Nowe jednostki litostratygraficzne w randze warstw w obrębie formacji gogolińskiej (trias środkowy) na Śląsku Opolskim

• Autorzy: Kowal-Linka M.

Warianty tytułu

EN

The new lithostratigraphic units in rank of bed in the Gogolin Formation (Middle Triassic) in the Opole Silesia region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ogniwo wapienia krynoidowego z Zakrzowa zostało rozdzielone na trzy jednostki podrzędne: warstwę wapienia pelitowego z Krapkowic zbudowaną z cienkoławicowych, falisto-gruzłowych, marglistych wapieni pelitowych, warstwę wapienia organodetrytycznego z Dąbrówki utworzoną z grubo- i średnioławicowych, warstwowanych przekątnie wapieni organodetrytycznych (krynoidowych), warstwę wapienia organodetrytycznego z Podboru składającą się z cienko- i średnioławicowych wapieni organodetrytycznych, wapieni pelitowych oraz podrzędnie zlepieńców śródformacyjnych. Dolna część leżącego powyżej ogniwa margla ze Skały, zbudowana lokalnie ze zlepieńca śródformacyjnego z dużymi intraklastami przykrytego zlepieńcem śródformacyjnym z małymi intraklastami, została wydzielona jako warstwa zlepieńca śródformacyjnego z Kociny. Leżące powyżej ogniwo wapienia komórkowego z Emilówki zostało rozdzielone na dwie jednostki podrzędne: warstwę wapienia organodetrytycznego z Karłubca zbudowaną z cienko- i średnioławicowych wapieni organodetrytycznych i pelitowych oraz warstwę wapienia marglistego z Otmętu utworzoną z silnie porowatych, cienkoławicowych wapieni marglistych (dedolomitów).

EN

The Zakrzów Crinoidal Limestone Member is subdivided into the three subordinate units: the Krapkowice Pelitic Limestone Bed built of thin-bedded, wavy-bedded and crumpled marly pelitic limestones, the Dąbrówka Bioclastic Limestone Bed consisting of thick- to medium-bedded, cross-bedded bioclastic limestones (crinoidal), the Podbór Bioclastic Limestone Bed built of thin- to medium-bedded bioclastic limestones, pelitic limestones and intraformational conglomerates. The lower part of the Skała Marl Member consisting locally of the intraformational conglomerate with big intraclasts covered by the intraformational conglomerate with small intraclasts is designed as the Kocina Intraformational Conglomerate Bed. The Emilówka Cellular Limestone Member is subdivided into the two subordinate units: the Karłubiec Bioclastic Limestone Bed built of thin-to medium-bedded bioclastic and pelitic limestones and the Otmęt Marly Limestone Bed consisting of strongly porous, thin-bedded marly limestones (dedolomites).

Słowa kluczowe

PL

trias; wapień muszlowy; formacja gogolińska; litostratygrafia; Górny Śląsk

EN

Triassic; muschelkalk; Gogolin Formation; lithostratigraphy; Upper Silesia

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 35, z. 2
• Strony: 153--174
• Opis fizyczny: Bibliogr. 46 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kowal-Linka M.

• Instytut Geologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Zakład Geologii Dynamicznej i Regionalnej; ul. Maków Polnych 16, 61-606 Poznań,

Bibliografia

• Assmann P., 1913. Beitrag zur Kenntnis der Stratigraphie des oberschlsischen Muschelkalks. Jahrbuch der Koniglich Preussischen Geologischen Lundesanstalt, 34 (I), 269-340.
• Assmann P., 1916. Die Brachiopoden und Lamellibranchiaten der oberschlesischen Trias. Jahrbuch der Koniglich Preussischen Landesanstalt, 36 (1), 586-638.
• Assmann P., 1924. Die Gastropoden der oberschlesischen Trias. Jahrbuch der Preussischen Geologischen Landesanstalt, 44, 1-50.
• Assmann P., 1926. Die Fauna der Wirbellosen und Diploporen der oberschlesischen Trias mit Ausnahme der Brachiopoden, Lamellibranchiaten, Gastropoden und Korallen. Jahrbuch der Preussischen Landesanstalt, 46, 504-527.
• Assmann P., 1928. Die Decapodenkrebse des deutschen Muschelkalks. Jahrbuch der Preussischen Geologischen Landesanstalt, 48, 332-356.
• Assmann P., 1937. Revision der Fauna der Wirbellosen der oberschlesischen Trias. Abhandlungen der Preussischen Geologischen Landesanstalt, Neue Folge, 170, 1-134.
• Assmann P., 1944. Die Stratigraphie der oberschlesischen Trias. Teil 2. Der Muschelkalk. Abhandlungen des Reichsamtes fur Bodenforschung, Neue Folge, 208, 1-124.
• Bardziński W., 1994. Rozwój sedymentacji węglanowej na aktywnej tektonicznie rampie. Przewodnik Konferencji, III Krajowe Spotkanie Sedymentologów, Sosnowiec, 14-22.
• Chrząstek A., 2002. Stratygrafia i warunki sedymentacji retu oraz dolnego wapienia muszlowego niecki północnosudeckiej. Prace Geologiczno-Mineralogiczne, 73, 1-130.
• Chudzikiewicz L., 1983. Sedymentacja warstw gogolińskich wschodniego obrzeżenia Zagłębia Górnośląskiego. Studia Geologia Polonica, 75, 7-59.
• Doktorowicz-Hrebnicki S., 1935. Arkusz Grodziec - objaśnienie. Mapa szczegółowa Polskiego Zagłębia Węglowego. PIG, Warszawa, 2, 1-218.
• Gaździcki A., Trammer J. & Zawidzka K., 1975. Foraminifers from the Muschelkalk of southern Poland. Acta Geologica Polonica, 25 (2), 285-298.
• Głuchowski E., 1986. Crinoids from the Lower Gogolin Beds (Lower Muschelkalk) of the North-Eastern Part of Upper Silesia. Bulletin of the Polish Academy of Sciences, Earth Sciences, 34 (2), 179-187.
• Głuchowski E., 2000. Triasowe liliowce basenu środkowoeuropejskiego. W: Historia basenów sedymentacyjnych a zapis paleontologiczny, XVII Konferencja Paleontologów, Kraków 21-23.09.2000, Sekcja Paleontologiczna Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Katedra Stratygrafii Geologii Regionalnej Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej, Kraków, 31-33.
• Hagdorn H. & Głuchowski E., 1993. Palaeobiogeography and Stratigraphy of Muschelkalk Echinoderms (Crinoidea, Echinoidea) in Upper Silesia. W: Hagdorn H. & Seilacher A. (eds), Muschelkalk Schontaler Symposium 1991, Goldschneck-Verlag, Stuttgart, 165-176.
• Kowal M., 1998. Charakterystyka warstw gogolińskich okolic Żyglina. Archiwum UAM Poznań, 1-89 (praca magisterska).
• Kowal M., 2005. Litostratygrafia, sedymentacja i diageneza formacji gogolińskiej (trias środkowy Opolszczyzny). Archiwum UAM, Poznań, 1-191 (rozprawa doktorska).
• Kowal-Linka M., 2008. Formalizacja litostratygrafii formacji gogolińskiej (trias środkowy) na Śląsku Opolskim. Geologos, 14 (2), 125-161.
• Liszkowski J., 1993. Die Selaschierfauna des Muschelkalk in Polen: Zusammensetzung, Stratigraphie und Palaookologie. W: Hagdorn H. & Seilacher A. (eds), Muschelkalk. Schontaler Symposium 1991, Goldschneck-Verlag, Stuttgart, 177-185.
• Łukaszewicz Z. (red.), 1990. Mapa topograficzna w skali 1:25 000. Arkusz 474.32 Krapkowice. Państwowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne, OPGK Białystok.
• Nawrocki J. & Szulc J., 2000. The Middle Triassic magnetostratigraphy from the Peri-Tethys basin in Poland. Earth and Planetary Science Letters, 182, 77-92.
• Niedźwiedzki R., 2002. Revision of stratigraphic ranges of selected invertebrate taxa from the Muschelkalk in Silesia. Geological Quarterly, 46 (2), 219-225.
• Salvador A. (ed.), 1994. International stratigraphic guide: a guide to stratigraphic classification, terminology, and procedure. International Union of Geological Sciences & Geological Society of America, Boulder, Colorado, 1-214.
• Senkowiczowa H., 1962. Wpływ fauny alpejskiej w osadach retu i wapienia muszlowego na obszarach Polski. Księga pamiątkowa ku czci Prof. .I. Samsonowicza. Wydawnictwa PAN, Warszawa, 239-252.
• Senkowiczowa H., 1979a. Gromada Scaphopoda Bronn, 1862. W: Malinowska L. (red.), Budowa geologiczna Polski, t. 3: Atlas skamieniałości przewodnich i charakterystycznych, cz. 2a: Mezozoik. Trias, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 66-68.
• Senkowiczowa H., 1979b. Gromada Brachiopoda Latreille, 1817. W: Malinowska L. (red.), Budowa geologiczna Polski, t. 3: Atlas skamieniałości przewodnich i charakterystycznych, cz. 2a: Mezozoik. Trias, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 103-105.
• Senkowiczowa H., 1979c. Gromada Malacostraca Latreille, 1806. W: Malinowska L. (red.), Budowa geologiczna Polski, t. 3 Atlas skamieniałości przewodnich i charakterystycznych, cz. 2a: Mezozoik. Trias, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 105-126.
• Senkowiczowa H., 1998. Trias północno-wschodniego obrzeżenia Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 378, 5-58.
• Senkowiczowa H. & Kotański Z., 1979a. Typ Brachiopoda. W: Malinowska L. (red.), Budowa geologiczna Polski, t. 3: Atlas skamieniałości przewodnich i charakterystycznych, cz. 2a, Mezozoik. Trias, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 41-47.
• Senkowiczowa H. & Kotański Z., 1979b. Gromada Bivalvia (Bonnani, 1681), Linne, 1758. W: Malinowska L. (red.), Budowa geologiczna Polski, t. 3: Atlas skamieniałości przewodnich i charakterystycznych, cz. 2a, Mezozoik. Trias, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 47-66.
• Senkowiczowa H. & Kotański Z., 1979c. Gromada Gastropoda Cuvier, 1797. W: Malinowska L. (red.), Budowa Geologiczna Polski, t. 3: Atlas skamieniałości przewodnich i charakterystycznych, cz. 2a: Mezozoik Trias, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 68-94.
• Senkowiczowa H. & Kotański Z., 1979d Gromada Cephalopoda Cuvier, 1797. W: Malinowska L. (red.), Budowa geologiczna Polski, t. 3: Atlas skamieniałości przewodnich i charakterystycznych, cz. 2a: Mezozoik. Trias, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 94-103.
• Senkowiczowa H. & Kotański Z., 1979e. Gromada Crinoidea Miller, 1821. W: Malinowska L. (red.), Budowa geologiczna Polski, t. 3: Atlas skamieniałości przewodnich i charakterystycznych, cz. 2a: Mezozoik. Trias, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 126-130.
• Senkowiczowa H. & Kotański Z., 1979f. Gromada Stelleroidea Lamarck, 1816. W: Malinowska L. (red.), Budowa geologiczna Polski, t. 3: Atlas skamieniałości przewodnich i charakterystycznych, cz. 2a: Mezozoik. Trias, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 133.
• Senkowiczowa H. & Kotański Z., 1979g. Gromada Echinoidea Leske, 1778. W: Malinowska L. (red.), Budowa geologiczna Polski, t. 3, Atlas skamieniałości przewodnich i charakterystycznych, cz. 2a: Mezozoik Trias, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 133-136.
• Siedlecki S., 1949. Zagadnienia stratygrafii morskich utworów triasu krakowskiego. Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 18, 191-243.
• Siedlecki S., 1952. Utwory geologiczne obszaru pomiędzy Chrzanowem a Kwaczałą Biuletyn Instytutu Geologicznego, 60, 1-153.
• Styk O., 1979a. Gromada Foraminifera. W: Malinowska L. (red.), Budowa geologiczna Polski, t. 3: Atlas skamieniałości przewodnich i charakterystycznych, cz. 2a: Mezozoik Trias, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 16-30.
• Styk O., 1979b. Gromada Ostracoda. W: Malinowska L. (red.), Budowa geologiczna Polski, t. 3: Atlas skamieniałości przewodnich i charakterystycznych, cz. 2a, Mezozoik. Trias, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 107-126.
• Szewczyk E., 1980. Zespoły mikroskamieniałości i stratygrafia dolnego wapienia muszlowego Monokliny Śląsko-Krakowskiej. Archiwum AGH, Kraków, 1-124 (rozprawa doktorska).
• Szulc J., 1990. Ichnological indicators of the sedimentary environment fluctuation. W: Bodzioch A., Kwiatkowski S., Michalik M., Morycowa E. & Szulc J. (eds.), The Muschelkalk - sedimentary environments, facies and diagenesis. International Workshop Guidebook - Field Seminar. Excursion Guidebook & Abstracts, Institute of Geological Sciences, Jagiellonian University & IAS, Cracow, 23-25.
• Szulc J., 2000. Middle Triassic evolution of the northern Peri-Tethys area as influenced by early opening of the Tethys Ocean. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 70, 1-48.
• Zawidzka K., 1975a. Conodont stratigraphy and sedimentary environment of the Muschelkalk in Upper Silesia. Acta Geologica Polonica, 25, 217-256.
• Zawidzka K., 1975b. Polychaete remains and their stratigraphic distribution in the Muchelkalk of southern Poland. Acta Geologica Polonica, 25, 257-274.
• Zawidzka K., Senkowiczowa H. & Kotański Z., 1979. Gromada Polychaeta Grube, 1850. W: Malinowska L. (red.), Budowa geologiczna Polski, t. 3, Atlas skamieniałości przewodnich i charakterystycznych, cz. 2a: Mezozoik. Trias, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, 36-41.
• Zawodny T. (red.), 1988. Mapa topograficzna w skali 1:25 000. Arkusz 521.31 Toszek. Państwowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne, OPGK Kraków.