Wirusy – biologiczne zanieczyszczenie żywności

• Autorzy: Hać-Szymańczuk Elżbieta , Cegiełka Aneta , Piwowarek Kamil , Kuśmierczyk Kamila

Identyfikatory

DOI

10.15199/65.2022.2.3

Warianty tytułu

EN

Viruses - the biological contamination of food

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule opisano najbardziej charakterystyczne dla środowiska żywności i wody wirusy (m.in. norowirusy, rotawirusy, wirus zapalenia wątroby typu A, ECHO i Coxsackie). Wskazano też rodzaje żywności, w której mogą znajdować się te patogeny (mn.in. owoce morza, owoce i warzywa, mięso i przetwory). Opisano również metody ich wykrywania w produktach spożywczych (m.in. testy immunoenzymatyczne (np. ELISA), metody oparte na biologii molekularnej oraz obrazy z mikroskopu elektronowego) oraz przedstawiono skuteczne sposoby zmniejszające ich liczbę w żywności (m.in. zastosowanie wysokiej temperatury, środków zawierających chlor, promieniowania UV, ozonu czy wysokich ciśnień).

EN

The article describes the viruses most characteristic of the food and water environment (including noroviruses, rotaviruses, hepatitis A virus, ECHO and Coxsackie). The types of food in which these pathogens may be found were also indicated (seafood, fruit and vegetables, meat and preserves). The methods of their detection in food products are also described (including enzyme immunoassays (e.g. ELISA), methods based on molecular biology and images from an electron microscope) and effective methods of reducing their number in food are presented (e.g. the use of high temperature, agents containing chlorine, UV radiation, ozone or high pressure).

Słowa kluczowe

PL

wirusy; biologiczne zanieczyszczenie żywności; bezpieczeństwo mikrobiologiczne

EN

viruses; biological food contamination; microbiological safety

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Spożywczy
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 76, nr 2
• Strony: 20--25
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz.

Twórcy

autor

Hać-Szymańczuk Elżbieta

• Instytut Nauk o Żywności, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Cegiełka Aneta

• Instytut Nauk o Żywności, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Piwowarek Kamil

• Instytut Nauk o Żywności, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Kuśmierczyk Kamila

• Instytut Nauk o Żywności, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• [1] Bachofen C. 2018. „Selected viruses detected on and in our food”. Current Clinical Microbiology Reports 5 : 143-153, DOI: 10.1007/s40588-018-0087-9.
• [2] Berthold A., K. Żukowska. 2008. „Wirusy przenoszone przez żywność”. Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego 2 : 75-79.
• [3] Bosch A., E. Gkogka, F.S. Le Guyader, F. Loisy-Hamon, A. Lee, L. van Lieshout, B. Marthi, M. Myrmel, A. Sansom, A.Ch. Schultz, A. Winkler, S. Zuber, T. Phister. 2018. „Foodborne viruses: Detection, risk assessment, and control options in food processing”. International Journal of Food Microbiology 285 : 110-128, DOI: 10.1016/j.ijfoodmicro.2018.06.001.
• [4] Bosch A., G. Sánchez, M. Abbaszadegan, A. Carducci, S. Guix, F.S. Le Guyader, R., Netshikweta, R.M. Pintó, W.H. M. van der Poel, S. Rutjes, D. Sano, M.B. Taylor, W.B. van Zyl, D. Rodríguez-Lázaro, K. Kovač, J. Sellwood. 2011. „Analytical methods for virus detection in water and food”. Food Analytical Methods 4 : 4-12, DOI: 10.1007/s12161-010-9161-5.
• [5] Bosch A., R.M. Pinto, S. Guix. 2016. „Foodborne viruses”. Current Opinion in Food Science 8 : 110-119, DOI: 10.1016/j.cofs.2016.04.002.
• [6] Bozkurt H., D. D’Souza, M. Davidson M. 2015. „Thermal inactivation of foodborne enteric viruses and their viral surrogates in foods”. Journal of Food Protection 78 (8) : 1597-1617, DOI: 10.4315/0362-028X.JFP-14-487.
• [7] Cegielska-Radziejewska R., Z. Woś. 2004. „Higiena mięsa i przetworów drobiowych”. W Mięso i przetwory drobiowe. Technologia, higiena, jakość (pod red. T. Grabowskiego i J. Kijowskiego), 341-379. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne.
• [8] Collier L., J. Oxford. 2001. Wirusologia: Podręcznik dla studentów medycyny, stomatologii i mikrobiologii (pod red. M. Łuczak), 19-301. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich PZWL.
• [9] de Zárraga M. C., E.M. Roldán, T.G. Salom, R.N. Murillo, D.C. Abadía. 2017. „Hepatitis aguda por virus de la hepatitis E tras el consumo de carne cruda”. Gastroenterología y hepatología 40 (6) : 395-396.
• [10] Di Cola G., A.C. Fantilli, M.B. Pisano, V.E. Ré. 2021. „Foodborne transmission of hepatitis A and hepatitis E viruses: A literature review”. International Journal of food Microbiology 338 : 108986, DOI: 10.1016/j.ijfoodmicro.2020.108986.
• [11] Hartmann E.M., R.U. Halden. 2012. „Analytical methods for the detection of viruses in food by example of CCL-3 bioagents”. Analytical and Bioanalytical Chemistry 404 (9) : 2527-2537, DOI: 10.1007/s00216-012-5974-y.
• [12] Hirneisen K., K. Kniel. 2013: „Inactivation of internalized and surface contaminated enteric viruses in green onions”. International Journal of Food Microbiology 166 (2) : 201-206, DOI: 10.1016/j.ijfoodmicro. 2013.07.013.
• [13] Jaykus L.A., B. Escudero-Abarca. 2010. „Human pathogenic viruses in food”. W Pathogens and Toxins in Foods: Challenges and Interventions (pod red. V. K. Juneja i J. N. Sofos), 218-232. Washington : ASM Press.
• [14] Kania B. F., A. Gromny. 2022. „SARS-CoV-2 pandemic and its threats to humans and animals”. Medycyna Weterynaryjna 78 (1) : 5-10, DOI: 10.21521/mw.6593.
• [15] Kingsley D. 2013. „High pressure processing and its application to the challenge of virus-contaminated foods”. Food and Environmental Virology 5 (1) : 1-12, DOI: 10.1007/s12560-012-9094-9.
• [16] Li D., L. Baert, M. Uyttendaele. 2013. „Inactivation of food-borne viruses using natural biochemical substances”. Food Microbiology 35 : 1-9. DOI: 10.1016/j.fm.2013.02.009.
• [17] Lou F., H. Neetoo, H. Chen, J. Li. 2011. „Inactivation of a human norovirus surrogate by high-pressure processing: effectiveness, mechanism, and potential application in the fresh produce industry”. Applied and Environmental Microbiology 77 (5) : 1862-1871, DOI: 10.1128%2FAEM.01918-10.
• [18] Molenda J. 2010. „Choroby powodowane przez wirusy”. W Mikrobiologia żywności, 203–206. Wrocław, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.
• [19] Molenda J. 2012. „Zakażenia wirusowe przenoszone drogą pokarmową”. Życie Weterynaryjne 87 (5) : 410-413.
• [20] Pakulska M., A. Jackowska-Tracz, M. Tracz. 2014. „Norowirusy w żywności – najczęstszy niebakteryjny czynnik zakażeń pokarmowych u ludzi”. Życie Weterynaryjne 89 (8) : 694-695.
• [21] Papafragkou E., D.H. D’Souza, L.-A. Jaykus. 2006. „Food-borne viruses: prevention and control”. W: Viruses in foods (pod red. S.M. Goyal), 289–330. New York: Springer Science+Business Media.
• [22] Park S.Y., S.D. Ha. 2015a. „Inactivation of murine norovirus-1 and hepatitis A virus in the Korean traditional preserved raw crab product Ganjanggejang by soy sauce during storage”. Food Control 51 : 293-299, DOI: 10.1016/j.foodcont.2014.11.046.
• [23] Park S.Y., S.D. Ha. 2015b. „Ultraviolet-C radiation on the fresh chicken breast: inactivation of major foodborne viruses and changes in physicochemical and sensory qualities of product”. Food and Bioprocess Technology 8 (4) : 895-906, DOI: 10.1007/s11947-014-1452-1.
• [24] Petrović T. 2013. „Prevalence of viruses in food and the environment”. W Viruses in food and water. Cambridge : Woodhead Publishing Limited, 19-46, DOI: 10.1533/9780857098870.1.19.
• [25] Pexara A., A. Govaris. 2020. „Foodborne viruses and innovative non-thermal food-processing technologies”. Foods 9 : 1520, DOI: 10.3390/foods9111520.
• [26] Predmore A., G. Sanglay, J. Li, K. Lee. 2015. „Control of human norovirus surrogates in fresh foods by gaseous ozone and a proposed mechanism of inactivation”. Food Microbiology 50 : 118-125, DOI: 10.1016/j.fm.2015.04.004.
• [27] Rodriguez-Lazaro D., N. Cook, F.M. Ruggeri, J. Sellwood, A. Nasser, M. S.J. Nascimento, M. D’Agostino , R. Santos, J.C. Saiz, A. Rzeżutka, A. Bosch, R. Girone´s, A. Carducci, M. Muscillo, K. Kovac, M. Diez-Valcarce, A. Vantarakis, C-H. von Bonsdorff, A.M. de Roda Husman, M. Hernandez, W. H. M. van der Poel. 2012. „Virus hazards from food, water and other contaminated environments”. FEMS Microbiology Reviews 36 : 786-814, DOI: 10.1111/j.1574-6976.2011.00306.x.
• [28] Salines M., A. Demange, G. Stephant, P. Renson, O. Bourry O, M. Andraud, N. Rose, N. Pavio. 2019. „Persistent viremia and presence of hepatitis E virus RNA in pig muscle meat after experimental co-infection with porcine reproductive and respiratory syndrome virus”. International Journal of Food Microbiology 192 : 144-149, DOI: 10.1016/j.ijfoodmicro.2018.12.023.
• [29] Sitarz S., M. Janczar-Smuga. 2012. „Współczesne zagrożenia bezpieczeństwa żywności, możliwości ich kontroli oraz eliminacji”. Nauki Inżynierskie i Technologie 2 (5) : 68-93.
• [30] Velebit B., D. Radin, V. Teodorovic V. 2015. „Transmission of common foodborne viruses by meat products”. Procedia Food Science 5 : 304-307, DOI: 10.1016/j.profoo.2015.09.069.
• [31] Woźniak Kosek A., J. Kosek, K. Żukowska. 2010. „Problem wirusów przenoszonych przez żywność”. Alergoprofil 6 (1) : 14-20.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).