy. Dodatkowo wyróżniono czarne pęcherze, które powstały głównie na fragmencie łańcucha. Wykonane badania XRD wykazały, że minerały budujące poszczególne warstwy to: akaganeit, hematyt, goethyt, halit, lepidokrokit oraz magnetyt. Skład mineralny poszczególnych warstw w znacznym stopniu wpływa na ich zabarwienie. W mikroskopie skaningowym z systemem analitycznym EDS wyróżniono w warstwach różne formy morfologiczne o zróżnicowanym składzie chemicznym.

EN

Corrosion is a process of physico-chemical destruction of metals under the influence of surrounding environment. In a salt mine, where the salinity of air and water is high, the destruction is very fast and efficient. Metal fragments (pipes, chain), at different progress of corrosion, were collected underground in the Wieliczka Salt Mine. Two main layers of corrosion were distinguished (external "A" and internal "B"), each of them was further subdivided into two sublayers. In addition, black blebs, present on the surface of different metal fragments, were studied. XRD determinations showed that the studied layers were composed of different amounts of: akaganeite, hematite, goethite, halite, magnetite, and subordinate amounts of lepidocrockite. The mineral composition greatly affects the color of the layers. SEM-EDS studies revealed various morphological forms of different chemical composition.

Słowa kluczowe

PL

kopalnia soli Wieliczka; produkty korozji; akaganeit

EN

Wieliczka Salt Mine; corrosion products; akaganeit

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 36, z. 3
• Strony: 313--329
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Malinowski Ł.

• Instytut Nauk Geologicznych UJ; ul. Oleandry 2a, 30-063 Kraków

autor

Sawłowicz Z.

• Instytut Nauk Geologicznych UJ; ul. Oleandry 2a, 30-063 Kraków

autor

Przybyło J.

• Kopalnia Soli „Wieliczka” SA; Park Kingi 1, 32-020 Wieliczka

Bibliografia

• 1. Antunes R.A., Costa I. & de Faria D.L.A., 2003. Characterization of corrosion products formed on steels on the first months of atmospheric exposure. Materia, 8,1, 27-34.
• 2. Balasubramaniam R., Ramesh Kumar A.V. & Dillmann P., 2003. Characterization of rust on ancient Indian iron. Current Science, 85, 11, 1546-1555.
• 3. Cole I.S., Muster T.H., Lau D. & Ganther W.D., 2004. Some recent trends in corrosion science and their application to conservation. National Museum of Australia Canberra ACT, 1-15.
• 4. Corvo F., Mendoza A.R., Autie M. & Betancourt N., 1997. Role of water adsorption and salt content in atmospheric corrosion products of steel. Corrosion Science, 39, 4, 815-820.
• 5. Nagies F. & Heusler K.E., 1998. Corrosion of metallic materials in hot salt brines. Electrochemica Acta, 43, 1-2, 41-51.
• 6. Syed S., 2006. Atmospheric corrosion of materials. Emirates Journal for Engineering Research, 11, 1, 1-24.
• 7. Tomaszow N.D., 1962. Teoria korozji i ochrony metali. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 165-196, 514-542.
• 8. Veleva L., 2003. Phase tranformation of iron hydroxide in the corrosion products fordem in humid tropical climate. Published by NACE International, Corrosion 2003, Paper No. 03602.