Stan zachowania kamieni budowlanych użytych w zabytkowych obiektach Chicago i dobór mas mineralnych do ich rewaloryzacji

• Autorzy: Smoleńska A. , Rembiś M.

Warianty tytułu

EN

The state of preservation of stone materials in the historic buildings of Chicago and its impact on selection of mineral masses for their restoration

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono skład mineralny, mikrostruktury oraz charakter zniszczeń piaskowców i wapieni użytych w wybranych zabytkowych obiektach Chicago. Ponadto oznaczono parametry właściwości fizykomechanicznych tych skał i odpowiednio do nich dostosowanych mas mineralnych. W bardzo drobno uziarnionym piaskowcu i wapieniu organodetrytycznym stwierdzono wyraźne osłabienie strefy przypowierzchniowej oraz ubytki wynikające ze zmian mikrostrukturalnych, wywołanych niszczącym oddziaływaniem środowiska. Zgodnie z przyjętymi założeniami konstrukcyjnymi, wykonano do nich masy mineralne o wyraźnie niższej wytrzymałości na ściskanie, a wyższej porowatości w stosunku do oznaczonych wartości w tych skałach. Natomiast w piaskowcu drobnoziarnistym i wapieniu mikrytowym, które są mniej podatne na zniszczenia, występują ubytki spowodowane czynnikami głównie o charakterze mechanicznym. Z tego względu masy mineralne posiadają zbliżone do nich wartości parametrów fizykomechanicznych. Wszystkie masy uzupełniające odzwierciedlają dokładnie strukturę rewaloryzowanych skał i wykonane są w oparciu o składniki mineralne

EN

The paper deals with the mineral composition, microstructures and the character of destruction of sandstone and limestone used in selected historic buildings of Chicago. Additionally, the parameters of physico-mechanical properties of these rocks as well as of matching mineral refilling masses were determined. Significant weakening of near-surface zones and losses of some fragments, the results of changes caused by environment-related damage, were observed in a very fine-grained sandstone and an organodetrital limestone. According to accepted foredesign, the authors prepared two mineral masses with a considerably lower compression strength and a higher porosity than the corresponding parameters determined in the rocks examined. In two other rocks, a fine-grained sandstone and a micritic limestone that are less prone for decay, the stone losses are mainly caused by mechanical factors. For this reason, the physico-mechanical parameters of the mineral masses prepared for restoration of these stones are comparable with the parameters of these rocks. All the refilling masses match exactly the structure of the rocks under restoration and are based on natural (i.e. mineral) components

Słowa kluczowe

PL

konserwacja zabytków; masa mineralna ekologiczna; zmiany mikrostrukturalne piaskowców; zmiany mikrostrukturalne wapieni

EN

conservation of historic buildings; ecological mineral masses; microtextural changes of sandstones; microtextural changes of limestones

• Wydawca: Wydawnictwa AGH
• Czasopismo: Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Rocznik: 2001
• Tom: T. 27, z. 2--4
• Strony: 673--687
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Smoleńska A.

• Akademia Górniczo-Hutnicza; Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Złóż Surowców Skalnych, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Rembiś M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza; Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Złóż Surowców Skalnych, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• Brylicki W., Łagosz A., Smoleńska A. & Rembiś M. (1999): Właściwości zapraw mineralnych do rekonstrukcji piaskowców w obiektach zabytkowych. Cement Wapno Beton, 2: 52-57.
• Brylicki W., Rembiś M. & Smoleńska A. (2000): Zaprawy mineralne o właściwościach kamienia naturalnego do rekonstrukcji piaskowcowych i wapiennych obiektów zabytkowych. Materiały Budowlane, 5: 105-107.
• Manecki A., Chodkiewicz M. & Konopacki S. (1982): Wyniki mineralogicznych badań zakresu i przyczyn niszczenia kamiennych elementów zabytkowych budynków Krakowa. Kwart. AGH, Sozologiai Sozotechnika, 17: 35-70.
• Marszałek M. (1992): Mineralogiczno-chemiczne badania wpływu antropogenicznych zanieczyszczeń atmosfery na niszczenie kamiennych elementów zabytkowych budowli Krakowa. Praca doktorska, Arch. Zakł. Geoch. Miner. AGH, Kraków, 250.
• Pettijohn F. J., Potter P. E. & Siever R. (1972): Sand and Sandstone. Springer Verlag, Berlin, 618.
• Smoleńska A. & Rembiś M. (1995): Wpływ wykształcenia mikrostrukturalnego piaskowców występujących w obiektach zabytkowych Krakowa na odpowiedni dobór wypełniaczy mineralnych stosowanych w ich rekonstrukcji. Kwart. AGH, Geologia, 21: 97-116.
• Winkler E. M. (1975): Stone: Properities, Durability in Man’s Environment. 2nd ed. Springer Verlag, Wien -New York, 164-167.