Krajobrazowe wskaźniki występowania źródeł

• Autorzy: Kowalski P. , Zieliński M.

Warianty tytułu

EN

Landscape traits of river-springs occurrence

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W artykule omówiono problematykę identyfikacji występowania źródeł wód w krajobrazie otwartym, w oparciu o analizę elementów występujących w środowisku naturalnym. Przedstawiono przegląd literatury przedmiotu dotyczącej krajobrazowej postaci terenów podmokłych i źródeł. Zaprezentowano główne zagadnienia związane z problematyką percepcji wypływów wód, ich stanem obecnym, kierunkami przekształceń i zagrożeniami. Wskazane zostały najważniejsze determinanty krajobrazowej formy źródeł, do których zaliczyć należy przede wszystkim uwarunkowania hydrogeologiczne oraz specyficznie ukształtowane zbiorowiska roślinne. Podsumowane zostały także wyniki badań źródeł Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej i Miechowskiej w kontekście ich postaci krajobrazowej.

EN

In the paper, issues of identifying the occurrence of river-springs in the open landscape relying on elements appearing in the natural environment are discussed. A review of the literature on the landscape traits of wetlands and springs is presented. Major issues related to the problems of perception of water outflows, their current state, tendencies of transformation and threats are discussed. The most important determinants of landscape forms of springs are indicated. The paper summarizes the findings of the research on landscape context of river springs in Krakowsko-Wieluńska and Miechowska Uplans.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz; źródła; tożsamość przestrzenna

EN

landscape; springs; spatial identity

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 20
• Strony: 365--382
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kowalski P.

• Politechnika Krakowska, Wydział Architektury, Instytut Architektury Krajobrazu

autor

Zieliński M.

• Politechnika Krakowska, Wydział Architektury, Instytut Architektury Krajobrazu

Bibliografia

• [1] Bajkiewicz-Grabowska E., Mikulski Z., 1999, Hydrologia ogólna, PWN, Warszawa, ss. 316.
• [2] Baścik M., 2003, Źródła w krajobrazie Wyżyn Krakowsko-Wieluńskiej i Miechowskiej [w:] Myga-Piątek U. (red.), Woda w krajobrazie, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, t. 2, PTGeogr., Oddz. Katowicki, Sosnowiec, 25–37.
• [3] Baścik M., 2009, Źródła w krajobrazie okolic Krakowa [w:] J. Partyka (red.), „Tu wszystko jest Polską...” Eseje krajoznawcze o Krakowie i Małopolsce, PTTK, Oddz. Krak. im. ks. Karola Wojtyły, 27–40.
• [4] Baścik M., 2012a, Historia i perspektywy ochrony źródeł wyżyn Krakowsko-Wieluńskiej i Miechowskiej [w:] W. Marszelewski (red.), Gospodarowanie wodą w warunkach zmieniającego się środowiska, Komisja Hydrolog. PTGeogr., Zakład Hydrologii i Gosp. Wodnej, Wydział Nauk o Ziemi Uniw. Mikołaja Kopernika, Toruń, Monografie Komisji Hydrolog. PTGeogr., 1, 21–38.
• [5] Baścik M., 2012b, Źródła i zdroje w krajobrazie Krakowa [w:] Eseje o Krakowie, Oficyna Wydawnicza „Wierchy”, Kraków, 101-120.
• [6] Baścik M., Partyka J., 2011, Wody na Wyżynach Olkuskiej i Miechowskiej. Zlewnie Prądnika, Dłubni i Szreniawy, Inst. Geogr. i Gosp. Przestrz. UJ, Ojcowski Park Narodowy, Kraków-Ojców, ss. 104.
• [7] Crown Pastoral Land tenure review. Conservation resources report , 2002, Land Information New Zealand, ss. 31 + 2 załączniki, PDF.
• [8] Daibes-Murad F., 2009, Case study of the Middle East: The role of water in the Israeli-Palestinian conflict [w:] Wasser – Quelle von Konflikten. Tagung des Arbeitskreises “Wasser – ein öffentliches Gut”, dokument 17, Mai 2009, AllianceSud, Bern, 19-25, PDF.
• [9] Gray D., Harding J.S. 2007, Braided river ecology. A literature review of physical habitats and aquatic invertebrate communities, Science for Conservation 279, Science & Technical Publishing Department of Conservation, Wellington, ss. 52, PDF.
• [10] Grzelak P., 2011, Flora roślin naczyniowych śródleśnych nisz źródliskowych w regionie łódzkim, Przegląd Przyrodniczy, 22(3), 38–45.
• [11] Hartnett F.M. (red.) 2000, Florida’s Springs Strategies for Protection and Restoration, The Florida Springs Task Force, ss. 59, PDF.
• [12] Kowalski P., Zieliński M. 2013, Społeczno-kulturowe uwarunkowania postrzegania źródeł w krajobrazie [w:] Przestrzeń i Forma 19/2013, 263-274.
• [13] Levick L. i in. 2008, The Ecological and Hydrological Significance of Ephemeral and Intermittent Streams in the Arid and Semi-arid American Southwest, U.S. Environmental Protection Agency-USDA/ARS Southwest Watershed Research Center, Washington, ss. 116.
• [14] Nowacka-Rejzner U., Znacznie małych cieków wodnych dla kształtowania środowiska miejskiego na przykładzie Krakowa, Zeszyty Naukowe, seria Architektura, nr 45, Politechnika Krakowska, Kraków 2001, ss. 83.
• [15] Sołtys-Lelek A., Różkowski J., Lelek K., 2010, Wpływ antropopresji na środowisko biotyczne i abiotyczne stref źródliskowych na obszarze Ojcowskiego Parku Narodowego i jego otuliny, Prądnik. Prace i Materiały Muzeum im. prof. W. Szafera, 20, 377–396.
• [16] South West Victoria landscape assessment study. Significant landscapes, 2012, Draft for consultation, December 2012, Planisphere, ss. 251, PDF.