An intricate encounter? Cultural significance and accessibility in the conservation of the nineteenth and twentieth century monuments of Thessaloniki

• Autorzy: Zygomalas Dimitrios

Identyfikatory

DOI

10.35784/odk.2928

Warianty tytułu

PL

Utrudnione spotkanie? Znaczenie kulturowe i dostępność w konserwacji zabytków XIX i XX wieku w Salonikach

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Located in the north of Greece, the city of Thessaloniki encompasses approximately 320 monuments of the 19th and 20th century. Addressed under Greek law as “modern” monuments, most of them were conserved over the past 40 years, with little if any attention to the issue of adaptation to accessibility needs in the initial conservation works. Nonetheless, in more recent projects, specific care was displayed, largely through interventions aiming to facilitate physical access, with two cases of people with disabilities in mind, namely users of wheelchairs and people with restricted mobility. In each of these interventions, two special issues arise: on one hand, the extent to which the safeguard of cultural significance has placed limits on the pursuit of accessibility, and on the other, the degree to which the initiatives undertaken for accessibility have affected cultural significance. Based on extensive on-site research and genuine evaluation, this paper seeks to provide a complete picture and didactic appraisal of this two-way relation. To this end, it undertakes a thorough analysis and assessment of the interventions completed in the so far three main directions of action for accessibility improvement in the “modern” monuments of Thessaloniki: (1) Establishing an entrance, (2) Providing unobstructed horizontal circulation, and (3) Ensuring smooth vertical movement. This analysis allows for a clear answer to be given to the question posed in the title, in addition to revealing prospects for the enhancement of the encounter of cultural significance and accessibility in the most sizable segment of Thessaloniki’s architectural heritage.

PL

Położone na północy Grecji miasto Saloniki obejmuje około 320 zabytków z XIX i XX wieku. Większość z nich, traktowana zgodnie z greckim prawem jako „nowoczesne” zabytki, była konserwowana przez ostatnie 40 lat, z niewielkim lub żadnym zwróceniem uwagi na kwestię dostosowania do potrzeb dostępności (we wcześniejszych pracach konserwatorskich). Niemniej jednak w nowszych projektach wykazano szczególną troskę, głównie poprzez interwencje mające na celu ułatwienie fizycznego dostępu, z myślą o dwóch przypadkach osób niepełnosprawnych, a mianowicie użytkownikach wózków inwalidzkich i osobach o ograniczonej sprawności ruchowej. W każdej z tych interwencji pojawiają się dwie szczególne kwestie: z jednej strony stopień, w jakim ochrona znaczenia kulturowego ograniczyła dążenie do dostępności, a z drugiej stopień, w jakim inicjatywy podjęte na rzecz dostępności wpłynęły na znaczenie kulturowe. Opierając się na szeroko zakrojonych badaniach terenowych i dokładnej ocenie, niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie pełnego obrazu i dydaktycznej oceny tej dwukierunkowej zależności. W tym celu podejmuje się gruntownej analizy i oceny zrealizowanych interwencji w dotychczasowych trzech głównych kierunkach działań na rzecz poprawy dostępności „nowoczesnych” zabytków Salonik: (1) Ustalenie miejsca dla wejścia, (2) Zapewnienie ustabilizowanej komunikacji poziomej oraz (3) Zapewnienie płynnego ruchu pionowego. Analiza ta pozwala na udzielenie jednoznacznej odpowiedzi na pytanie postawione w tytule, a także na ujawnienie perspektyw ułatwienia spotkania o znaczeniu kulturowym i dostępności w największym segmencie dziedzictwa architektonicznego Salonik.

Słowa kluczowe

EN

cultural significance; accessibility; conservation; Thessaloniki; modern monuments

PL

znaczenie kulturowe; dostępność; konserwacja; Saloniki; współczesne zabytki

• Wydawca: Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS ; Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
• Czasopismo: Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
• Rocznik: 2022
• Tom: Nr 13
• Strony: 7--24
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., fig.

Twórcy

autor

Zygomalas Dimitrios

• Ministry of Culture and Sport, Service of Modern Monuments and Technical Works of Central Macedonia
• Aristotle University of Thessaloniki, Department of Architecture, Greece

• https://orcid.org/0000-0003-41564-7428

Bibliografia

• 1. (2012). Law 4067. “Neos Oikodomikos Kanonismos” [New Building Regulation].
• 2. (2012). Law 4074. “Kirossi tis Simvassis gia ta dikaiomata ton atomon me anapiries kai tou Proairetikou Protokollou sti Simvassi gia ta dikaiomata ton atomon me anapiries” [Ratification of the Convention for the rights of persons with disabilities and of the Optional Protocol to the Convention for the rights of persons with disabilities].
• 3. (2021). Law 4858. “Kirossi Kodika nomothessias gia tin prostasia ton archaiotiton kai en geneitis politistikis klironomias” [Ratification of legislative Code for the protection of the antiquities and cultural heritage on the whole].
• 4. English Heritage. (2004). Easy Access to Historic Buildings.
• 5. Kambouri, E. (Ed.). (1985-86). Ta neotera mnimeia tis Thessalonikis [Modern monuments of Thessaloniki]. Ministry of Culture - Ministry of Northern Greece.
• 6. Kolonas, V. (2016). Thessaloniki, 1912-2012, I architektoniki mias ekatontaetias [Architecture of a century]. University Studio Press.
• 7. Nomikos, M. (Ed.). (2001). Apokatastassi — Epanachrissi Mnimeion kai Istorikon ktirion sti Voreia Ellada [Restoration and reuse of monuments and historic buildings in northern Greece]. (Vols 1-2). Editions Ergon IV.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).