Natura i dziedzictwo – Cele Zrównoważonego Rozwoju (SDG) jako czynniki integracji społecznej w przestrzeniach osiedli mieszkaniowych. Studium Zaspy

• Autorzy: Duch-Żebrowska Paulina , Kurkowska Agnieszka , Wróblewska Anna

Identyfikatory

DOI

10.4467/25438700SM.23.011.18170

Warianty tytułu

EN

Nature and heritage - Sustainable Development Goals (SDG) as factors of social integration in the space of housing estates. Study of Zaspa

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Niniejszy artykuł przedstawia temat rewitalizacji zewnętrznych przestrzeni wspólnych na istniejących osiedlach mieszkaniowych. Celem badań jest przedstawienie uniwersalnych modeli projektowych poprzez analizę natury i dziedzictwa jako dominujących wartości, uzupełniających zauważone niedobory przyrodnicze i kulturowe. W tym celu posłużono się Celami Zrównoważonego Rozwoju (SDG), UNESCO (UNESCO, 2015) oraz metodą Research Through Design (RTD). Jako obszar badawczy wybrano osiedle mieszkaniowe Zaspa, ze względu na charakterystyczny układ urbanistyczny oraz jego dużą rozpoznawalność kulturowo-społeczną. W wyniku przedmiotowych badań wyłoniono i przeanalizowano elementy Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDG). Graficzne modele przestrzenne z projektów podzielono na grupy, dla których określono intensywność udziału natury lub dziedzictwa w procesie integracji społecznej. Kolejnym ważnym krokiem była walidacja w skali międzynarodowej i udział w wystawie pt. Europejskie Dni Dziedzictwa oraz weryfikacja wyników ankiety wśród mieszkańców otwierających drugi etap badań. Artykuł stanowi podsumowanie pierwszego etapu wieloletniego projektu badawczego.

EN

This article introduces the topic of revitalising outdoor common spaces in existing housing developments. The aim of the research is to present universal design models by analysing nature and heritage as dominant values, complementing perceived natural and cultural deficiencies. For this purpose, the Sustainable Development Goals (SDG), UNESCO (UNESCO, 2015) and the Research Through Design (RTD) method were used. The Zaspa housing estate was chosen as the research area because of its characteristic urban layout and its high cultural and social recognition. As a result of this research, elements of the Sustainable Development Goals (SDG) were identified and analysed. Graphic spatial models from the projects, were divided into groups for which the intensity of the contribution of nature or heritage to social inclusion was determined. The next important step was the international validation and participation in the European Heritage Days exhibition and the verification of the results of the citizens' survey opening the second phase of the research. This article summarises the first phase of the multi-year research project.

Słowa kluczowe

PL

Cele Zrównoważonego Rozwoju; UNESCO; SDG; dziedzictwo; integracja społeczna; rewitalizacja; zrównoważone miasto; projektowanie krajobrazu; zieleń miejska

EN

UNESCO; Sustainable Development Goals; SDG; heritage; social integration; revitalization; sustainable city; landscape design; urban greenery

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2023
• Tom: nr 43
• Strony: 31--43
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Duch-Żebrowska Paulina

• Wydział Architektury, Politechnika Gdańska

• https://orcid.org/0000-0001-9407-872X

autor

Kurkowska Agnieszka

• Wydział Architektury, Politechnika Gdańska

• https://orcid.org/0000-0002-1380-4628

autor

Wróblewska Anna

• Wydział Architektury, Politechnika Gdańska

• https://orcid.org/0000-0002-8580-2832

Bibliografia

• [1] Ashworth, G., 2015, Planowanie dziedzictwa, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków.
• [2] Baranowski A., 1998, Projektowanie zrównoważone w architekturze, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk.
• [3] Bullinger, H.-J., Bauer, W., Wenzel, G. i Blach, R., 2010, Towards user centred design (UCD) in architecture based on immersive virtual environments, Computers in Industry, 61(4), pp. 372-379.
• [4] Chomątowska, B., 2018, Betonia. Dom dla każdego, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
• [5] Ciechorska-Kulesza, K., Duda, B., Jaczewska, J. i Jankowska, K., 2017. Nowe-stare dzielnice, Przymorze, Zaspa i Żabianka oczami mieszkańców. Raport z badań, Gdańsk: Instytut Kultury Miejskiej.
• [6] Corbusier, L. & Sert, J., 1933, The Athens Charter, Congress Internationaux d’Architecture moderne (CIAM), Paris.
• [7] Cortesão, J. & Lenzholzer, S., 2022, Research through design in urban and landscape design practice. Journal of Urban Design, 27(6), pp. 617-633.
• [8] Daniluk J., Wasielewski. J., 2012, Gdańskie dzielnice. Gdańsk Wrzeszcz i Zaspa, Wydawnictwo Oskar, Gdańsk.
• [9] EAPN, 2011. EAPN. [Online] Available at: https://www.eapn.eu/images/stories/docs/eapn-books/2011-active-inclusion-booklet-en-web.pdf, [data dostępu: 15 02 2023].
• [10] GAK, 2015. Gdański Archipelag Kultury. [Online] Available at: https://gak.gda.pl/ [Data dostępu: 02 02 2023].
• [11] Heidegger, M., 1974, Świadectwa - Budować, mieszkać, myśleć. Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja, Issue nr 6 (18), pp. 137-152.
• [12] Idem, R., 2014, Kształtowanie mikrośrodowiska jako miejsca wspólnoty, Politechnika Gdańska, Gdańsk.
• [13] ITB, 2019. Budownictwo wielkopłytowe – Raport o stanie technicznym, Warszawa: https://budowlaneabc.gov.pl. [Data dostępu: 02 12 2022].
• [14] Jałowiecki, B., 2003, Tożsamość ludzi, tożsamość miejsc. [w:] M. Dymnicka i Z. Opacki, (red.) Tożsamość miejsca i ludzi. Gdańszczanie i ich miasto w perspektywie historyczno-socjologicznej, Oficyna Naukowa, pp. 146-152, Warszawa.
• [15] Jaššo, M., 2012, Miasto jako osobowość. [w:] Autoportret. Pismo o dobrej przestrzeni, Tom Tożsamość po ‘89, pp. 88-93.
• [16] Jędruch, D., 2019, Mrowisko nieposłusznych mrówek, [w:] Autoportret. Pismo o dobrej przestrzeni, Tom Architektura/ metafora, 2 [65] pp. 62-69.
• [17] Kamionka L., 2012, Architektura zrównoważona i jej standardy na przykładzie wybranych metod ocen, Monografie. Studia. Rozprawy. M30, Kielce: Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce.
• [18] Klimczuk, A., 2010, Bariery i perspektywy integracji międzypokoleniowej we współczesnej Polsce, [w:] S. P. Kałuża D., red. Jakość życia seniorów w XXI wieku z perspektywy polityki społecznej, Wydawnictwo Biblioteka, p. 92–107, Łódź.
• [19] Korzeniewski, W., 1981, Poradnik Projektanta Budownictwa, Arkady, Warszawa.
• [20] Łapiński, L., 2008, Semantyczno-pragmatyczne znaczenie natury. Studia Ecologiae et Bioethicae, Tom 6, pp. 107-116.
• [21] Ława Encyklopedystów Gdańskich, 2008, Encyklopedia Gdańska, 1 red. Fundacja Gdańska, Gdańsk.
• [22] Lewicki, B., 1964, Budynki mieszkaniowe z prefabrykatów wielkowymiarowych, Architektura, Warszawa.
• [23] Marchwiński, J. i Zielonko-Jung, K., 2012, Współczesna Architektura Proekologiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• [24] Mikoś-Rytel, W., 2004, O zrównoważonej architekturze ekologicznej i zarysie jej teorii, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Tom 41, pp. 6—241.
• [25] Piliszek, E., Bielobradek, A., Chełmicki, J. i Cupryk, T., 1974. Systemy Budownictwa Mieszkaniowego i Ogólnego. Warszawa: Arkady.
• [26] Piontek, F., 2014, Kategoria integracja bazą dla zarządzania na rzecz rozwoju, Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, Tom 3 (39), pp. 7-18.
• [27] Speck, J., 2012, Walkable City, North Point Press, New York.
• [28] Torowska, J., 2015, Dziedzictwo – współczesna ewolucja pojęcia Implikacje dla pedagogiki, Pedagogica; Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Tom XXIV, p. 41–59.
• [29] UNESCO, 2015. SDG. [Online] Available at: https://en.unesco.org/sustainabledevelopmentgoals [Data dostępu: 01 02 2022].
• [30] Ustawa, 2015. USTAWA z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji. [Online] Available at: https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/rewitalizacja-18235253 [Data dostępu: 15 02 2023].
• [31] Wołodźko, A., 2013, Czytając mury, Instytut Kultury Miejskiej, Gdańsk.
• [32] Zawadzka, A. M., 2012, Czy wartości mają znaczenie? O widocznych i niewidocznych konsekwencjach preferencji pewnych wartości nad innymi. [w:] Pomorze – Jakie wartości, jaki rozwój?. Wydawnictwo Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową, pp. 40-46, Gdańsk.