Ocena wrażliwości roślin uprawnych na wybrane stresy środowiska przy użyciu metody fluorescencyjnej

• Autorzy: Murkowski A.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of crop plants' sensitivity to selected environmental stresses using the fluorescence method

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badano wpływ silnego napromieniowania (PPFD 800 μmol·m-2·s-1,) w temp. 24°C i 4°C, na fluorescencję chlorofilu w liściach ogórka odm. Julian F1, oraz (PPFD 1000 μmol·m-2·s-1) w temp. 17°C i 4°C, na fluorescencję chlorofilu w liściach pszenżyta odm. Wanad. Pomiary wykonano przy użyciu fluorymetru typu PAM wyznaczając parametry FV/FM, ETR, Rfd i Y. Z analizy zmian wartości parametrów, które nastąpiły pod wpływem czynników stresowych wynika, że rośliny pszenżyta w porównaniu z roślinami ogórka wykazują mniejszą wrażliwość na zwiększone napromieniowanie, szczególnie w warunkach obniżonej temperatury. Badane fragmenty liści poddano restytucji przez 24 h w ciemności i w temperaturze pokojowej, a następnie powtórzono poprzednie pomiary fluorescencji chlorofilu. W procesie restytucji nastąpił znaczny wzrost wartości wszystkich parametrów wyznaczanych dla pszenżyta, natomiast w przypadku ogórka wzrost wartości parametrów był stosunkowo niewielki. Utrwalone zakłócenia reakcji fotosyntezy w liściach chłodowrażliwego ogórka, po silnym napromieniowaniu przy obniżonej temperaturze świadczą o poważnych i nieodwracalnych skutkach stresu świetlnego.

EN

Effect of high irradiance (PPFD 800 μmol·m-2·s-1) at 24°C and 4°C on chlorophyll fluores-cence in cucumber cv. Julian F1 leaves and (PPFD 1000 μmol·m-2·s-1) at 17°C and 4°C on chlorophyll fluorescence in triticale cv. Wanad leaves was studied. Measurements were carried out by means of a PAM-type fluorometer in order to estimate the parameters: FV/FM, ETR, Rfd, and Y. An analysis of changes of these parameters, which occurred under stress, shows that triticale plants, as compared with cucumber, demonstrate lower sensitivity to increased irradiance, particularly at low temperature. The studied leaf fragments were recovered for 24 hours in darkness and at room temperature, after which the measurements of chlorophyll fluorescence were repeated. During the recovery, all the parameters for triticale increased considerably and approached the control values, while such increase for cucumber was relatively lower. The photosynthesis disturbances in the leaves of chill-sensitive cucumber that persisted as a result of high irradiance at low temperature demonstrates serious and irreversible effect of light stress.

Słowa kluczowe

PL

chłód; fluorescencja chlorofilu; fotoinhibicja; ogórek; pszenżyto; fotosynteza

EN

chill; chlorophyll fluorescence; cucumber; photoinhibition; photosynthesis; stress factors; triticale

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej
• Czasopismo: Inżynieria Rolnicza
• Rocznik: 2005
• Tom: R. 9, nr 4
• Strony: 37--45
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Murkowski A.

• Akademia Rolnicza w Szczecinie, Instytut Inżynierii Rolniczej

Bibliografia

• Bolhàr-Nordenkampf H. R., Öquist G. 1993. Chlorophyll fluorescence as a tool in photosynthesis research. In: Photosynthesis and production in a changing environment. Eds. D. O. Hall et al. Chapman and Hall, London: 193-206.
• Foyer C. H., Lelandais M., Kunert K. J. 1994. Photooxidative stress in plants. Physiol. Plant., 92, 696-717.
• Kacperska A. 2002. Reakcje roślin na abiotyczne czynniki stresowe [w: Fizjologia roślin]. Red. J. Kopcewicz i St. Lewak. PWN, Warszawa: 612-678.
• Krause G. H., Somersalo S. 1989. Fluorescence as a tool in photosynthesis research: application in studies of photoinhibition, cold acclimatisation and freezing stress. Phil. Trans. R. Soc. Lond., B 323: 281-293.
• Lichtenthaler H., Buschmann C., Rinderle U., Schmuck G. 1986. Application of chlorophyll fluorescence in ecophysiology. Radiat. Environ. Biophys. 25: 297-308.
• Lichtenthaler H. K. 1996. Vegetation stress: an introduction to the stress concept in plants. J. Plant Physiol., 148: 4-14.
• Maxwell K., Johnson G.N. 2000. Chlorophyll fluorescence – a practical guide. J. Experimental Botany, 51(345): 659-668.
• Murkowski A., Skórska E. 1997. Chlorophyll a luminescence - an index of photoinhibition damages. Current Topics in Biophys., 21 (1): 72-78.
• Murkowski A. 2002a. Wpływ chłodu i zwiększonej PAR na fluorescencję chlorofilu w liściach roślin pomidora. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 481: 199-203.
• Murkowski A. 2002b. Fotoinhibicja i stres oksydacyjny. W: Oddziaływanie czynników stresowych na luminescencję chlorofilu w aparacie fotosyntetycznym roślin uprawnych – Monografia. Acta Agroph., 61: 108-123.
• Murkowski A., Skórska E., 2004: Chlorophyll fluorescence in research of chill and light stress in cucumber plants from in vitro culture during acclimation. Horticulture and Vegetable Growing, 23(2): 192-198.
• Schapendonk A.H.C.M., Van der Putten P.E.L., Dolstra O., Tonk W.I.M. 1992. Chlorophyll fluorescence: a non-destructive method for detecting damage in the photosynthetic apparatus in plants. Acta Hort., 304: 61-70.
• Schreiber U. 1997. Chlorophyll fluorescence and photosynthetic energy conversion. Heine Walz GmbH, Effeltrich, Germany.
• Schreiber U., Bilger W., Hormann H., Neubauer C. 2000. Chlorophyll fluorescence as a diagnostic tool: basics and some aspects of practical relevance. In: Photosynthesis: a comprehensive treatise. Ed. A.S. Raghavendra. Cambridge University Press, 24: 320-336.
• Skórska E. 2002. Chlorophyll fluorescence of UV-B irradiated bean leaves subjected to chilling in light. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 481: 391-394.
• Starck Z. 1998. Reakcja roślin na multistresowe warunki środowiska w aspekcie produkcji i dystrybucji masy [w: Ekofizjologiczne aspekty reakcji roślin na działanie abiotycznych czynników stresowych]. Praca zbiorowa pod red. S. Grzesiaka i in., Zakł. Fizjol. Roślin. PAN, Kraków: 21-31.
• Van Kooten O., Snel J. F. H. 1990. The use of chlorophyll fluorescence nomenclature in plant stress physiology. Photosynth. Res. 25: 147-150.