Reakcja roślin na toksyczną zawartość cynku i kadmu w glebie

• Autorzy: Baran A. , Jasiewicz C. , Klimek A.

Warianty tytułu

EN

Plant response to toxic zinc and cadmium content in soil

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania przeprowadzono w warunkach hali wegetacyjnej na glebie lekkiej o składzie granulometrycznym piasku słabo gliniastym o odczynie obojętnym (pH = 6,2). Zastosowano symulowane zanieczyszczenie gleby cynkiem i kadmem w trzech poziomach według następującego schematu: I poziom - 50 mg Zn, 2 mg Cd; II poziom - 250 mg Zn, 10 mg Cd; III poziom - 750 mg Zn, 30 mg Cd · kg−1 s.m. gleby, plus obiekt kontrolny. W doświadczeniu jako rośliny testowe wykorzystano: len, groch, wykę i gorczycę białą. Określono plon suchej masy roślin oraz obliczono indeks tolerancji. Fitotoksyczność cynku i kadmu oceniono z wykorzystaniem fitotestu - Phytotoxkit. Każda zastosowana dawka cynku i kadmu zmniejszała plon suchej masy roślin testowych. Dla wszystkich roślin testowych już przy najniższej dawce cynku i kadmu indeks tolerancji przybierał wartość mniejszą niż jeden, co oznacza ograniczenie ich wzrostu. Zastosowane testy kiełkowania i wzrostu korzeni zgodnie wykazały toksyczność badanych metali już przy najmniejszej ich dawce. Bardziej czułym parametrem oceny toksyczności było hamowanie wzrostu korzeni niż inhibicja kiełkowania nasion roślin testowych. Szereg wrażliwości roślin na zanieczyszczenie gleby cynkiem i kadmem przedstawia się następująco: len > wyka > gorczyca > groch.

EN

The experiment was carried out in the vegetation hall on the typical light loamy soil (pH = 6.2). Simulation of soil contamination with zinc and cadmium on the three level was applied, according to scheme: 1st level - 50 mg Zn, 2 mg Cd; 2nd level - 250 mg Zn, 10 mg Cd; 3rd level - 750 mg Zn, 30 mg Cd · kg−1 and control object. In the experiment plants: flax, pea, vetch and white mustard were tested. The yield of dry matter and calculated index of plant tolerance was determined. Phytotoxicity of zinc and cadmium was assessed by utilization of test-Phytotoxikit. Each used dose of zinc and cadmium caused degradation of plant dry matter. For all testing plants the lowest level of dose used of zinc and cadmium showed that plants stop growing at all. Application of germination test and root growing test showed toxicity of experimental metals on the lowest dose level. More sensitive parameter of toxicity assessment was growth inhibition than germination inhibition of testing plants. The degree of plant sensitive with zinc and cadmium soil contamination presents the scheme: flax > vetch > white mustard > pea.

Słowa kluczowe

PL

cynk; kadm; indeks tolerancji; fitotoksyczność; Phytotoxkit; len; groch; wyka; gorczyca

EN

zinc; cadmium; phytotoxicity; Phytotoxkit; tolerance index; flax; pea; vetch; white mustard

• Wydawca: Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Proceedings of ECOpole
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 2, No. 2
• Strony: 417--422
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., tab.

Twórcy

autor

Baran A.

• Katedra Chemii Rolnej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków

autor

Jasiewicz C.

• Katedra Chemii Rolnej, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków

autor

Klimek A.

• Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al. A. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków

Bibliografia

• [1] Piotrowska M., Dudka S. i Wiącek K.: Arch. Ochr. Środow., 1992, 2, 135-143.
• [2] An Y.J.: Environ. Pollut., 2004, 127, 21-26.
• [3] Spiak Z. i Wall Ł.: Zesz. Probl. Post. Nauk. Roln., 2000, (471), 145-152.
• [4] Mundała P. i Szwalec A. [W:] Ekotoksykologia w ochronie środowiska, Kołwzan B., Grabas K. (red.). Materiały II Konf. Nauk. Ekotoksykologia w ochronie środowiska, Wyd. Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, Szklarska Poręba 25-27.09.2008, 225-230.
• [5] Stanisławska-Glubiak E. i Korzeniowska J.: Ochr. Środow. Zasob. Natur., 2007, 32, 76-80.
• [6] Kurtyka R. i Mizerski R.: Ochr. Środow. Zasob. Natur., 2007, 32, 48-51.
• [7] Motowicka-Terelak T. i Terelak H.: Zesz. Probl. Post. Nauk. Roln., 2000, (472), 517-525.
• [8] Gorlach E.: Zesz. Probl. Post. Nauk. Roln., 1995, (321), 113-122.
• [9] Gorlach E. i Gambuś F.: Roczn. Glebozn., 1991, XLII(3/4), 207-214.
• [10] Obidowska G. i Jasińska D.: Mat. Konf. Ekotoksykologia w ochronie środowiska glebowego i wodnego. Wyd. IUNG-PIB, Puławy 14-16.10.2007, 131-133.
• [11] Obidowska G. i in. [W:] Ekotoksykologia w ochronie środowiska, Kołwzan B., Grabas K. (red.). Materiały II Konf. Nauk. Ekotoksykologia w ochronie środowiska. Wyd. Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, Szklarska Poręba 25-27.09.2008, 271-282.
• [12] Sekutowski T. i Sadowski J. [W:] Ekotoksykologia w ochronie środowiska, Kołwzan B., Grabas K. (red.). Materiały II Konf. Nauk. Ekotoksykologia w ochronie środowiska. Wyd. Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, Szklarska Poręba 25-27.09.2008, 355-360.
• [13] Klimkowicz-Pawlas A. i in.: Mat. Konf. Ekotoksykologia w ochronie środowiska glebowego i wodnego. Wyd. IUNG-PIB, Puławy 14-16.10.2007, 111-113.
• [14] Smreczak B. i Maliszewska-Kordybach B.: Fresen. Environ. Bull., 2003, 12, 946-949.
• [15] Nałęcz-Jawecki G.: Bioindykacja. Biologiczne metody badania toksyczności środowiska. Wyd. Akademii Medycznej, Warszawa 2000.
• [16] Kabata-Pendias A. i in.: Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb - metale ciężkie, siarka i WWA. PIOŚ. Bibliot. Monit. Środow., Warszawa 1995.
• [17] Phytotoxkit 2004. Seed germination and early growth microbiotest with higher plants. Standard Operational Procedure. Nazareth, Belgium, MicroBioTest Inc, 24.
• [18] Spiak Z. i in.: Zesz. Probl. Post. Nauk. Roln., 2000, (471), 1125-1134.
• [19] Arfsten D.P. i in.: Environ. Res., 2004, 94, 198-210.
• [20] Krupa Z.: Mat. Sympoz. nt. „Kadm w środowisku - problemy ekologiczne i metodyczne”. Warszawa 26-27 października 1999.
• [21] Ruszkowska M. i Wyskupajtys U.: Zesz. Probl. Post. Nauk. Roln., 1996, (434), 1-11.