Pb, Tl i As w wodach, osadach i glebach w otoczeniu składowisk odpadów poflotacyjnych w rejonie Bukowna - ocena ryzyka ekologicznego

• Autorzy: Gruszecka A. , Helios-Rybicka E.

Warianty tytułu

EN

Pb, Tl and As in water, sediments and soils in the vicinity of flotation reservoirs in the Bukowno area - Ecological Risk Assessment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

This work presents the method of Ecological Risk Assessment (ERA) for the river and soil contaminations in the Bukowno area. Priority hazardous substances Pb, As and Tl were assessed. ERA was calculated using concentration of Pb, Tl and As in the river water, sediments and soils. The Human Health Risk Assessment (HHRA) was determined for carcinogenic As (10/-4) and non-carcinogenic Tl (0.39).

Słowa kluczowe

PL

niebezpieczne sytuacje; rzeki; gleby; odpady flotacyjne; ocena ryzyka

EN

hazardous substances; rivers; soil; flotation wastes; risk assessment

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 35, z. 2/1
• Strony: 233--242
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., tab.

Twórcy

autor

Gruszecka A.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Geologii Ogólnej, Ochrony Środowiska i Geoturystyki; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Helios-Rybicka E.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Geologii Ogólnej, Ochrony Środowiska i Geoturystyki; al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• Adamiec E. & Helios-Rybicka E., 2004. Badania zawartości talu w glebach i trawach na obszarze oddziaływania przemysłu Zn-Pb w Bukownie. Geologia (kwartalnik AGH), 30, 2, 141-152.
• Baciocchi R., Berardi S., D'Aprile L., Marella G. & Musmeci L., 2005. Health risk analysis associated with contaminated sites: Italian guidelines. Proceedings of the 9th International FZK/TNO Conference on Soil-Water Systems in cooperation with BRGM, ConSoil 2005, Bordeaux (France) 3-7 October 2005, 62-71.
• Baza ekotoksykologiczna U.S. EPA ECOTOX, 2007. www.epa.gov/ecotox
• Biesiada M., Janeczek A., Biesiada M., Muszyńska-Graca M., Dąbkowska B., Malec B. & Gałkowska E., 2006. Ocena ryzyka zdrowotnego mieszkańców Wiślinki związanego z oddziaływaniem hałdy fosfogipsu. Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego, Sosnowiec, 72.
• Brechignac F., 2003. Protection of the environment: how to position radioprotection in an ecological risk assessment perspective. Science of the Total Environment, 307 , 35-54.
• Fernandez M.D., Cagigal E., Vega M.M., Urzelai A., Babin M., Pro J. & Tarazona J.V., 2005. Ecological risk assessment of contaminated soils through direct toxicity assessment. Ecotoxicology and Environmental Safety, 62,174-184.
• Gruszczyński S., Trafas M. & Żuławski C., 1990. Charakterystyka gleb w rejonie Olkusza. Sozologia i Sozotechnika, 32, 113-122.
• Gruszecka A., 2007 . Metale ciężkie w wodach i osadach rzecznych oraz glebach w otoczeniu składowisk odpadów górniczych i hutniczych w Bukownie (Polska) i Mansfeld (Niemcy). Praca Doktorska, Biblioteka AGH, Kraków,141.
• Gruszecka A. & Helios-Rybicka E., 2006. Distribution of Zn and Pb in soils in the vicinity of non ferrous Industrial Waste Sites At the examples of Bukowno (Poland) and Mansfeld (Germany). Polish Journal of Enviromental Studies, 15, 5c, 164-170.
• Gworek B., Barański A., Czarnomski K., Sienkiewicz J. & Porębska G., 2000. Procedura oceny ryzyka w zarządzaniu gruntami zanieczyszczonymi metalami ciężkimi. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa, 88.
• Gworek B., Barański A., Bojanowicz A., Sienkiewicz J. & Czarnomski K., 2002. Ocena ryzyka środowiskowego pochodzącego od substancji i preparatów chemicznych. Monografia. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa, 152.
• Helios-Rybicka E., Strzebońska M. & Budek L., 1997. Contaminated alluvia as the sources of heavy metals (example Przemsza River, Upper Silesia, Poland). Folia Facultatis Scientarium Naturalium Universitatis Masarykianae Brunensis. Special Issue. Geologia, 39, 75-82.
• Helios-Rybicka E., Rajchel B. & Wójcik R., 2004. Ocena wpływu przemysłu Zn-Pb Olkusz- Bukowno na zanieczyszczenie talem wód powierzchniowych. Geologia (kwartalnik AGH), 30, 2, 127-140.
• Krasnodębska-Ostręga B., Dmowski K., Stryjewska E. & Golimowski J., 2005. Determination of Thallium and Other Elements (As, Cd, Cu, Mn, Pb, Se, Sb, and Zn) in Water and Sediment Samples from the Vicinity of Zinc-Lead Smelter in Poland. Journal of Soils and Sediments, 5, 2, 71-73.
• LaGrega M.D., Buckingham P.L. & Evans J.C., 2001. Hazardous Waste Management. 2nd Edition. McGraw Series in Water Resources and Environmental Engineering, 1202.
• Lemly A.D., 1996. Evaluation of the Hazard Quotient Method for Risk Assessment of selenium. Ecotoxicology and Environmental Safety, 35, 156-162.
• Lis J., Pasieczna A., Karbowska B., Zembrzuski W. & Łukaszewski Z., 2003. Thallium in soils and stream sediments of a Zn-Pb mining and smelting area. Environmental Science and Technology, 37, 4569-4572.
• Piotrowski J.K. (red.), 2006. Podstawy toksykologii. Kompendium dla studentów szkół wyższych. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 492.
• Szczepaniec-Cięciak E. & Różańska A., 1999. Podstawy oceny ryzyka zdrowotnego w następstwie narażenia na substancje chemiczne. W: Szczepaniec-Cięciak E. & Kościelniak P. (red.), Chemia środowiska. Ćwiczenia i seminaria, Wydawnictwo UJ, Kraków, 1, 77-113.
• Szymczak W. & Szeszenia-Dąbrowska N., 1995. Szacowanie ryzyka zdrowotnego związanego z zanieczyszczeniem środowiska. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Warszawa, 117.
• Ullrich S.M., Ramsey M.H. & Helios-Rybicka E., 1999. Total and exchangeable concentrations of heavy metals in soils near Bytom, an area of Pb/Zn mining and smelting in Upper Silesia, Poland. Applied Geochemistry, 14, 18-196.
• Verner J.F., Ramsey M.H., Helios-Rybicka E. & Jędrzejczyk B., 1996. Heavy metal contamination of soils around a Pb-Zn smelter in Bukowno, Poland. Applied Geochemistry, 11, 11-16.
• Wójcik W., Szydło J. & Stolarski Z., 1990. Charakterystyka zanieczyszczenia wód powierzchniowych rejonu olkuskiego. Sozologia i Sozotechnika, 32, 33-40.