Brasília: Ilha da Fantasia. Krótki szkic o mieście

• Autorzy: Malinowska-Petelenz Beata

Identyfikatory

DOI

10.4467/25438700SM.21.028.15127

Warianty tytułu

EN

Brasília: Ilha da Fantasia: A short sketch on the city

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Brasília, fantastyczna wyspa - to jedno z najbardziej niezwykłych miast na świecie, które zostały zaprojektowane od początku i w miejscu starannie wybranym do tego celu. Stolica największego kraju Ameryki Południowej, przestrzeń „oswojona”, która nie istniała jeszcze na początku XX wieku, stanowi kwintesencję myśli modernistycznej przeniesionej na grunt latynoamerykański. Utopijna Brasília miała być miastem marzeń, zdekolonizowaną potęgą, realizacją socjalistycznej ideologii, opus magnum Kubitschka i Costy. Bez slumsów i kolonialnej, historyzującej zabudowy. I choć powstała w latach 60. ubiegłego wieku, nadal budzi skrajne emocje. Jak dziś rozwija się owo urbanistyczne arcydzieło i symbol brazylijskiego modernizmu? Co zostało z wyobrażeń i założeń funkcjonalistów?

EN

Brasília, a fantastic island - one of the world’s most extraordinary cities, designed from the ground up at a site carefully preselected for that specific purpose. The capital of South America’s largest country, a “domesticated” space, which did not exist at the start of the twentieth century, it is a quintessence of Modernist thought transplanted into Latin American soil. The utopian Brasília was to be a city of dreams, a decolonized power, the realization of socialist ideology, an opus magnum for Kubitschek and Costa. Without slums and colonial, historicizing development. And although it was built in the 1960s, it still stirs extreme emotions. How does this urban masterwork and symbol of Brazilian Modernism develop today? What has been left of the expectations and assumptions of the Functionalists?

Słowa kluczowe

PL

Brasilia; modernizm; utopia; eksperyment; Plano Piloto; slumsy

EN

Brasilia; modernism; utopia; experiment; Plano Piloto; slums

• Wydawca: Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury, Politechniki Krakowskiej
• Czasopismo: Środowisko Mieszkaniowe
• Rocznik: 2021
• Tom: nr 37
• Strony: 26--36
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys.

Twórcy

autor

Malinowska-Petelenz Beata

• Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

• https://orcid.org/0000-0001-9042-8139

Bibliografia

• [1] McGuirk J., Radykalne miasta, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2015.
• [2] Banham R., Theory and Design in the First Machine Age, New York Praeger Publishers, 1960.
• [3] Rytel G., Wpływ klimatu na formy brazylijskiej architektury modernistycznej w latach 1925–1960, Kwartalnik Architektury i Urbanistyki nr 4, s. 2013, 57-72.
• [4] Ultramari C., Oliveira da Silva R. C. E., Meister G., Idealizing Brazilian cities: Their master plans from 1960 through 2015, Cities 83, (2018), s. 186-192.
• [5] Kubitschek J., Por que construi Brasilia, Bloch Editores, 1975.
• [6] Skaza M., Trzy miasta i czternaście przypadków architektury. Uwagi o architekturze współczesnej Brazylii w kontekście uwarunkowań kulturowych [w:] Brazylia: perspektywy, Wyd. PK, Kraków 2019, s. 32-40
• [7] Finotti L., Comas C. E., Oscar Niemeyer: Life and genious, Productora Brasileira de Arte Cultura, 2017.
• [8] Kosiński W., Mega pionierzy – mega nadzieje, sukcesy i kontrowersje, „Przestrzeń i Forma” nr 13, 2010, s. 22-23.
• [9] Sudjic D., Kompleks gmachu. Architektura władzy, Warszawa 2015.
• [10] Graham W., Miasta wyśnione, Karakter, Kraków 2016.
• [11] Madaleno I. M., Brasilia: the frontier capital, Cities 13 (1996), s. 273-280.
• [12] Bauman Z., Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika, przeł. E. Klekot, Warszawa 2002.
• [13] Holston, The Modernist City: An Anthropological Critique of Brasilia; Chicago University Press, 1989, s. 101-119.
• [14] Wright Ch. L., Turkienicz B., Brasília and the ageing of modernism, Cities 5 (1988), s. 347-364.
• [15] Faria J. R. ,Ogura L. M., Sachsida A., Crime in a planned city: The case of Brasília, Cities 32 (2013), s. 80-87.
• [16] Twardowski M., Brasília – urban and architectural experiment after sixty years, „Państwo i Społeczeństwo”, R.17, n 1., 2017, s. 52-64.
• [17] Girek B. Brasilia. Drugie dno miasta; ARCH nr 4(48) 2018, s. 45.
• Źródła internetowe
• [1] Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística; https://www.ibge.gov.br/en/; [dostęp: 21.11.2021].
• [2] D. M. Macedo, S. Ficher, Brasilia, Preservation of a Modernist City [w:] Conservation Perspectives, The Getty Conservation Institute, 2013; https://www.getty.edu/conservation/publications_resources/newsletters/28_1/brasilia.html; [dostęp: 21.11.2021] .
• [3] R. Banerji, Niemeyer’s Brasilia: Does it work as a city?, „BBC World Service Magazine”, 7.12.2012; https://www.bbc.com/news/magazine-20632277; [dostęp: 21.11.2021].
• [4] Brasilia. Drugie dno miasta; https://architektura.muratorplus.pl/studenci/projekty-studenckie/brasilia-drugie-dno-miasta,107/; [dostęp: 20.11.2021].