Adaptacje zabytkowych struktur dla nowych potrzeb. Część 2 – wybrane przykłady z Barcelony

• Autorzy: Gyurkovich M.

Identyfikatory

DOI

10.17425/WK52BARCELONA

Warianty tytułu

EN

Adaptations of historic structures for new purposes. Part 2 – selected examples from Barcelona

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Zmiany użytkowania przestrzeni miejskich, a zwłaszcza zmiany funkcji obiektów i zespołów zabudowy w miastach historycznych, są nieuchronną konsekwencją postępu. Budynki zabytkowe bardzo często posiadają, poza historyczną, także dużą wartość artystyczną. Czasami przez dziesięciolecia, opuszczone lub wykorzystywane tylko częściowo, nie mogą nadal pełnić swoich pierwotnych funkcji. Wynika to z wielu przyczyn, przede wszystkim ze zmieniających się standardów, a także z odmiennych potrzeb i oczekiwań społecznych. Nie należy zapominać, że działania wojenne, które nie omijały przecież miast europejskich położonych w basenie Morza Śródziemnego w okresie ostatnich dwóch tysiącleci, pozostawiły po sobie uszkodzone fragmenty tkanki architektonicznej. Wykorzystywane niezgodnie z pierwotnym przeznaczeniem lub rozbierane na potrzeby wznoszenia kolejnych obiektów, struktury te niejednokrotnie posiadają wyjątkową wartość architektoniczną. Obecnie adaptowane są coraz częściej do nowych funkcji. Dzięki temu to, co z nich pozostało, może zostać zachowane dla przyszłych epok, zamiast ulegać dalszej degradacji, co jest zgodne z fi lozofi ą rozwoju zrównoważonego. Wiele spośród obiektów opuszczonych z różnych przyczyn przez poprzednich użytkowników (przemysł, wojsko, instytucje świeckie i kościelne) wydaje się być szczególnie predestynowanych do adaptacji na potrzeby kultury, co pokazuje szereg realizacji europejskich. W niniejszym artykule przedstawiono kilka przykładów takich realizacji z Barcelony, miasta kręgu kultury śródziemnomorskiej, aspirującego do pozycji „miasta globalnego”.

EN

Changes in the way urban spaces are used, particularly changes in functions of urban structures and units in historic cities, constitute an imminent consequence of progress. Historic buildings very often have – besides the historic one – also great artistic value. Sometimes abandoned for decades, or used only partially, they are not able to fulfi l their initial functions. This results from many reasons, most of all from changing standards, as well as different social needs and expectations. It should not be forgotten that warfare, which did not omit European cities located in the Mediterranean over the last two thousand years, left damaged fragments of the architectural tissue. Used differently than designed, or disassembled for the purposes of erecting new buildings, these structures frequently have a unique architectural value. Today more and more often they get adapted to new functions. Thanks to this, whatever is left of them, can be maintained for the years to come, instead of being subjected to further degradation, which is consistent with the philosophy of sustainable development. Many structures, abandoned by their previous users (industry, army, secular and church institutions) for different reasons seem to be particularly predestined to be adapted for the purposes of culture, which is demonstrated in a number of European projects. This paper presents several examples of such projects from Barcelona, a city from the circle of the Mediterranean culture, aspiring to the position of a ‘global city’.

Słowa kluczowe

PL

adaptacja; rewitalizacja; zespoły zabytkowe; hybrydowe zespoły kultury; Barcelona

EN

adaptation; revitalisation; historic complex; hybrid cultural complexes; Barcelona

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 52
• Strony: 14--26
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., fot.

Twórcy

autor

Gyurkovich M.

• Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• [1] Alberch R. (ed.) Els Barris de Barcelona. Vol. 1–4. Ajuntament de Barcelona/Enciclopèdia Catalana, Barcelona, 1999.
• [2] Biere Arenas R., Gyurkovich M.(eds.) Back to the Sense of the City: 11th VCT International monograph book, Year 2016, July, Krakow. CPSV, Barcelona, 2016, online publication: https:// upcommons.upc.edu/handle/2117/90350.
• [3] Busquets J. Barcelona. The urban evolution of a compact city. Nicolodi; Harvard University Graduate School of Design, Rovereto, Cambridge, MA, 2005.
• [4] Cerdà I. Teoría de la construcción de las ciudades. Vol. 1. Barcelona, 1859. Reeditado en 1991 por el Ministerio de Administraciones Públicas, el Ayuntamiento de Barcelona y el Ayuntamiento de Madrid.
• [5] Gropius W. Pełnia architektury. Karakter, Kraków 2014.
• [6] Gyurkovich M. Współczesne adaptacje barcelońskich zabytków z przełomu wieków XIX i XX, Wiadomości Konserwatorskie 2012;31.
• [7] Gyurkovich M. The Role of Culture in Re-using the Postindustrial Heritage of European Cities. In: Jeleński T., Juchnowicz S., Woźniak-Szpakiewicz E. (eds.) Tradition and Heritage in the Contemporary Image of the City, Vol. 2 Practice and Process. Wyd. PK, Kraków, 2014.
• [8] Gyurkovich M. Memory of the city – layers of the city. Spanish examples. Technical Transactions 2016;2-A.
• [9] Gyurkovich M. (ed.) Hybrid urban structures. Wyd. PK, Kraków, 2016.
• [10] Gyurkovich M. Adaptacje zabytkowych struktur dla nowych potrzeb – część 1, wybrane przykłady z Madrytu. Wiadomości Konserwatorskie 2017; 50.
• [11] Hakim B.S. Mediterranean Urbanism. Historic Urban /Building Rules and Processes. Springer, Dordrecht–Heidelberg–London–New York, 2014.
• [12] Hofert K. Przestrzeń publiczna w mieście śródziemnomorskim: uwag kilka na temat Barcelony. In: Przestrzeń publiczna w miejskim środowisku zamieszkania. Czasopismo Techniczne 2010;107(3-A).
• [13] Hughes R. Barcelona. Wyd. Magnum, Warszawa, 2015.
• [14] Ingrosso C. Barcelona. Architecture, City and Society 1975–2015. Skira, Milano, 2011.
• [15] Kadłuczka A. Architectural Heritage and New Users. Principles and Doctrines, In: Jasieńko J. (ed.) Structural Analysis of Historical Constructions, SAHC 2012 vol.1. DWE, Wrocław, 2012.
• [16] Miralles R., Sierra P. Barcelona, Arquitectura contemporània 1979–2014. Editions Poligrafa, Barcelona, 2014.
• [17] Nyka L., Szczepański J. (eds.) Kultura dla rewitalizacji> Rewitalizacja dla kultury. CSW ŁAŹNIA, Gdańsk, 2010.
• [18] Parcerisa Bundó J. Barcelona, Urbanisme SegleXX, Vigila el mar, vigila el muntanyes. MONTABER, Barcelona, 2014.
• [19] Pernal M. Spacerownik historyczny-Barcelona-Miasto-Ludzie-Książka–Film. Wyd. Agora, Warszawa, 2013.
• [20] Plà M. Catalonia. A guide to Modern Architecture 1880–2007. COAC – Triangle editorial, Barcelona, 2008.
• [21] Ramirez J.A. The Beehive Metaphor: From Gaudi to Le Corbusier. Reaktion Books, London, 2000.
• [22] Sassen S. The Global City: New York, London, Tokyo. Princeton University Press, Princeton & Oxford, 2001.
• [23] de Solà-Morales M. Deu Lliçons sobre Barcelona. COAC, Barcelona, 2011.
• [24] Węcławowicz-Bilska E. Contemporary tendencies of the European revitalization of towns. Technical Transactions 2012; 3A.
• [25] Węcławowicz-Gyurkovich E. Architektura najnowsza w historycznym środowisku miast europejskich. Wyd. PK, Kraków, 2013.
• [26] Zuziak Z.K. Revitalization of cities and the theory of urbanism. Technical Transactions 2012; 3A.