Wpływ ścieków odprowadzanych ze schronisk turystycznych na stężenia związków biogennych w potokach - odbiornikach tych ścieków na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego (lata 2008-2009)

• Autorzy: Siwek J. P. , Biernacki W.

Warianty tytułu

EN

Impact of the sewage discharged from tourist shelters on concentrations of biogenic compounds in streams - recipients of the sewage within the Tatra National Park (years 2008-2009)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań prowadzonych w latach 2008-2009 było rozpoznanie wpływu ścieków wytwarzanych w czterech schroni-skach turystycznych na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego na stężenia związków biogennych w potokach, do których ścieki te były odprowadzane. Próbki ścieków oraz wód rzecznych powyżej i poniżej zrzutu ścieków były pobierane na ogół raz w miesiącu. W laboratorium oznaczano stężenia NH4+, NO2, NO3- i P043-. W potokach, do których ścieki były odprowadzane bezpośrednio z mechaniczno-biologicznych oczyszczalni (Sucha Woda, Chochołowski Potok), wyraźnie wzrastały stężenia NH4+ i PO43-. W wypadku potoku Roztoka, do którego docierały nieoczyszczone ścieki po kilkusetmetrowej wędrówce jednym ze żlebów, wzrastały stężenia NO3-. Najmniejszy wpływ zrzutu ścieków stwierdzono w schronisku nad Morskim Okiem, co należy jednak wiązać z cyklicznym charakterem pracy oczyszczalni. Największe ładunki związków biogennych docierały do potoków w czasie sezonu turystycznego (od maja do września). Pomimo dobrych warunków rozcieńczania stężenia niektórych form związków biogennych w potokach były nawet kilkaset razy wyższe kilkadziesiąt metrów za zrzutem ścieków niż przed nim. W latach 2010-2011, z inicjatywy spółki prowadzącej schroniska tatrzańskie - Schroniska i Hotele PTTK „KARPATY" Sp. z o.o., dokonano gruntownej modernizacji oczyszczalni ścieków działających przy schroniskach Murowaniec i na Polanie Chochołowskiej, a dla schroniska w Dolinie Pięciu Stawów Polskich wybudowano nową, mechaniczno-biologiczną oczyszczalnię ścieków z chemicznym strącaniem fosforu.

EN

The goal of the research carried out in the years 2008-2009 was to identify the impact of sewage generated in four tourist shelters located within the boundaries of the Tatra National Park on concentrations of bio-genous compounds in streams to which this sewage was discharged. The samples of sewage and river water upstream and downstream of the sewage discharge points were taken on average once a month. The concentrations of NH4+, NO2, NO3- i P043-were determined in the laboratory. In streams to which the sewage was discharged directly from the mechanical biological treatment plants (Sucha Woda, Chochołowski Potok), the concentrations of NH4 and P043- grew significantly. In the event of the Roztoka stream, to which the untreated sewage was discharged having first flown through a several hundred meters long chute, the concentrations of NO3 increased. The smallest impact of the sewage discharge was identified in the Morskie Oko shelter, what should however be related to the cyclical character of the treatment plant work. The largest loads of biogenous compounds were flowing into the streams during the tourist sea-son (between May and September). Despite good conditions for dilution, the concentrations of some forms of biogenous compounds in streams were even hundreds of times higher several dozen meters downstream of the sewage discharge point than upstream of it. In the years 2010-2011, at the initiative of the company managing the Tatra shelters - Schroniska i Hotele PTTK „KARPATY" Sp. z o.o., a throughout modernization of the sewage treatment plants of the Murowaniec and Chochołowska Valley shelters was carried out, and in the Five Lakes Valley shelter a new mechanical biological treatment plant with Chemical precipitation of phosphor was built.

Słowa kluczowe

PL

ścieki; schronisko turystyczne; związki biogenne; potok; Tatrzański Park Narodowy

EN

Sewage; tourist shelter; biogenic compounds; stream; Tatra Mts. National Park

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gospodarka Wodna
• Rocznik: 2015
• Tom: Nr 7
• Strony: 203--209
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., fot., maps.

Twórcy

autor

Siwek J. P.

• Uniwersytet Jagielloński Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Zakład Hydrologii

autor

Biernacki W.

• Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha w Krakowie Wydział Turystyki i Rekreacji Katedra Nauk o Środowisku Przyrodniczym

Bibliografia

• 1. J.D. ALLAN, (1995). Stream ecology. Structure and function of running waters. London: Chap-man & Hal.
• 2. W. CHEŁMICKI, (2001). Woda. Zasoby, degradacja, ochrona. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 3. W. JAKIMÓW, (2010). Operat wodno-prawny na wprowadzenie do wód oczyszczonych ścieków bytowych pochodzących ze schroniska PTTK przy Morskim Oku w Tatrach. Świętochłowice: Ekowizjer.
• 4. B. KAWECKA, (1977). Biocenosis of a high mountain stream under the influence of tourism. Attached algal communities in the stream Rybi Potok (the High Tatra Mts, Poland) polluted with domestic sewage. Acta Hydmbiologica, 19, 3, 271-292.
• 5. A. KOWNACKI, (1977). Biocenosis of a high mountain stream under the influence of tourism. The bottom fauna of the stream Rybi Potok (the High Tatra Mts, Poland). Acta Hydmbiologica, 19, 3, 293-312.
• 6. A. KOWNACKI, (1996). Fauna potoków. In: M. Mirek (Ed.) Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego (po. 555-573). Kraków-Zakopane: Tatrzański Park Narodowy.
• 7. A. ŁAJCZAK, (1996). Hydrologia. In: M. Mirek (Ed.) Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego (po. 169-196). Kraków-Zakopane: Tatrzański Park Narodowy.
• 8. Z. MIREK, (1996). Antropogeniczne zagrożenia i przekształcenia środowiska przyrodniczego. In: M. Mirek (Ed.) Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego (pp. 595-617). Kraków--Zakopane: Tatrzański Park Narodowy.
• 9. K. OLEKSYNOWA, T. KOMORNICKI, (1996). Chemizm wód. In: M. Mirek (Ed.) Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego (pp. 197-214). Kraków-Zakopane: Tatrzański Park Narodowy.
• 10. J.D. ORTIZ, E. MARTI, M. ANGELS PUIG, (2005). Recovery of the macroirwertebrate community below a wastewater treatment plant input in a Mediterranean stream. Hydrobiologia, 545, 289-302.
• 11. Pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie do gruntu - Żlebu Litworowego ścieków oczyszczonych w oczyszczalni dla Schroniska Górskiego PTTK w Dolinie Pięciu Stawów Polskich... (2005). Decyzja nr OS.II.6223/BT--16/05. Zakopane: Starostwo Powiatowe.
• 12. Pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie do potoku Sucha Woda (...) oczyszczonych ścieków bytowych pochodzących ze Schroniska PTTK „Murowaniec" na Hali Gąsienicowej (2010). Decyzja nrOS.II.6223-ZAK-34/09. Zakopane: Starosta Tatrzański.
• 13. Pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie do potoku Chochołowskiego (...) oczyszczonych ścieków bytowych pochodzących ze Schroniska PTTK na Polanie Chochołowskiej w Tatrach (2013). Decyzja nr OŚ.6341.46.2012.MT. Zakopane: Starosta Tatrzański.
• 14. Ramowa Dyrektywa Wodna (2000) Directive 2000/60/EC of the European Parliament and of the Council of 23 October 2000 establishing a framework for Community action in the field of water policy.
• 15. Tatrzański Park Narodowy (2012) (www.tpn.pl).
• 16. U.S. National Park Science (2012) (www.nature.nps.gov).
• 17. M. ŻELAZNY, (2012). Czasowo-przestrzenna zmienność cech fizykochemicznych wód Tatrzańskiego Parku Narodowego. Kraków: Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ.