Klasyfikacja węzłów przesiadkowych na przykładzie obszaru GZM – ujęcie wielokryterialne

• Autorzy: Barchański Adrian , Żochowska Renata , Kłos Marcin Jacek , Soczówka Piotr

Warianty tytułu

EN

Classification of interchanges on the example of the GZM area – multi-criteria approach

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Węzły przesiadkowe są kluczowymi elementami nowoczesnego systemu publicznego transportu zbiorowego, które silnie oddziałują na jakość życia mieszkańców w obszarach zurbanizowanych. W dużym stopniu wpływają one na atrakcyjność całego systemu komunikacji zbiorowej, który, aby konkurować o podróżnych, musi być sprawny i efektywny. Ważne jest również dążenie do zmniejszania uciążliwości związanych ze zmianą środka transportu. Właściwie zaprojektowane węzły przesiadkowe mogą przyczyniać się do zmniejszenia liczby podróży realizowanych transportem indywidualnym, ograniczając dzięki temu zatłoczenie i hałas komunikacyjny oraz zwiększając tym samym atrakcyjność oferty transportu publicznego. W literaturze przyjmowane są zróżnicowane kryteria i sposoby klasyfikacji węzłów przesiadkowych. Brak jest natomiast dokładnych informacji o wymaganym lub istniejącym obecnie poziomie dostępności i spójności, odrębnie dla każdego z typów tych węzłów w skali konurbacji, której przykładem jest Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (GZM). Koniecznym staje się zatem uporządkowanie klasyfikacji oraz przeprowadzenie ujednoliconej analizy stopnia atrakcyjności poszczególnych kategorii węzłów przesiadkowych zlokalizowanych na określonym obszarze. Podstawą przyjętej w artykule klasyfikacji jest układ linii komunikacyjnych publicznego transportu zbiorowego, występujące podsystemy transportu publicznego oraz lokalizacja analizowanego obiektu w układzie przestrzennym GZM. Zaproponowany sposób klasyfikacji umożliwia określenie aktualnego stopnia spójności i integracji systemów publicznego transportu zbiorowego w węzłach przesiadkowych zróżnicowanych typów oraz uporządkowanie zasad ich lokalizacji i kształtowania w odniesieniu do struktury przestrzennej miasta.

EN

Public transport hubs are key elements of a modern transport system, which have a strong impact on the life quality of urban areas inhabitants. They heavily affect attractiveness of the entire public transport system, which, in order to compete for travellers, must be efficient and effective. It is also important to tent to reduce inconveniences associated with changes during the journey. Properly designed public transport hubs may contribute to reduce the number of trips with the use of individual transport by decreasing congestion and traffic noise, thus making public transport more attractive. In literature there is a variety of criteria and ways to classify transport hubs. However, there is a lack of precise information about the required or existing level of accessibility and coherence, separately for each type of the hubs in the conurbation scale, of which the Górnosląsko-Zagłębiowska Metropolis (GZM-Upper Silesia and Dąbrowa Basin) is an example. It is necessary to organise the classification and to carry out a standardised analysis of the degree of attractiveness of the different categories of interchanges located in a specific area. The basis for the adopted classification was arrangement of public transport lines, existing subsystems of public transport and location of the object in the spatial structure of GZM. The proposed method of classification allows to determine current degree of spatial connectivity and integration of public transport systems in transport hubs of different types and arrangement of the contemporary principles of their location and shape in relation to the spatial structure of the city.

Słowa kluczowe

PL

węzły przesiadkowe; publiczny transport zbiorowy; integracja; stacja kolejowa

EN

transport hubs; interchanges; public transport; integration; railway stations

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Transport Miejski i Regionalny
• Rocznik: 2020
• Tom: nr 2
• Strony: 14--21
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Barchański Adrian

• Politechnika Śląska, Wydział Transportu i Inżynierii Lotniczej, Katedra Systemów Transportowych i Inżynierii Ruchu, ul. Krasińskiego 8, 40-019 Katowice

autor

Żochowska Renata

• Politechnika Śląska, Wydział Transportu i Inżynierii Lotniczej, Katedra Systemów Transportowych i Inżynierii Ruchu, ul. Krasińskiego 8, 40-019 Katowice

autor

Kłos Marcin Jacek

• Politechnika Śląska, Wydział Transportu i Inżynierii Lotniczej, Katedra Systemów Transportowych i Inżynierii Ruchu, ul. Krasińskiego 8, 40-019 Katowice

autor

Soczówka Piotr

• Politechnika Śląska, Wydział Transportu i Inżynierii Lotniczej, Katedra Systemów Transportowych i Inżynierii Ruchu, ul. Krasińskiego 8, 40-019 Katowice

Bibliografia

• 1. Łada M., Birr K., Analiza zmian funkcjonowania transportu zbiorowego wynikających z budowy węzłów integracyjnych, „Drogownictwo”, 2017, nr 9.
• 2. Jurkowski W., Stacje kolejowe w strefach podmiejskich jako zintegrowane węzły przesiadkowe. Analiza porównawcza Krakowa, Łodzi, Poznania i Wrocławia, „Problemy rozwoju transportu”, 2016, nr 4.
• 3. Bul R., Węzły przesiadkowe jako główny element zintegrowanego systemu transportu publicznego w aglomeracji poznańskiej, „Transport Miejski i Regionalny”, 2017, nr 9.
• 4. Bryniarska Z., Żakowska L., Multi-criteria evaluation of public transport interchanges, “Transportation Research Procedia”, 2017 nr 24.
• 5. Szarata A., Badania ankietowe dotyczące zjawiska ruchu wzbudzonego w podróżach transportem zbiorowym, „Logistyka” 2012, nr 3.
• 6. Pitsiava-Latinopoulou M., Iordanopoulos P., Intermodal Passengers Terminals: Design standards for better level of service, “Procedia – Social and Behavioral Sciences”, 2012, nr 48.
• 7. Szarata A., The multimodal approach to the modelling of modal split, “Archives of Transport”, 2015, nr 1.
• 8. Starowicz W., Zarządzanie mobilnością wyzwaniem polskich miast, „Transport Miejski i Regionalny”, 2011, nr 1.
• 9. Jacyna M., Pyza D., Decision-making problems in shaping the sustainable development of the transport system, „AUTOBUSY – Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe”, 2019, nr 6.
• 10. Kruszyna M., Powiązanie funkcjonalności węzła przesiadkowego z planowaniem przewozów w sieci transportowej, „Transport Miejski i Regionalny”, 2018, nr 4.
• 11. Wyszomirski O., Transport miejski. Ekonomika i organizacja, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2008.
• 12. Rudnicki A., Jakość komunikacji miejskiej, Zeszyty Naukowo-Techniczne Oddziału SITK w Krakowie, seria Monografie, nr 5, Kraków 1999.
• 13. Starowicz W., Jakość przewozów w miejskim transporcie zbiorowym, Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2007.
• 14. Gadziński J., Beim M., Ewaluacja węzłów przesiadkowych poznańskiego lokalnego transportu publicznego, „Transport Miejski i Regionalny”’ 2009 nr 9.
• 15. Czekała K., Bryniarska Z., Ocena wskaźnikowa wybranych węzłów przesiadkowych publicznego transport zbiorowego w Krakowie, „Transport Miejski i Regionalny”, 2017, nr 6.
• 16. Kruszyna M., Znaczenie węzłów przesiadkowych w miejskim transporcie zbiorowym, „Transport Miejski i Regionalny”, 2012, nr 1.
• 17. Olszewski P., Krukowska H., Krukowski P., Metodyka oceny wskaźnikowej węzłów przesiadkowych transportu publicznego, „Transport Miejski i Regionalny”, 2014, nr 6.
• 18. Transport for London, Intermodal Transport Interchange for London, Best Practice Guidelines, Issue 1, 2009, dostępny w Internecie: https://wricitieshub.org/sites/default/files/pdf_7.pdf
• 19. Madej B., Pruciak K., Madej R., Publiczny transport miejski. Zasady tworzenia rozkładów jazdy, Akademia Transportu i Przedsiębiorczości Sp. z o.o., Warszawa 2017.
• 20. Szarata A., Parkingi Park and Ride, materiały konferencyjne konferencji, „Transport publiczny w Warszawie”, 2005.
• 21. Rudnicki A., Szarata A., Projekt systemu Park and Ride w Krakowie, Kraków 2003.
• 22. Kłos M. J., Estimation of effects caused by the implementation of Park&Ride system in the transport hub. “Transport Problems”, 2016, nr 1.
• 23. Gramza G., Metoda oceny znaczenia punktów wymiany pasażerów w systemach miejskiego transportu publicznego, „Autobusy” 2016, nr 12.
• 24. Jacyna M., Wasiak M., Multicriteria decision support in designing transport systems – International Conference on Transport Systems – Springer 2015.
• 25. Starowicz W., Puławska S., Dostępność miejskich systemów transportu, „Transport Miejski i Regionalny”, 2011, nr 12.
• 26. Groenendijka L., Rezaeib J., Correiac G., Incorporating the travellers’ experience value in assessing the quality of transit nodes: A Rotterdam case study, “Case Studies on Transport Policy” 2018, nr 6,
• 27. Soczówka P., Żochowska R., Barchański A., Nodes in the Railway Network as Potential Places of Integration of Public Transport, “Nodes in Transport Networks – Research, Data Analysis and Modelling” Springer Nature Switzerland AG, Cham 2020.
• 28. Janecki R., Karoń G., Sobota A., Żochowska R., Kłos M. J., Soczówka P., Koncepcja Kolei Metropolitalnej dla Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii z wykorzystaniem metod inżynierii systemów, Katowice 2018.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).