Analiza zależności między aktualną wilgotnością gleby a wskaźnikiem opadów uprzednich i temperaturą powietrza

• Autorzy: Niemczyk H. , Kowalska B. , Majewski G.

Warianty tytułu

EN

Analysis of the relationship between actual soil moisture and anterior precipitation indexes and air temperature

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy jest ocena zależności między aktualną wilgotnością gleby oznaczoną laboratoryjnie (W wag.) ze stosowanymi w hydrologii wskaźnikami wilgotności gruntu: wskaźnikiem opadów uprzednich Lambora (IL ) i amerykańskim wskaźnikiem (Ia ) z uwzględnieniem temperatury powietrza. Oznaczenia wilgotności gleby pochodzą z doświadczeń modelowych prowadzonych na polu doświadczalnym Katedry Agronomii SGGW w Chylicach w latach 2001-2009. Dobowe sumy opadów atmosferycznych i średnie dobowe wartości temperatury powietrza pochodzą ze stacji meteorologicznej w RZD Chylice zlokalizowanej w pobliżu prowadzonych doświadczeń. Ocenę wykonano dla gleby o składzie granulometrycznym gliny lekkiej pylastej, a w 2006r piasku gliniastego mocnego. W ocenie statystycznej porównywano zależność parametru stosowanego w określeniu aktualnej wilgotności gleby, wilgotność wyrażaną w procentach wagowych w stosunku do suchej masy gleby (Wwag), od średniej dekadowej temperatury powietrza (T) i jednego z dwóch wskaźników opadów uprzednich. Zastosowano analizę regresji wielokrotnej, w obu przypadkach zaproponowano model liniowy tej zależności. W oparciu o wielkości wyznaczonych współczynników korelacji i determinacji stwierdzono, że zależność między aktualną wilgotnością gleby a temperaturą powietrza i jednym z dwóch wskaźników opadów uprzednich jest bardzo silna, szczególnie dla amerykańskiego wskaźnika opadów uprzednich Ia.

EN

The aim of this paper is the analysis of the relationship between actual soil moisture, which was determined in a laboratory as the weight content, and land moisture indexes applied in hydrology: anterior precipitation index by Lambor (IL ) and the American index (Ia). The relationship of both: actual soil moisture and anterior precipitation indexes with air temperature was also considered. The determination of actual soil moisture was performed within the modeling experiment at an experimental field of the Agronomy Department of Warsaw University of Life Science in Chylice from 2001 to 2009. Daily precipitation and mean daily air temperature values were recorded at the meteorological station of the Agricultural Research Station in Chylice, located near the experimental field. The analysis, performed in this paper, considered the soil of the granulometric composition typical for light- silty clay, and in 2006 it was typical for heavy - clayey sand. The statistical analysis, which was part of the research, involved the estimation of the relationship between actual soil moisture parameters, the actual soil moisture expressed as a percentage weight content, with mean decade air temperature and with one of two anterior precipitation indexes. The estimated relationships were expressed as linear equations by applying multidimensional regression analysis. Basing on the calculated correlation and determination coefficients it was concluded, that there was a significant relationship of the actual soil moisture and air temperature and there was also a significant relationship of the actual soil moisture and the anterior precipitation indexes, especially strong for the American index.

Słowa kluczowe

PL

aktualna wilgotność gleby; opady atmosferyczne; wskaźnik opadów uprzednich; temperatura powietrza

EN

actual soil moisture; atmospheric precipitation; anterior precipitation index; air temperature

• Wydawca: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2010
• Tom: Vol. 19, No. 1
• Strony: 13--19
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Niemczyk H.

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Katedra Agronomii, ul. Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa, Poland

autor

Kowalska B.

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Katedra Biometrii, , ul. Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa, Poland

autor

Majewski G.

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Katedra Inżynierii Wodnej i Rekultywacji Środowiska, ul. Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa, Poland

Bibliografia

• BUCKMAN H.C., BRADY N.C. 1971: Gleba i jej właściwości. PWRiL, Warszawa
• LAMBOR J. 1962: Metody prognoz hydrologicznych. Warszawa.
• MALICKI M. 1980. Przegląd metod pomiaru wilgotności gleby i ocena ich przydatności w badaniach polowych. Problemy Agrofizyki 31: 47–55.
• NIEMCZYK H., KOWALSKA B., MAJEWSKI G. 2004: Współzależność między aktualną wilgotnością warstwy ornej czarnej ziemi a wskaźnikiem opadów uprzednich. Przegl. Nauk. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska 1 (28): 88–95.
• NIEMCZYK H., KOWALSKA B., MAJEWSKI G. 2005: Analiza zależności między aktualną wilgotnością warstwy ornej gleby lekkiej i wskaźnikami opadów uprzednich. Przegl. Nauk. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska 2 (32): 111–125.
• NIEMCZYK H., KOWALSKA B., MAJEWSKI G. 2007: Kształtowanie się aktualnej wilgotności gleby w zależności od ilości opadów i temperatury powietrza. Przegl. Nauk. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska 2 (36): 11–19.
• ROZBICKI T. 1995: Próba oceny przydatności wskaźnika gruntu. Przegl. Nauk. Wydz. Melior. Inż. Środ. 8: 77–82.
• ROZBICKI T. 1997: Związek między wskaźnikami opadów uprzednich i wilgotnością gruntu na wybranych typach gleb lekkich i ciężkich. Rocznik Akademii Rolniczej w Poznaniu 1997 CCXCI, Melior. Inż. Środ. 17: 105–115.
• THOMPSON L.M., TROEH F.R. 1978: Gleba i jej żyzność. PWRiL, Warszawa.
• TRYBAŁA M. 1996: Gospodarka wodna w rolnictwie. PWRiL, Warszawa.
• WĄSEK A. 1980: Zasoby wodne w górnej warstwie strefy aeracji a wskaźnik wilgotności gruntu. Przegląd Geofizyczny XXV, 1: 71 –78.