Czeski Raj - nowy europejski geopark

• Autorzy: Migoń P. , Pijet-Migoń E.

Warianty tytułu

EN

The Bohemian Paradise -- a new European geopark

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono najważniejsze obiekty przyrody nieożywionej Czeskiego Raju w północnych Czechach, wchodzącego w skład powołanego w 2005 r. geoparku "Czeski Raj ", stanowiące o jego wybitnej atrakcyjności dla geoturystyki. Opisano skalne miasta, rozczłonkowane płaskowyże, kuesty i grzbiety wertykalne, które rozwinęły się na wychodniach kredowych skał osadowych, głównie piaskowców. Zwrócono uwagę na powszechność form skalnych różnej wielkości, będących wynikiem współdziałania wietrzenia, ruchów masowych i erozji, oraz lokalne występowanie skał wulkanicznych wieku neogeńskiego, tworzących neki. W końcowej części artykułu omówiono historię ochrony przyrody i turystyczną dostępność regionu.

EN

The paper presents the most important abiotic nature sites in the Bohemian Paradise (Cesky Raj) area in the northern part of Czech Republic. It is apart of a geopark "Bohemian Paradise" established in 2005, decisive for its outstanding attractiveness for geotourism. Rock cities, dissected plateaux, cuesta and hogback ridges developed in the Cretaceous sedimentary rocks, mainly sandstones, are described. The common occurrence is emphasized of rock outcrops of various size, resulting from combined action of weathering, mass movement and erosion, including locally present necks of Neogene volcanics. The closing part of the paper includes an account of the history of landscape protection and current tourist accessibility.

Słowa kluczowe

PL

Czeski Raj; piaskowiec; wulkanizm; geomorfologia; skalne miasta; kreda; geopark

EN

geomorphology; geopark; Bohemian Paradise; sandstone; volcanism; rock cities; Cretaceous

• Wydawca: Stowarzyszenie Naukowe im. Stanisława Staszica ; Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geoturystyka
• Rocznik: 2006
• Tom: nr 4
• Strony: 21--32
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Migoń P.

autor

Pijet-Migoń E.

• Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego, Uniwersytet Wrocławski, pl. Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław,

Bibliografia

• Balatka, B., 1980. Povrchove tvary Prihrazske plosiny v CHKO Cesky raj. Pamatky a priroda, S: 554-559.
• Balatka, B., Sladek, J, 1968. Zavrty v piskovcich Jicinske pahorkatiny. Ceskoslovensky kras, 20: 63-74.
• Balatka, B., Sladek, J, 1974a. Piskovcove skalni brany v Cechach I. Ochrana prirody, 29: 283-285.
• Balatka, B., Sladek, J, 1974b. Piskovcove skalni brany v Cechach II. Ochrana prirody, 29: 314-317.
• Balatka, B., Sladek, J., 1975. Vyklenky v kridovych piskovcich Ceske vysociny. Ochrana prirody, 30: 273-276.
• Czudek, T. a kol., 1972. Geomorfologicke cleneni CSR. Studia Geographica, sv. 23, Brno.
• Fediuk, F., 2002. Spodnoautunske vulkanity Kozakova, Severni Cechy. Zpravy o geologickych vyzkumech v roce 2001: 27-30.
• Mertlik, J., Adamovic, J., 2005. Some significant geomorphic features of the Klokoci Cuesta, Czech Republic. Ferrantia, 44: 171-175.
• Mertlik, J., Adamovic, J., Nesporova, M., 2002. Cesky raj. W: Adamovic, J. & Cilek V. (eds.), Zelezivce Ceske kridove panve, Knihovna Ceske speleologicke spolecnosti, Praha, sv. 38: 105-127.
• Mikulas, R., 2001. Gravity and orientated pressure as factors controlling „honeycomb weathering” of the Cretaceous castellated sandstones (northern Bohemia, Czech Republic). Bulletin of the Czech Geological Survey, 76: 217-226.
• Rubin, J., Balatka, B. (red.), 1986. Atlas skalnich, zemnich a pudnich tvaru. Academia, Praha, 388 pp.
• Skvor, J., 1982. Makrorelief a mezorelief Prachovskych skal. Acta Universitatis Carolinae, Geographica, 17: 61-79.
• Ulicny, D., 2001. Depositional systems and sequence stratigraphy of coarse-grained deltas in a shallow-marine, strike-slip setting: the Bohemian Cretaceous Basin, Czech Republic. Sedimentology, 48: 599-628
• Vitek, J.,1980. Pseudokrasove tvary v Prachovskych skalach. Ceskoslovensky kras, 31: 45-56.
• Vitek, J., 1987a. Klokocske a Betlemske skaly u Turnova. Pamatky a priroda, 12(2): 109-114.
• Vitek, J., 1987b. Pseudokrasove tvary v piskovcach Klokocskych skal. Ceskoslovensky kras, 38: 71-85.