Zarządzanie złożonymi zagrożeniami geopolitycznymi we współczesnym świecie

Stańczyk, Jerzy

doi:doi.org/10.37055/pno/152385

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Zarządzanie złożonymi zagrożeniami geopolitycznymi we współczesnym świecie

Autorzy

Stańczyk Jerzy

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

DOI

doi.org/10.37055/pno/152385

Warianty tytułu

Managing complex geopolitical threats in the contemporary world

Języki publikacji

Abstrakty

Celem artykułu jest zbadanie efektywności diagnozy strategicznej i prognoz w zakresie rozpoznawania wyzwań i zagrożeń bezpieczeństwa o charakterze geopolitycznym we współczesnym świecie, a także próba oceny działań podejmowanych na rzecz wypracowania modelu zarządzania złożonymi zagrożeniami geopolitycznymi. Artykuł ma charakter teoretyczny i przeglądowy. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania dotyczące: 1) istoty środowiska bezpieczeństwa państwa w strategicznym ujęciu międzynarodowym, 2) charakteru geopolitycznych zagrożeń bezpieczeństwa, 3) adekwatnego modelu zarządzania bezpieczeństwem geopolitycznym.

Słowa kluczowe

bezpieczeństwo międzynarodowe środowisko bezpieczeństwa wyzwania i zagrożenia dla bezpieczeństwa geopolityka zarządzanie bezpieczeństwem

Wydawca

Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego

Czasopismo

Przegląd Nauk o Obronności

Rocznik

2022

Tom

R. 7, Nr 13

Strony

1--27

Opis fizyczny

Bibliogr. 76 poz.

Twórcy

autor

Stańczyk Jerzy

jerzy.stanczyk@wat.edu.pl

Wojskowa Akademia Techniczna, ul. Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa, Polska

https://orcid.org/0000-0003-3309-7884

Bibliografia

1. Axelrod, R., Cohen, M.D. (1999) Harnessing Complexity. Organizational Implications of a Scientific Frontier, New York: The Free Press.
2. Balcerowicz, B. (2002) Pokój i „nie-pokój” na progu XXI wiek, Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona.
3. Beck, U. (1992) Risk Society. Towards a New Modernity, London: Sage.
4. Beck, U. (1999) World Risk Society, Cambridge: Polity Press.
5. Bertrand, M. (1996) La fin de l’ordre militaire, Paris: „Politique étrangère Année” 1996, vol. 61, no. 3, s. 694-695.
6. Bridge Consulting (Beijing) Co., Ltd. (2021) China COVID-19 Vaccine Tracker. Available at: https://bridgebeijing.com/ourpublications/our-publications-1/china-covid-19-vaccinestracker/.
7. Buzan, B. (1991) People, States and Fear, Second Edition, New York: Harvester Wheatsheaf.
8. Buzan, B., Wæver, O., Wilde, J. De (1998) Security. A New Framework for Analysis, Boulder-London: Lynne Rienner Publishers.
9. Cieślarczyk, M. (2009) Teoretyczne i metodologiczne podstawy badania problemów bezpieczeństwa i obronności państwa, Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej w Siedlcach.
10. Commission on Global Governance. (1995) Our Global Neighbourhood, Oxford. Available at: http://actrav.itcilo.org/actrav-english/telearn/global/ilo/globe/gove.htm.
11. Coolsaet, R., Arnould, V. (2004) Global governance. The Next Frontier, Royal Institute for International Relations, Egmont Papers, no. 2, Brussels.
12. Cordesman, A. H., Hwang, G. (2021) Updated Report: Chinese Strategy and Military Forces in 2021, Center for Strategic and International Studies, 3 August 2021.
13. Czaja, J. (2013) Teoretyczne i praktyczne podstawy budowy kultury strategicznej w Polsce, w: Gryz, J. (red.), Strategia bezpieczeństwa narodowego Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
14. Dawidczyk, A. (2019) Bezpieczeństwo. Obronność. Wojskowość. Problemy planowania strategicznego, Warszawa: Wydawnictwo Difin.
15. Denyer, S. (2020) Japan helps 87 companies to break from China after pandemic exposed overreliance, „The Washington Post”, 21 July 2020. Available at: https://www.washingtonpost.com/world/asia_pacific/japan-helps-87-companies-to-exit-china-after-pandemic-exposedoverreliance/2020/07/21/4889abd2-cb2f-11ea-99b0-8426e26d203b_story.html.
16. Dobroczyński, M., Stefanowicz, J. (1984) Polityka zagraniczna, Warszawa: PWN.
17. EUISS (2010). Global Governance 2025: At a Critical Juncture, Paris 2010. Available at: http://www.foia.cia.gov/2025/2025_Global_Governance.pdf.
18. Foucault, M. (2007) Security, Territory, Population. Lectures at the Collège de France 1977-1978, New York: Picador/Palgrave Macmillan.
19. Heath, E. (1981) North-South: A Programme for Survival, „The Geographical Journal”, November, 1981, vol. 147, no. 3, s. 298-306.
20. Held, D., McGrew, A.G. (2002) Governing Globalization: Power, Authority and Global Governance, Malden, MA: Polity Press.
21. Holland, J.D. (1995) Hidden Order. How Adaptation Builds Complexity, New York: Basic Books.
22. International Development Association. Available at: http://www.worldbank.org/ida/.
23. Jean, J. (2003) Geopolityka, Wrocław - Warszawa - Kraków: Ossolineum.
24. Kelman, I. (2003) Defining Risk, „Flood Risk Net Newsletter”, Winter 2003, no. 2, s. 6-8. Available at: http://www.ilankelman.org/abstracts/kelman2003frn.pdf.
25. Keohane, R.O. (1984) After Hegemony, Princeton Princeton University Press.
26. Keohane, R.O., Nye, J.S., Jr. (2001) Power and Interdependence: World Politics in Transition, New York: Addison-Wesley.
27. Kiczma Ł., Sułek M. (2020) National Power Rankings of Countries 2020, Warsaw: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
28. Knight, F.H. (1921) Risk, Uncertainty, and Profit, Boston: Hart, Schaffner & Marx, Houghton Mifflin Company. Available at: https://www.econlib.org/library/Knight/knRUP.html.
29. Kooiman, J. (2003) Governing as Governance, London: SAGE Publications.
30. Kostecki, W. (1996) Europe after the Cold War. The Security Complex Theory, Warsaw: Institute of Political Studies. Polish Academy of Sciences.
31. Kozub, M. (2013) Myśleć strategicznie o bezpieczeństwie przyszłości, Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.
32. Kukułka, J. (1978) Problemy teorii stosunków międzynarodowych, Warszawa: Wydawnictwo PWN.
33. Kuźniar, R. (red.) (1994) Między polityką a strategią. Polska w środowisku międzynarodowym, Warszawa: Fundacja Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski, Instytut Stosunków Międzynarodowych, Wydawnictwo Naukowe Scholar.
34. Lach, Z. (2013) Geostrategia bezpieczeństwa państwa, w: Gryz, J. (red.), Strategia bezpieczeństwa narodowego Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
35. Latham, R. (1999) Politics in a Floating World: Toward a Critique of Global Governance, w: Hewson, M., Sinclair, T.J. (eds.), Approaches to Global Governance Theory, Albany: State University of New York Press.
36. Łaszczuk, A. (2019) Bezpieczeństwo geopolityczne - nowy wymiar analiz bezpieczeństwa, w: Kochanek, E., Ligęza, K., Kupiński, J. (red.), Gdynia: Akademia Marynarki Wojennej, Centrum Doktryn i Szkolenia Sił Zbrojnych, s. 13-24.
37. Maull, H.W. (2020) Multilateralism. Variants, Potential, Constraints and Conditions for Success, SWP Comment 9, march 2020.
38. Mesjasz, C. (1988) Applications of Systems Modeling in Peace Research, „Journal of Peace Research” 1988, vol. 25, no. 3, s. 291-334.
39. Mesjasz, C. (2006) Complex Systems Studies and the Concepts of Security, „Kybernetes” 2006, vol. 35, no. 3-4, s. 471-488.
40. Mesjasz, C. (2008) Security as Attributes of Social Systems, w: Brauch, H.G., Grin, J., Mesjasz, C., Dunay, P., Behera, N.V., Chourou, B., Oswald, U., Liotta, P.H., Kameri-Mbote, P. (eds), Globalisation and Environmental Challenges: Reconceptualising Security in the 21st Century, Springer-Verlag, Berlin-Heidelberg 2008, s. 45-62.
41. Mesjasz, C. (2010) Complexity of Social Systems, „Acta Physica Polonica A” 2010, vol. 117, no. 4.
42. Mesjasz, C. (2014) Metody zarządzania złożonymi zagrożeniami geopolitycznymi we współczesnym świecie, w: Raczkowski, K., Sułkowski, Ł. (red.), Zarządzanie bezpieczeństwem: metody i techniki, Warszawa: Difin.
43. Metz, S., Johnson, D. V. (2001) Assymmetry and U.S. Military Strategy: definitione, background, a nd strategic concepts, Carlisle (PA): Strategic Studies Institute, U.S. Army War College.
44. Morgenthau, H. (1954) Politics among Nations. The Struggle for Power and Peace, New York: Knopf.
45. O’Brien, R., Goetz, A.M., Scholte, J.A., Williams, M. (2000) Contesting Global Governance: Multilateral Economic Institutions and Global Social Movements, Cambridge: Cambridge University Press.
46. Obłój, K. (1999) Strategie organizacji, Warszawa: PWE.
47. Pawłuszko, T. (2014) Kategoria systemu międzynarodowego w badaniach stosunków międzynarodowych, Toruń: Wyd. Adam Marszałek.
48. Pochon, C. (1971) Le processus de satelisation des États dans la société internationale. Fribourg.
49. Rosenau, J.N., Czempiel, E.O. (eds.) (1992) Governance without Government: Order and Change in World Politics, Cambridge: Cambridge University Press.
50. Schmitter, P.C. (1996) Imagining the Future of the Euro-Polity with the Help of New Concepts w: Marks, G. et al. (eds), Governance in the European Union, Sage, London, s. 121-150.
51. Sikarwar, D. (2021) India set to erect a Great Wall against Chinese companies, „The Economic Times”, 19 June 2021. Available at: https://economictimes.indiatimes.com/news/economy/policy/india-setto-erect-a-great-wall-against-chinese-companies/articleshow/76455684.cms?from=mdr.
52. Smith, J. (2008) Social Movements for Global Democracy, Baltimore, Md: Johns Hopkins University Press.
53. Stańczyk, J. (2011a) Bezpieczeństwo jako jedna z podstawowych potrzeb człowieka i grup społecznych. „Studia Bezpieczeństwa Narodowego. National Security Studies”, rok 1, nr 2, s. 159-178.
54. Stańczyk, J. (2011b) Znaczenie bezpieczeństwa z punktu widzenia kategorii interesów narodowych. „Studia Bezpieczeństwa Narodowego. National Security Studies”, rok 1, nr 1, s. 239-263.
55. Stańczyk, J. (2012) Niedookreślona rola czynników czasoprzestrzennych w formułowaniu dynamicznej kategorii bezpieczeństwa, w: Adamkiewicz, M. (red.) Interdyscyplinarny wymiar bezpieczeństwa, Warszawa: Wojskowa Akademia Techniczna, s. 249-263.
56. Stańczyk, J. (2013) Cele bezpieczeństwa w polityce i strategiach działania państwa, w: Trejnis, Z. (red.), Uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego Polski, Warszawa: Wojskowa Akademia Techniczna, s. 17-29.
57. Stańczyk, J. (2015) Środowisko bezpieczeństwa państwa w ujęciu strategicznym, „Studia Bezpieczeństwa Narodowego. National Security Studies”, nr 7/2015, s. 146-163.
58. Stańczyk, J. (2018) Środowisko bezpieczeństwa państwa w ujęciu międzynarodowym, „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego”, vol. 12, nr 2, s. 11-24.
59. Stockholm Initiative on Global Security and Governance, Common Responsibility in the 1990's: The Stockholm Initiative on Global Security and Governance, Prime Minister's Office, Sweden, 1991.
60. Sułek, M. (2004) Metody i techniki badań stosunków międzynarodowych, Warszawa: ASPRA-JR.
61. Sułek, M. (2010) Prognozowanie i symulacje międzynarodowe, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
62. Tang, S. (2004) A Systemic Theory of the Security Environment, “The Journal of Strategic Studies”, vol. 27, No. 1, March 2004, s. 1-34.
63. The Club of Rome. Available at: https://www.clubofrome.org/.
64. The Global Risks. Report 2022, 17th Edition (2022) World Economic Forum. In partnership with Marsh McLennan, SK Group and Zurich Insurance Group.
65. Toffler, A. (1998) Szok przyszłości, Poznań: Zysk i S-ka.
66. Turbville, G. H., Kipp, J. W., Mendel, W. M. (1997) The Changing Security Environment, “Military Review”, June-July.
67. Ulriksen, S. (1997) Security complexes, subsystems and great powers: three notes on the structure of international system, „Working Paper”, no. 581, August 1997.
68. UN Documents. Available at: http://www.un-documents.net/wced-ocf.htm.
69. Urbinati, N. (2000) Can Cosmopolitan Democracy be Democratic, w: Archibugi, D. (ed.), Debating Cosmopolitics, London: Verso.
70. Vukadinović, R. (1980) Międzynarodowe stosunki polityczne, Warszawa: PWN.
71. Weiss, T., Ramesh, T. (2010) Global Governance and the UN: An Unfi nished Journey, Bloomington: Indiana University Press.
72. Wit, B. de, Meyer, R. (2007) Synteza strategii, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
73. World Bank (2021) International Debt Statistics 2022. Report, 11 October 2021. Available at: https://www.worldbank.org/en/news/press-release/2021/10/11/lowincome-country-debt-rises-to-record-860-billion-in-2020.
74. World Economic Outlook, Recovery During a Pandemic Health Concerns, Supply Disruptions, and Price Pressures (2021) International Monetary Fund, October 2021. Available at: https://www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues/2021/10/12/world-economicoutlook-october-2021.
75.Zięba, R. (1999) Instytucjonalizacja bezpieczeństwa europejskiego: koncepcje – struktury – funkcjonowanie, Warszawa: Fundacja Studiów Międzynarodowych, Wyd. Naukowe Scholar.
76. Zubek, J., Obrusiewicz, M. A. (2003) Kształt, funkcje SZ RP w XXI wieku, Warszawa: Akademia Obrony Narodowej.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-8eed9b2b-2611-4822-b798-620f82090ae3