Key economic sectors for green job creation in Poland – an empirical analysis

• Autorzy: Antczak Elżbieta , Gajdos Artur

Identyfikatory

DOI

10.34659/eis.2023.85.2.599

Warianty tytułu

PL

Kluczowe sektory gospodarki dla tworzenia zielonych miejsc pracy w Polsce – analiza empiryczna

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In this study, we employed a stepwise empirical approach to identify economic sectors and analyze the regional potential for green job (GJ) creation in Poland. We used the operating register of economic entities (REGON) and Polish Labor Force Survey (BAEL) data for the period between 2015 and 2022. The changes in REGON reflect a proxy of changes in GJ stock in sectors of economic activity (PKD-2007) and regions. We estimated trends and spatial diversification of green employment. The results revealed that Mazowieckie, Wielkopolskie, Małopolskie, and Śląskie are the most attractive regions for GJ creation. The polarization of green employment declined during the analyzed period, but spatial disparities were still significant. Most sectors noted increases in GJ, except for agriculture, where the downward trend in employment has a significant influence on the green labor market. Our findings may be useful when formulating policy recommendations for educational institutions, employment institutions, local governments, government institutions, investors, and employers.

PL

W niniejszym opracowaniu dokonano identyfikacji kluczowych sekcji i oszacowa-nia regionalnego potencjału tworzenia zielonych miejsc pracy w Polsce. Wykorzystano dane z krajowego rejestru podmiotów gospodarki narodowej (REGON) oraz dane z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL). W proponowanej metodzie założono, że zmiany w REGON odzwierciedlają przybliżenie zmiany zasobu GJ w sektorach działalności gospodarczej (PKD-2007) i regionach. Oceniono trendy zielonego zatrudnienia i jego przestrzenne zróżnicowanie w latach 2015-2022. Wyniki wskazały, że mazowieckie, wielkopolskie, małopolskie i śląskie są regionami z największym potencjałem dla tworzenia zielonych miejsc pracy. Zaobserwowano również, że regionalna polaryzacja zielonego rynku pracy zmniejszyła się, ale dysproporcje przestrzenne nadal są znaczne. Większość sektorów odnotowała wzrost zielonego zatrudnienia, z wyjątkiem m.in. rolnictwa. Co więcej spadające zatrudnienie w tym sektorze ma znaczący wpływ na zielony rynek pracy.

Słowa kluczowe

EN

green job; job market; sections of PKD-2007; REGON; BAEL; polish voivodeships

PL

zielone miejsce pracy; rynek pracy; sekcje PKD-2007; REGON; BAEL; województwo

• Wydawca: Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
• Czasopismo: Economics and Environment
• Rocznik: 2023
• Tom: No. 2
• Strony: 68--89
• Opis fizyczny: Bibliogr. 60 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Antczak Elżbieta

• University of Lodz, Faculty of Economics and Sociology, Department of Spatial Econometrics

• https://orcid.org/0000-0002-9695-6300

autor

Gajdos Artur

• University of Lodz, Faculty of Economics and Sociology, Department of Spatial Econometrics

• https://orcid.org/0000-0001-8124-2703

Bibliografia

• 1. Adamowicz, M. (2022). Pandemia COVID-19 jako czynnik zmian na rynku pracy w Polsce. Zrównoważony rozwój, 14(15), 9197. https://doi.org/10.3390/su14159197
• 2. Afolabi, AO, Ojelabi, RA, Tunji-Olayeni, PF, Fagbenle, OI i Mosaku, TO (2018). Zbiory danych z badania ankietowego dotyczące udziału kobiet w zielonych miejscach pracy w branży budowlanej. Dane w skrócie, 17, 856-862. https://doi.org/10.1016/j.dib.2018.02.009
• 3. Antczak, E. (2021). Analiza czasoprzestrzennego rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce. Zrównoważony rozwój, 13(18), 10399. https://doi.org/10.3390/su131810399
• 4. Arendt, Ł. i Gajdos, A. (2018). Zmiany w strukturze zawodowej w Polsce do 2022 r. – czy rynek pracy zmierza w kierunku polaryzacji? Zagadnienia Polityki Społecznej, 42, 71-94.
• 5. Atom, I. (2019). Skalowany współczynnik korelacji Pearsona do oceny miar podobieństwa tekstu. Nowoczesna nauka stosowana, 13(10), 26. https://doi.org/10.5539/mas.v13n10p26
• 6. Battaglia, M., Cerrini, E. i Annesi, N. (2018). Czy porozumienia środowiskowe mogą stanowić szansę na zielone miejsca pracy? Dowody z dwóch włoskich doświadczeń. Journal of Cleaner Production, 175, 257-266. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2017.12.086
• 7. BLS. (2023a, 10 lutego). Pomiar zielonych miejsc pracy. https://www.bls.gov/green/home.htm#definition
• 8. BLS. (2023b, 10 lutego). Statystyki zatrudnienia i płac. https://www.bls.gov/oes/current/oes_stru.htm
• 9. Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) 2015/2447 z dnia 24 listopada 2015 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania niektórych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 ustanawiającego unijny kodeks celny, Pub. L. nr 32015R2447, 343 Dz.U. L (2015). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX:32015R2447
• 10. Dell'Anna, F. (2021). Zielone miejsca pracy i efektywność energetyczna jako strategie wzrostu gospodarczego i ograniczenia wpływu na środowisko. Polityka energetyczna, 149, 112031. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2020.112031
• 11. Dierdorff, E., Norton, J., Drewes, D., Kroustalis, C., Rivkin, D. i Lewis, P. (2009). Ekologizacja świata pracy: implikacje dla O* NET®-SOC oraz nowych i powstających zawodów. https://www.onetcenter.org/dl_files/Green.pdf
• 12. Komisja Europejska. (2021). Europejski Zielony Ład: realizacja naszych celów. https://data.europa.eu/doi/10.2775/373022
• 13. Komisja Europejska. (2023a, 6 czerwca). Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów. planu REPowerEU. https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=COM%3A2022%3A230%3AFIN&qid=1653033742483
• 14. Komisja Europejska. (2023b, 10 lutego). Zawody. https://esco.ec.europa.eu/en/classification/occupation_main
• 15. Europejska Agencja Środowiska. (2022). Jakość powietrza w Europie 2022. https://www.eea.europa.eu/publications/air-quality-in-europe-2022
• 16. Unia Europejska. (2016). Rachunki sektora dóbr i usług środowiskowych. EGSS. https://ec.europa.eu/eurostat/documents/3859598/7741794/KS-GQ-16-011-EN-N.pdf/3196a7bc-c269-40ab-b48a-73465e3edd89?t=1479717329000
• 17. Eurostat. (2023, 10 lutego). Statystyki bezrobocia. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Unemployment_statistics
• 18. Godlewska, J. i Sidorczuk-Pietraszko, E. (2019). Taksonomiczna ocena przejścia do zielonej gospodarki w polskich regionach. Zrównoważony rozwój, 11(18), 5098. https://doi.org/10.3390/su11185098
• 19. Grzywińska-Rąpca, M. i Markowski, L. (2018). Zatrudnienie i podmioty gospodarcze w polskim sektorze finansowym w latach 2005-2016. Ekonometria, 22(1), 79-93. https://doi.org/10.15611/eada.2018.1.06
• 20. GUS. (2022a). Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON, 2021. https://stat.gov.pl/topics/działalność-gospodarcza-finanse/strukturalne-zmiany-grup-podmiotów- gospodarka-narodowa/zmiany-strukturalne-grup-podmiotów-gospodarki-narodowej-w-rejestrze-regonu-2021,2,6.html
• 21. GUS. (2022b). Informacja GUS dotycząca wyników Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności przeliczonych na lata 2010-2020. (BAEL – polski odpowiednik europejskiego badania siły roboczej – Labour Force Survey/LFS). https://stat.gov.pl/pl/tematy/rynek-pracy/pracujący-bezrobotni-bierni-ekonomicznie-przez-lfs/informacje-statystyczne-polska-dotyczace-wyników-badania- aktywnosci-ekonomicznej-ludnosci-przeliczone-na-lata-2010-2020-bael-polski-odpowiednik-badania-w-europejskiego-,24,1.html
• 22. GUS. (2023a, 10 lutego). Klasyfikacje. https://stat.gov.pl/en/metainformacje/klasyfikacje/#Polish%20Classification%20of%20Activities%20(PKD)
• 23. GUS. (2023b, 10 lutego). Klasyfikacja NUTS w Polsce. https://stat.gov.pl/pl/statystyka-regionalna/klasyfikacja-jednostek-terytorialnych/klasyfikacja-jednostek-terytorialnych-do-orzechów-statystycznych/klasyfikacja-orzechów-w-polsce/
• 24. MOP. (2008, 11-13 maja). Globalne wyzwania dla zrównoważonego rozwoju: strategie na rzecz zielonych miejsc pracy [Prezentacja referatu]. Notatka wprowadzająca MOP na konferencję ministrów pracy i zatrudnienia grupy G8, Niigata, Japonia. https://www.ilo.org/empent/Publications/WCMS_167810/lang--en/index.htm
• 25. MOP. (2016, 13 kwietnia). Czym jest zielona praca? https://www.ilo.org/global/topics/green-jobs/news/WCMS_220248/lang--en/index.htm
• 26. MOP. (2022a). Skutki społeczne i dotyczące zatrudnienia zmian klimatycznych oraz polityki zielonej gospodarki w Türkiye. Zastosowanie modelu oceny zielonych miejsc pracy dla Türkiye. https://www.undp.org/turkiye/publications/social-and-employment-impacts-climate-change-and-green-economy-policies-turkiye
• 27. MOP. (2022b). Wytyczne dotyczące kształtowania polityk zatrudnienia wspierających ekologiczną odnowę gospodarczą i sprawiedliwą transformację. https://www.ilo.org/employment/Whatwedo/Publications/WCMS_854548/lang--en/index.htm
• 28. IPCC. (2022). Zmiana klimatu 2022: skutki, adaptacja i podatność na zagrożenia. Wkład Grupy Roboczej II do szóstego raportu oceniającego Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu. Cambridge: Cambridge University Press.
• 29. Kacprzak, M. (2019). Bezrobocie w województwie mazowieckim – skutki i metody ograniczania. Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia, 18(4), 49-57. https://doi.org/10.22630/aspe.2019.18.4.44
• 30. Kaszowska-Mojsa, J. i Włodarczyk, P. (2020). Zamrażać czy nie zamrażać? Zapobieganie i kontrola epidemii w modelu DSGE z wykorzystaniem komponentu epidemicznego opartego na agentach. Entropia, 22(12), 1345. https://doi.org/10.3390/e22121345
• 31. Kociszewski, K. (2022). Perspektywy rozwoju polskiego rolnictwa ekologicznego w aspekcie Europejskiego Zielonego Ładu. Ekonomia I Środowisko – Ekonomia i Środowisko, 81(2), 154-167. https://doi.org/10.34659/eis.2022.81.2.461
• 32. Konfederacja Lewiatan. (2022). Zielone miejsca pracy w Polsce w roku 2030. https://lewiatan.org/wp-content/uploads/2022/09/RAPORT_zielone_kompetencje-1.pdf .
• 33. Kopiński, J. (2018). Regionalne zróżnicowanie zmian produkcji rolnej w Polsce w kontekście oddziaływania na środowisko. Studia ekonomiczne i regionalne, 11(1), 59-75. https://doi.org/10.29316/ers-seir.2018.05
• 34. Kozar, Ł. (2016). „Zielone” miejsca pracy w ujęciu sektorowym. W: R. Dziuba, M. Szewczyk i E. Okraszewska (red.), Ekonomia Zrównoważonego Rozwoju. Społeczeństwo, Środowisko, Innowacje w Gospodarce (s. 53-64). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. https://doi.org/10.18778/8088-490-8.06 (w języku polskim).
• 35. Kozar, Ł. J., Matusiak, R., Paduszyńska, M., & Sulich, A. (2022). Zielone miejsca pracy w unijnym sektorze energii odnawialnej: podejście oparte na regresji kwantylowej. Energie, 15(18), 6578. https://doi.org/10.3390/en15186578
• 36. Kryk, B. (2014). Czas na zielone kołnierzyki. Ekonomia i Środowisko, 3(50), 10-20. (po polsku).
• 37. Kwiatkowski, E. i Szymańska, A. (2022). Sektorowe zmiany zatrudnienia w Polsce w czasie pandemii Covid-19: Czy efekty szoku realokacyjnego mają zastosowanie? Przegląd ekonomii i biznesu, 8 (2), 113-144. https://doi.org/10.18559/ebr.2022.2.7
• 38. Mannetje, AT i Kromhout, H. (2003). Zastosowanie klasyfikacji zawodów i branż w badaniach populacji ogólnej. International Journal of Epidemiology, 32(3), 419-428. https://doi.org/10.1093/ije/dyg080
• 39. Martínez-Cruz, AL i Núñez, HM (2021). Napięcie wokół transformacji energetycznej w Meksyku: czy konsumenci mieszkaniowi w miastach w Aguascalientes są skłonni płacić za energię odnawialną i zielone miejsca pracy? Polityka energetyczna, 150, 112145. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2021.112145
• 40. Pietrzak, M., Igliński, B., Kujawski, W. i Iwański, P. (2021). Transformacja energetyczna w Polsce – ocena sektora energetyki odnawialnej. Energie, 14(8), 2046. https://doi.org/10.3390/en14082046
• 41. Pietrzykowski, M., Chodak, M., Woś, B., Pająk, M., & Likus-Cieślik, J. (2022). Strategia Badań i Innowacji w obszarze energetyki dla Górnego Śląska. https://tracer-h2020.eu/wp-content/uploads/2021/09/TRACER-D6.2-5_RI-Strategy_PL_Upper-Silesia.pdf
• 42. Podawca, K. i Dąbkowski, N. (2020). Przestrzenne zróżnicowanie sytuacji rolnictwa ekologicznego w województwach Polski w latach 2010-2018. Journal of Ecoological Engineering, 21(6), 191-200. https://doi.org/10.12911/22998993/123830
• 43. Rosak-Szyrocka, J., Abbas, AA, Akhtar, H. i Refugio, C. (2021). Wpływ kryzysu na zatrudnienie i rynek pracy – Część 1 – Analiza w Polsce. Bezpieczeństwo systemu: Człowiek – Obiekt techniczny – Środowisko, 3(1), 108-115. https://doi.org/10.2478/czoto-2021-0012
• 44. Sidorczuk-Pietraszko, E. (2015). Wpływ instalacji źródeł energii na tworzenie miejsc pracy w aplikacji komputerowej. Ekonomia i Środowisko, 3(54), 26-41. (po polsku).
• 45. Song, K., Kim, H., Cha, J. i Lee, T. (2021). Dopasowanie i niedopasowanie zielonych stanowisk pracy: analiza dużych zbiorów danych dotycząca rekrutacji i wyszukiwania pracy. Zrównoważony rozwój, 13(7), 4074. https://doi.org/10.3390/su13074074
• 46. Stanef-Puică, MR, Badea, L., Șerban-Oprescu, GL, Șerban-Oprescu, AT, Frâncu, LG i Crețu, A. (2022). Zielone miejsca pracy — przegląd literatury. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(13), 7998. https://doi.org/10.3390/ijerph19137998
• 47. Sulich, A. i Sołoducho-Pelc, L. (2021). Gospodarka o obiegu zamkniętym i tworzenie zielonych miejsc pracy. Nauka o środowisku i badania zanieczyszczeń, 29(10), 14231-14247. https://doi.org/10.1007/s11356-021-16562-y
• 48. Sulich, A. i Zema, T. (2018). Zielone miejsca pracy, nowy miernik zarządzania publicznego i zrównoważonego rozwoju. European Journal of Environmental Sciences, 8(1), 69-75. https://doi.org/10.14712/23361964.2018.10
• 49. Sulich, A., Rutkowska, M., & Popławski, Ł. (2020). Zielone miejsca pracy, kwestie definicyjne i zatrudnienie młodych ludzi: analiza trzech krajów Unii Europejskiej. Journal of Environmental Management, 262, 110314. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2020.110314
• 50. UMWŚ. (2015). Analiza wymagań na białe i zielone miejsca pracy w województwie śląskim oraz oznaczenie kategorii kreujących miejsca pracy w ramach wsparcia technicznego w ramach RPO WSL na lata 2014-2020. https://rpo.slaskie.pl/media/files/cms/Ewaluacja/Grudzie%C5%84%202015%20/Analiza%20zapotrzebowania%20na%20biale%20i%20zielone%20miejsca%20pracy_%20w%20wojewodztwie%20slaskim% 20oraz%20wskazanie%20branz%20kreujacych%20miejsca%20pracy%20.......pdf (w języku polskim).
• 51. UMWŚ. (2023). Potencjały i zagrożenia dla województwa śląskiego w kontekście sprawiedliwej edukacji. Zróżnicowanie obszaru podregionów górniczych. https://transformacja.slaskie.pl/images/Dokumenty/1646921120_za_C5_82.-2-potencja-c5-82y-i-wyzwania-rozwojowe.pdf .
• 52. UMWWM. (2017). Perspektywy rozwoju zielonych miejsc pracy w województwie warmińsko-mazurskim. http://www.uwm.edu.pl/kpros/images/monografie/7.10_MONO_Perspektywy%20rozwoju.pdf .
• 53. UNEP. (2008). Zielone miejsca pracy: w stronę godnej pracy w zrównoważonym świecie niskoemisyjnym (pełny raport). https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---ed_emp/---emp_ent/documents/publication/wcms_158727.pdf
• 54. UNEP. (2011). W stronę zielonej gospodarki: ścieżki do zrównoważonego rozwoju i eliminacji ubóstwa. https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/126GER_synthesis_en.pdf
• 55. Usabiaga, C., Núñez, F., Arendt, L., Gałecka-Burdziak, E. i Pater, R. (2022). Wymagania dotyczące umiejętności i polaryzacja pracy: analiza stowarzyszeń na podstawie polskich ofert pracy w Internecie. Modelowanie ekonomiczne, 115, 105963. https://doi.org/10.1016/j.econmod.2022.105963
• 56. van de Ven, D.-J., Nikas, A., Koasidis, K., Forouli, A., Cassetti, G., Chiodi, A., Gargiulo, M., Giarola, S., Köberle, AC, Koutsellis , T., Mittal, S., Perdana, S., Vielle, M., Xexakis, G., Doukas, H. i Gambhir, A. (2022). Pakiety naprawcze po Covid-19 mogą przynieść korzyści celom klimatycznym i tworzeniu miejsc pracy w zakresie czystej energii, ale skala skutków i optymalne portfele inwestycyjne różnią się w zależności od głównych gospodarek. Jedna Ziemia, 5(9), 1042-1054. https://doi.org/10.1016/j.oneear.2022.08.008
• 57. van der Ree, K. (2019). Promowanie ekologicznych miejsc pracy: godziwa praca w okresie przechodzenia na niskoemisyjną, ekologiczną gospodarkę. Revue Internationale de Politique de Développement, (11), 248-271. https://doi.org/10.4000/poldev.3107
• 58. Vesere, R., Kalnins, SN i Blumberga, D. (2021). Rola zielonych miejsc pracy w ograniczaniu ilości odpadów i gospodarce odpadami. Technologie środowiskowe i klimatyczne, 25(1), 1128-1141. https://doi.org/10.2478/rtuect-2021-0085
• 59. Bank Światowy. (2023, 10 lutego). W jaki sposób oblicza się łączne stopy wzrostu dla szeregów rachunków narodowych? https://datahelpdesk.worldbank.org/knowledgebase/articles/114952-how-are-aggregate-growth-rates-computed-for-nation
• 60. WUPB. (2012). Analiza zielonego rynku pracy w województwie podlaskim. http://archiwum.up.podlasie.pl/uploads/upload_i/PnrzZMP/bialystok_analiza_interactive.pdf

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).