Badanie odporności na zużycie przez tarcie twardych warstw duplex typu CrC+(Ni-W)

• Autorzy: Bogdański B. , Kasprzycka E. , Tacikowski J. , Senatorski J.

Warianty tytułu

EN

The investigation of wear resistance by friction of hard duplex layers of the CrC+(Ni-W) type

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy omówiono wyniki badań dotyczących właściwości tribologicznych warstw duplex typu CrC+(Ni-W), wytwarzanych w procesie chromowania próżniowego na powierzchni stali pokrytej elektrolitycznie stopem niklu Ni-W. Dla porównania przeprowadzono badania warstw duplex typu CrC+Ni, wytwarzanych przez osadzanie czystego niklu na powierzchni stali przed procesem chromowania dyfuzyjnego, oraz pojedynczych warstw węglikowych typu CrC. Tribologiczne właściwości otrzymanych warstw oceniano przy wykorzystaniu testu trzy wałeczki-stożek. Badania właściwości tribologicznych warstw wykazały, że odporność na zużycie przez tarcie warstw duplex typu CrC+(Ni-W), wytworzonych w procesie chromowania próżniowego na stali pokrytej stopem niklu z pierwiastkiem węglikotwórczym - wolframem, jest równie dobra jak warstw węglikowych typu CrC, wytwarzanych bezpośrednio na powierzchni stali, bez powłoki elektrolitycznej. Warstwy te wykazywały dużą odporność na zużycie przez tarcie, podczas gdy próbki z warstwami duplex typu CrC+Ni oraz próbki ze stali bez warstwy, nie miały dobrych właściwości tribologicznych.

EN

The tribological properties of the CrC+(Ni-W) type duplex layers, produced in vacuum chromizing processes on steel surface, covered with Ni-W alloy electrolytic coating, are discussed. For comparison duplex layers of the types CrC+(Ni-W) and CrC+Ni, produced on steel surface covered with pure nickel, and the CrC type single carbide layers have been investigated. Tribological properties of the layers were performed by means of taper-three rolls test. It has been proved, that the wear resistance by friction of duplex layers of the CrC+(Ni-W) type, produced in vacuum chromizing of steel covered with Ni-W nickel alloy containing carbide-forming element - wolfram, is as good as carbides layers of the CrC type, produced on the steel surface without electrolytic coating. The high wear resistance of these layers has been proved, whereas tribological properties of the CrC+Ni duplex layers and the steel samples without any layers have been poor.

Słowa kluczowe

PL

warstwy duplex; chromowanie próżniowe; obróbka galwaniczna; właściwości tribologiczne

EN

duplex layers; vacuum chromizing; galvanic treatment; tribological properties

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Mechaniki Precyzyjnej
• Czasopismo: Inżynieria Powierzchni
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 1
• Strony: 14--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys.

Twórcy

autor

Bogdański B.

• Instytut Mechaniki Precyzyjnej, Warszawa

autor

Kasprzycka E.

• Politechnika Warszawska, Płock
• Instytut Mechaniki Precyzyjnej, Warszawa

autor

Tacikowski J.

• Instytut Mechaniki Precyzyjnej, Warszawa

autor

Senatorski J.

• Instytut Mechaniki Precyzyjnej, Warszawa

Bibliografia

• [1] Tacikowski J.: Wpływ węgla w stali i w żelazochromie na budowę węglikowych warstw chromowanych. „Metaloznawstwo i Obróbka Cieplna" nr 9, 1974, 2-10.
• [2] Senatorski J.: Podnoszenie tribologicznych właściwości materiałów przez obróbkę cieplną i powierzchniową. Wyd. IMP, seria "Monografie IMP", Warszawa, 2003.
• [3] Lee J-W., Wang H-C., Li J-L, Lin C-C.: Tribological properties evaluation of AISI 1095 steel chromized AT different temperatures. "Surface and Coatings Technology" vol. 188- 189, 2004, 550-555.
• [4] Kasprzycka E., Tacikowski J.: Wybrane właściwości warstw dyfuzyjnych typu duplex, złożonych z węglików chromu i tytanu. „Inżynieria Materiałowa" nr 6, [10] 166, 2008,945-948.
• [5] Kasprzycka E.: Wybrane technologie w inżynierii powierzchni. W książce: Inżyniera Materiałów Konstrukcyjnych, Wyd. PW, Płock, 2008, 101-126.
• [6] Kasprzycka E.: Antykorozyjne warstwy dyfuzyjne wytwarzane z par metali (Cr, Ti) przy obniżonym ciśnieniu. Wyd. IMP, seria „Monografie IMP", Warszawa, 2002.
• [7] Wierzchoń T., Rudnicki J., Bogdański A., Fleszar A., Maranda-Niedbała A., Hering M., Niedbała R.: Opracowanie podstaw technologii wytwarzania warstw wieloskładnikowych antykorozyjnych i antyściernych na bazie kobaltu, niklu i chromu. Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej, nr 8, 1998, 23-33.
• [8] Burakowski T.: Rozważania o synergizmie w inżynie¬rii powierzchni. Wydawnictwo Politechniki Radomskiej, Radom, 2004.
• [9] Bogdański B.: Kształtowanie struktury warstwy węglikowej w procesie chromowania próżniowego wybra-nych gatunków stali pokrytych elektrolitycznie stopami niklu. Rozprawa doktorska, IMP Warszawa, 2010.
• [10] Kasprzycka E., Tacikowski J., Senatorski J., Koprowski M.: Warstwy węglikowe wytwarzane w procesie chromowania próżniowego na powierzchni stali pokrytej stopami niklu z pierwiastkami węglikotwórczymi. „Tribologia" nr 4, 2010, 23-31.
• [11] Kasprzycka E., Bogdański B., Senatorski J., Tacikowski J.: Właściwości warstw duplex typu CrC+(Ni-W), wytwarzanych w procesie chromowania próżniowego połączonym z obróbką galwaniczną. „Inżynieria Powierzchni" nr 2, 2010, 74-77.
• [12] Kasprzycka E., Tacikowski J. i inni: Sposób chromowania próżniowego stali. Patent RP nr 159 324, Warszawa, 1993.
• [13] PN-83/H-04302 Próba tarcia w układzie: 3 wałeczki-stożek.